Filler hakkında neler biliyorsunuz? Uzun kulaklar, uzun bir burun… Ama fil bunlardan daha fazlasıdır. İşte filler hakkında bilmek isteyeceğiniz her şey.
Hayvanları Tanıyalım: ‘Fil’
Filler, uzun hortumlu, iki üst kesici dişleri uzamış, kuyruğunda bir tutam kıl bulunan, geniş kulaklı hayvanlardır. Ot ve ince ağaç dallarıyla beslenirler. Çok su içer,geviş getirmezler. İriliklerine rağmen çeviklerdir ve iyi yüzerler. Asya fili ve Afrika fili olarak iki türleri bulunur. Ortalama ömürleri 70-80 yıldır. Afrika ve Güney Asya”nın orman ve sık otlaklarında yaşarlar.
Fillerin Kulakları Neden Büyüktür?
Fil gibi büyük yapılı canlılar, vücut ısılarını dengelemek için terlemeye ihtiyaç duyar. Örneğin su aygırları, vücut ısılarını korumak için gündüzleri sürekli göllerin dibine iner ve ancak güneş etkisini yitirdikten sonra çıkarlar. Filler ise genellikle karada yaşadıklarından, bu yöntemi uygulayamazlar.
Kalın bir deriye sahip olan filin, terleyerek vücut ısını dengede tutması oldukça zordur. Hem derisi çok kalındır hem de fil çok büyüktür. Afrika bozkır fillerinin kulaklarının büyük olmasının sebebi bu terleme ihtiyacıdır. Fillerin büyük kulakları, hem onları yelleyerek serinletme görevi görür hem de terlemelerini sağlar. Afrika bozkır filleri, kulakları aracılığı ile terleyerek, vücut ısılarını dengedikleri gibi, büyük kulakları ile yellenip serinler. Bu nedenle kulaklarının büyüklüğü, vücut büyüklüklerinin 6’da biri kadardır.
Hint orman fillerinin ise kulakları çok daha küçüktür. Bunun nedeni ise Hint orman fillerinin genellikle gölgede dolaşması ve terlemeye Afrika bozkır filleri kadar ihtiyaç duymamasıdır.
Kulaklarını kullanarak terleyenler yalnızca büyük hayvanlar da değildir. Tavşanlar da kulaklarını kullanarak terler. Ancak tavşanların kulakları, onları yelleyemeyecek kadar küçüktür.
Fillerin İlginç Özellikleri Nelerdir?
Fillerin diğer hayvanlardan farklı olarak bazı ilginç özellikleri bulunur. Örneğin; zıplayamayan tek memeli hayvan fildir. Fil, insan gibi başı üzerinde amuda kalkabilen tek hayvandır. Fillerin, parmak uçları hariç ayaklarının geri kalan kısımlarında kemik yoktur, sadece yağ vardır. Bu nedenle filler, parmak uçlarına basarak yürürler. Filler bir gün içinde 30 kilometre yüzebilirler, bu sırada hortumları ile rahatlıkla hava alabilirler. Filler, 250 litre suyu bir günde içerler. Ayrıca filler, suyun kokusunu 5 kilometre uzaklıktan alabilirler.
Filler Hakkında Kısa Kısa
Filler tehlikeden nasıl haberdar olurlar?
Fillerin ayak seslerinin oluşturduğu titreşim, toprak zeminde oldukça hissedilir ölçüdedir. Fil sürüsünün tehlikeden haberdar olabilmesi için, birkaç ayak sesi yeterli olur. Bu yöntem, kalın derili memeliler arasında hala kullanılmakta olan, en etkin iletişim biçimidir.
Büyük kulaklara sahip filler daha iyi mi duyarlar?
Fillerin kulaklarının büyüklüğünün, daha iyi işitmeleri ile bir ilgisi yoktur. Bu büyük kulaklar, soğutucu görevi yaparlar. Filler çok büyük hayvanlardır ve havanın çok sıcak olduğu bölgelerde yaşarlar. Filin kulaklarında, birçok kan taşıyıcı damar bulunur. Sıcak olan kanı kulağın yüzeyine taşıyan bu damarlar, sıcaklığın da buradan havaya gitmesini sağlarlar. Filler bu özellik sayesinde, kulaklarını oynatarak kendilerini serinletirler.
Filler yüzebilir mi?
Filler çok iyi yüzerler; suya daldıklarında hortumları nefes alabilmeleri için suyun üstünde kalır.
En iri filler hangi fillerdir?
Dünyanın en iri filleri, Afrika filleridir. Afrika da yaşayan bu iri fillerin ağırlıkları altı ton civarı, boyları ise dört metre kadardır.
Afrika Fili
Merhaba, ben yaşayan en büyük kara hayvanıyım ve hortumlu memeliler takımının son temsilcisiyim. Derim çıplak, kalın, kıvrımlıdır ve sizin eliniz gibi benim de çok işlevli uzun bir hortumum var. Afrika’nın büyük bir kesiminde yaşayabilirim.
Bazı ulusal parklarda o kadar çok görülürüm ki bitki örtüsünü yiye yiye yok edebilirim. Üstellik biliyor musunuz ben günde 150-200 kg bitki (yapraklar, dallar, mısır, manyoka v.b) yerim ve 75 litreden çok su içerim. Savunma organı görevi gören üst kesici dişlerim vardır. Hele üstü kabartılı olan azı dişim çok büyüktür (30 cm.den daha uzun.) . Ama gözlerim çok küçüktür. Yirmi yaşıma gelince ergin hale gelirim ve yaklaşık 75 yıl kadar yaşarım. Anne fillerin gebelikleri 22 ay sürer ve tek bir yavru doğururlar. Biz Afrika filleri otuz yaşına kadar 3.50 metre uzunluğa erişiriz, tabi çok büyük olduğumuz için ağırlımız da 5,5 tonu bulur.
Biz; Afrika Bufalosu, Afrika Fili, Aslan, Leopar ve Siyah Afrika Gergedanı, Afrika’nın 5 büyük hayvanı olarak biliniriz.
Filler Hakkında 10 İlginç Bilgi
Dünyanın En Büyük Kara Hayvanı
Afrika fili dünyanın en büyük kara memelisidir. Erkekler ortalama 3 m yüksekliğe ve 6 tona kadar ağırlığa sahiptir. Erkekler sadece 35-40 yaşlarında tam boyuta ulaşırlar. Vahşi filler 60-70 yıla kadar yaşayabildiği için ömürlerinin yarısından çok daha fazladır. Ve bu sadece yetişkinler için geçerli değil. Yavru filler bile çok büyük! Doğumda filler 120 kg ağırlığında olabilir.
Kulaklarından İki Tür Fili Ayrıt Edebilirsiniz
İki tür fil vardır: Afrika ve Asya. Afrika fillerinin kulakları kuzenlerinden çok daha büyüktür ve Afrika kıtası gibi şekillenirken, Asya fillerinin kulakları Hint yarımadası gibi şekillenir. Ayrıca bir gövde farkı var. Asya filleri ve gövdelerinin ucunda iki “parmak” var, oysa Asya fillerinde bir tane var.
Gövdeleri Kas Dolu
Fillerin gövdelerinde yaklaşık 150.000 kas ünitesi vardır. Gövdeleri belki de herhangi bir memelide bulunan en hassas organdır. Asya fillerinin fıstık topladığı, kabuğu çıkardığı, kabuğunu havaya uçurduğunu ve somunu yediği görülmüştür. Filler gövdelerini içmek için su emmekte kullanırlar – 8 litreye kadar su içerebilir. Ayrıca kulaklarını yüzerken şnorkel olarak kullanırlar.
Dişleri Çok Büyüktür
Fildişleri aslında filler yaklaşık 2 yaşındayken ortaya çıkan büyümüş kesici dişlerdir. Dişleri yaşamları boyunca büyümeye devam eder. Dişler beslenmeye yardımcı olmak için -ağaçların kabuğunu sıyırmak veya kökleri kazmak- veya savaş sırasında bir savunma olarak kullanılır. Ancak bu güzel dişler genellikle fillerin tehlikede olmasına neden olur. Fildişi için filler öldürülmektedir. Bu kesinlikle yapılmaması gereken bir şeydir. Yanlıştır.
Ciltleri Kalındır
Bir filin derisi çoğu yerde 2.5 cm kalınlığındadır. Derisindeki kıvrımlar ve kırışıklıklar, düz deriden 10 kat daha fazla su tutabilir, bu da onları soğutmaya yardımcı olur. Düzenli toz ve çamur banyoları yaparak cildini temiz tutar ve güneş yanığından korurlar.
Sıkça Yemek Yerler
Fillerin günde 150 kg’a kadar yiyeceğe ihtiyacı vardır. Bunun yarısı 375 teneke kuru fasulye olmasına rağmen, bunun yarısı vücudu sindirmeden bırakabilir. O kadar çok yiyorlar ki, günlerinin dörtte üçünü yemek yiyerek geçirebilirler.
Titreşimlerle İletişim Kurarlar
Filler, trompet çağrıları gibi beden dili, dokunma ve koku gibi sesler yardımıyla çeşitli şekillerde iletişim kurar. Ayrıca kemiklerinden tespit edebilecekleri sismik sinyaller (yerde titreşim yaratan sesler) aracılığıyla da iletişim kurabilirler.
Yavru Fil Doğduktan Sonra Hemen Yürüyebilir
Şaşırtıcı bir şekilde, fil buzağıları doğduktan sonra 20 dakika içinde ayakta durabilir ve 1 saat içinde yürüyebilir. İki gün sonra sürüye ayak uydurabilirler. Bu inanılmaz hayatta kalma tekniği, fil sürülerinin gelişmek, yiyecek ve su bulmak için göç etmeye devam edebileceği anlamına gelir.
Filler Asla Unutmaz
Filin zamansal lobu (beynin hafıza ile ilişkili alanı) insanlardan daha büyük ve yoğundur. Dolayısıyla ‘filler asla unutmaz’ denir. Fil hafızası deyimini duymuşsunuzdur. İşte bu kavram buradan gelir.
Fildişi İçin Filleri Öldürmeye Son
Dişleri için günde yaklaşık 55 Afrika fili öldürülüyor. Bu, artık doğduklarından daha fazla Afrikalı filin öldüğü anlamına geliyor. Afrika fillerinin yaklaşık % 90’ı geçtiğimiz yüzyılda -büyük ölçüde fildişi ticareti nedeniyle- öldü, bugün yaklaşık 415.000 vahşi fili hayatta kaldı. Asya filleri de son üç kuşakta en az % 50 azalmış olduğu için tehdit altında. Vahşi doğada sadece 45.000 fil kaldı. Yaşam alanları değiştikçe, insan yerleşimlerine ve tarıma açıldıkça ve kayboldukça, Asya fillerinin popülasyonları suya, beslenme ve üreme alanlarına ulaşmak için geleneksel göç yollarını takip etmeyi daha zor buluyor ve insanlarla genellikle tehlikeli temasa giriyorlar.
Filler hakkında bilgiler böyleydi. Bu sevimli hayvanları çok seviyoruz. Onları koruyalım.
