1. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi, 14-15 Kasım 2013 tarihlerinde, İstanbul Lütfi Kırdar Uluslararası Kongre ve Sergi Sarayı’nda gerçekleşti.
Çocukların, medyanın olumsuz etkilerinden korunması ve olumlu etkilerinden yararlanmasına yönelik çalışmaların çok boyutlu değerlendirildiği kongre, çocuk ve yetişkinlerin katılımıyla yapıldı.
Kongrenin konu başlıkları
Türkiye'den ve dünyadan medya kuruluşları, akademisyenler, çocuk hakları örgütleri, sivil toplum kuruluşları dahil, geniş bir katılımcı profiline sahip kongrede çocukların medya kullanımına yönelik yapılması gerekenler ve çocuk dostu bir medya oluşması için tartışmalar gerçekleşti.
Çocuk haklarının medyada temsili, çocukların medya kullanımı ve etkileri, güvenli televizyon ve güvenli internet uygulamaları, medyada çocuk katılımı, çocuk eğitiminde medya ve ticari hedef kitle olarak çocuklar ve medya kongrede yer alan konu başlıkları arasında yer aldı.
Yurt içi ve yurt dışından çağrılacak uzmanların konferans, bildiri, atölye çalışması, açık oturum ve poster türlerinde sunumları için şu konu başlıkları belirlendi:
BM Çocuk Hakları Sözleşmesi ve Medya (Hak temelli perspektif), Aile, Çocuk, Toplum, Devlet ve Medya, Çocuğun Psikolojik Gelişim Evreleri ve Medya, Çocuğun Medyasını Üretme Hakkı ve Kullanımı, Çocukların ve Çocuk Haklarının Medyada Temsili, Çocukların Medya Kullanımı ve Etkileri (X, Y, Z Çağı Çocukları ve Medya), Medya Etiği ve Çocuk Hakları (Çocuğun yüksek yararı. Medya için etik ilkeler. Medyada çocuğa yönelik sorumluluk).
Medyada Çocuk Katılımı (İmkânlar ve güçlükler. Çocuğun medyasını izlemeli miyiz?), Medya Üzerinden Gelen Kültür Asimilasyonu ve Radikalleşme, Medyanın İçeriksizleştirme ve Zihin İşgali Boyutu (Medya ve bilinç sorunu), Medya ve Çocukluğun Yok oluşu Süreci (Medyada çocukların sömürülmesi. Güç koşullardaki çocukların medyada yer alma biçimi. Üstün yetenekli çocukların medyada yer alma biçimi), Şiddetten Beslenen Medyaya Karşı Önleme ve Koruma Çalışmaları.
Güvenli TV (Akıllı işaretler, korumalı saat uygulaması, tematik çocuk kanalları. Çocukların medyanın etkilerinden korunması-yasal boyut), Medya Okuryazarlığının Boyutları
(Dijital okuryazarlık), Güvenli İnternet Uygulamaları (Çocuğun medyanın olumsuz etkilerinden korunması. Medya hesap verme sistemleri. Medya çocuk koruma sistemleri), Uluslararası İçerik Akışı Karşısında Kontrol Sistemi Sorunu.
Çocuk Eğitiminde Medya Boyutu (Çocuk gelişiminde medyanın rolü. Medya bağımlılığı. Medya, kültürel değerler ve yabancılaşma. Çocuk medyalarında dinin sunuluşu. Görsel medya ve yazı kültürü. Medya ve barış kültürü), Medya Toplumu Gerçeği Karşısında Eleştirel Yaklaşım (Çocuk, okul, eğitim ve medya: İmaj ve imge toplumunda insanî yetilerin gelişmesinin engellenmesi. Çocuk, eğitim, medya ve toplumsal katılımla bir gelecek vizyonu mümkün müdür?), Çocuk Hakları Kültürü ve Etik Kurallarına Dayalı Habercilik (Çocuk istismarı türlerinin medyada yer alış biçimleri).
Ticarî Hedef Kitle Olarak Çocuk ve Medya (Tüketim toplumu ve çocukların korunması. Reklamların çocuklar üzerindeki etkileri. Medyanın çocuklara yönelik pazarlama aracı olarak kullanılması), Medyada Sosyal Reklamlar (Toplum sağlığı ve eğitimine yönelik sosyal reklâmlar-kamu spotları), Medya ve Çocuk Hukuku (Ulusal mevzuatta çocuk ve medya. Uluslararası mevzuatta çocuk ve medya).
Kongrede alınan kararlar
Çocuk Hakları ve Çocuk Görüşü Komisyonları, Okuma Kültürü ve Medya Komisyonu, Medya Okuryazarlığı Eğitimi Komisyonu, Mevcut Durum ve Strateji Geliştirme Komisyonlarınca alınan kararlar şöyle sıralandı:
1. Temel okuryazarlık eğitimi süreçlerinin başlatılması bir gereklilik olarak belirtildi.
2. Medya okuryazarlığı hayat boyu devam eden bir süreçtir. Bu çerçevede ebeveyn ve yetişkin eğitimi, öğrencilerin eğitimi, öğretmen eğitimi, medya çalışanlarının eğitimi, medya okuryazarlığı uygulama ve araştırma merkezlerinin kurulması önerildi.
3. 1. Türkiye Çocuk ve Medya Stratejisi ve Uygulama Planı 2014-2018 Strateji Belgesi‘nin vizyonu "Çocuğa saygı ve çocuk hakları kültürü temelinde bir çocuk-medya ilişkisi için; paydaşların sorumluluklarının bilincinde olduğu medya okuryazarı bir Türkiye olarak kabul edilmiştir".
1. Türkiye Çocuk ve Medya Stratejisi ve Uygulama Planı 2014-2018 belgesi 9-18 yaş grubundan oluşan Çocuk Hakları ve Medya Komisyonu ile Mevcut Durum ve Strateji Geliştirme Komisyonu tarafından müzakere edilerek kabul edildi; komisyonda işaret edilen tashihler yapılarak Aralık 2013 tarihinde hükümete sunulması kararı alındı.
4. Çocuk ve medya hareketinin sivil bir yaklaşımla Türkiye genelinde örgütlenmesi önerildi.
5. Çocuk ve Yetişkin sivil oniki üyeden oluşan “Çocuk ve Medya İzleme Kurulu” dört yıl görev yapmak üzere seçildi.
6. 2. Türkiye Çocuk ve Medya Kongresi 2018 yılında düzenlenecektir.