Akran zorbalığı ya da zorbalık, okul çağındaki çocuklar arasında sık görülen saldırgan bir davranıştır. Bir ya da birkaç çocuğun, arkadaşlarına yönelttiği küçültücü ve aşağılayıcı tavırlar, fiziksel şiddet, hakaret gibi davranışlar zorbalık olarak tanımlanır.
Zorbalık kavramında bir taraf zorba iken diğer taraf kurban olarak nitelendirilir. Okulların tatil edilmesinin ardından, yaz kampları ve yaz okulları başladığı gibi, aynı yaş aralığında birbirini tanımayan çocukların bir araya geleceği bu alanlarda zorbalık durumları ile sık karşılaşılıyor.
Akran Zorbalığına Karşı Ebeveynler Ne Yapmalı?
Yaz okulları ve yaz kampları zorbalığın en fazla görüldüğü alanlardan biri olduğu gibi, akran zorbalığına karşı önlemlerin alınabileceği ve zorba çocukların doğru bir şekilde yönlendirilmesinin sağlanacağı alanlar arasında yer alıyor.
Çocukların yaşamlarında kısa ya da uzun vadede ciddi hasarlar meydana getirebilen akran zorbalığına karşın, ebeveynlerin bilinçli olması ve olası sorunlara karşı önlem alması ise büyük önem taşıyor.
Zorbalık Nedir?
Zorbalık büyümenin olağan bir süreci değildir. Çocukların önemli psikolojik sorunlar yaşamasına yol açabilecek olan akran zorbalığı, hem kurban hem de zorba açısından uzun vadeli sonuçlar doğurur. Yaz kampları ve yaz okullarında görevli eğitmenler zorbalık durumunu fark ederek engelleyebileceği ya da velilere bildirebileceği gibi, ebeveynler de çocukların davranışlarından zorbalığa maruz kaldığını fark edebilir.
Çocukların Akran Zorbalığı ile Karşılaştığı Nasıl Fark Edilir?
Ebeveynlerin çocukların davranışlarını dikkatli bir şekilde izlemeleri oldukça önemlidir. Akran zorbalığına maruz kalan her çocuk, bu durumu söylemeyebileceği gibi, çocukların akranları tarafından fiziksel, duygusal ya da psikolojik şiddete uğraması durumunda sergilediği davranışlar genellikle benzerlik gösterir. Bu nedenle çocuğunuzda aşağıdaki durumları görmeniz durumunda, çocuğunuzla konuşmanız ve eğitmenleri ya da psikologuyla görüşmeniz gerekebilir.
- Çocuğunuzda açıklayamadığı yara ya da darp izleri,
- Çocuğun elektronik eşyalarını, kıyafetlerini, kitaplarını ya da takılarını kaybetmesi,
- Sık sık baş ağrısı ya da mide ağrısı çekmesi ya da hasta gibi davranması,
- Çocuğun kendine zarar verme eğilimi göstermesi, iletişimden uzaklaşması,
- Uyumakta zorluk çekmesi ve sık sık kabus görmesi,
- Beslenmede meydana gelen değişikler ya da çocukların okuldan eve aç gelmesi (Zorbalıkla öğle yemeği alınmış ya da yemeğine zarar verilmiş olabilir)
Zorbalığa Karşı Çocuğunuza Nasıl Yardım Edebilirsiniz?
Yaz okulları ve yaz kampları başlamadan önce, çocuğunuza zorbalık hakkında bilgi vermeniz ve herhangi bir zorbalık durumuna maruz kaldığında ya da başka bir çocuğun maruz kaldığını gördüğünde nasıl tepki vermesi gerektiğini konuşmanız önemlidir.
- Çocuğunuza, başka bir çocuğun zorbalığa maruz kalması durumunda, ona yardım etmesi gerektiğini söyleyin.
- Çocuğunuzun akran zorbalığı durumuna maruz kalması ya da zorbalık ile karşılaşması durumunda, kamp eğitmenlerine durumu haber vermeleri gerektiğini anlatın.
- Çocukların saygı görme ve saygı gösterme konusundaki beklentilerini pekiştirin.
- Tutarlı bir dizi önlem ve kural belirleyin.
- Çocuğunuzla olan iletişiminizi geliştirmek için, çocuğunuzun eğleneceği faaliyetler için zaman harcayın.
Yaz okulu ya da yaz kampı başladıktan sonra ise çocuklarınızın davranışlarını yakından takip ederek, olumsuz ya da olağan dışı bir durum olup olmadığını tespit etmeye çalışın.
- Öncelikle çocuğunuzun kamp deneyimlerini dinleyin ve çocuğunuzla düzenli iletişim kurun.
- Çocuğunuzun diğer kampçılarla kurduğu arkadaşlıklar hakkında bilgi alın. Çocuğunuza onlarla ilgili bir sorun ya da endişe yaşayıp yaşamadığını sorun.
- Çocuğunuza pozitif geri bildirimlerde bulunun: “Antrenörün bana bir çocuğun seni ittiği halde, senin kızgınlığını kontrol ettiğini söyledi. Böyle davranman diğer kampçılara da olumlu örnek oluyor.”
Çocuğun Zorbalığa Maruz Kalıyorsa Ne Yapmalıyım?
- Çocuğunuz akran zorbalı durumuyla karşılaştıysa, ona destek verin ve buna maruz kalmasının onun suçu olmadığını anlatın.
- Olay hakkında detaylı bilgi edinin. Ne zaman, kim tarafından, nerede ve nasıl zorbalığa uğradığını öğrenin.
- Kamp sorumluları ile görüşerek, zorbalığa karşı önlem almalarını sağlayın.
- Çocuğunuzun gerçek arkadaşlığın böyle davranışlar içermediğini anlaması için yardım edin.
Çocuğum Zorba Davranışlar Gösteriyorsa Ne Yapmalıyım?
Çocuğunuz, akranlarına karşı zorba davranışlar sergiliyorsa, ilk olarak çocuğunuzu ve davranışlarının sebebini anlamaya çalışın.
- Çocuğunuzu tam olarak anlamaya çalışın ve çocuğunuzun akranlarına karşı nasıl davrandığını düşünün.
- Son zamanlarda çocuğunuzun hayatında değişiklikler ya da olumsuz olayların gerçekleşip gerçekleşmediğini düşünün.
- Kamp sorumluları ile zorbalığın nedenleri üzerine konuşun.
- Çocuğunuzun izlediği televizyon programları ya da bilgisayar oyunlarda şiddet ya da zorbalık içeren içerikler olup olmadığını kontrol edin.
- Çocuğunuzun zorba davranışlarını durdurabilmek için kurallar geliştirin.
- Çocuğunuzun neden zorba davranışlar içerisinde bulunduğunu anlamaya ve çocuğunuza yardım etmeye çalışın.
- Kamp görevlileri ile iş birliği yaparak, çocuğun olumsuz davranışlarını yenmesine yardımcı olun.
Akran zorbalığı, çocukların önemli bir bölümünü etkileyen bir sorun olduğu gibi, çocukların yetişkinlik dönemlerinde de sorunlar yaşamasına yol açıyor. Akran zorbalığına maruz kalan ya da zorbalık yapan çocukların gösterdiği davranışsal sorunların kısa sürede çözülememesi durumunda, psikolog yardımı almanız gerektiğini unutmayın. Akran zorbalığı, kurban çocuklar kadar, zorba çocukları da etkilemektedir.
Akran zorbalığı ile videoları çocuğunuza izletmeniz, davranışları konusunda farkındalık yaşamasını sağlayacaktır: Akran Zorbalığı – Stop Bullying Now
(Kaynak: www.stopbullying.gov)
