Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi, Yrd. Doç. Dr. Gökçe Uysal Kolaşin ve Araştırma Görevlisi Mehmet Alper Dinçer tarafından hazırlanan “Çalışan Annelerin Çocukları Daha Başarılı” başlıklı araştırma ilginç sonuçlar ortaya koydu.
Araştırmanın sonuçlarına göre; ebeveynleri eğitimli olan ve çalışan bir öğrenci, ebeveynleri eğitimsiz ve çalışmayan olan bir öğrenciye göre daha başarılı. Hem annesi hem babası çalışan bir öğrenci ise sadece babası çalışan bir öğrenciye kıyasla daha başarılı. Daha genel bir deyişle sosyoekonomik durum, öğrenci başarısının en temel belirleyeni olarak ortaya çıkıyor ve çalışan anne daha başarılı çocuklar demek oluyor.
Öğrenci başarısını etkileyen bir diğer faktör ise öğrencinin kayıtlı olduğu program tipi. (Anadolu lisesi, genel lise, meslek lisesi, vb). Bu araştırmanın sonuçlarına göre, öğrencinin sosyoekonomik durumunun ve akademik birikiminin dikkate alındığı durumlarda bile öğrencinin kayıtlı olduğu program başarısını önemli ölçüde etkiliyor, yani meslek liseleri başarısız, Anadolu liseleri başarılı. Öte yandan çarpıcı bölgesel değişiklikler mevcut, yani kırsal kesimdeki çocuklar yarışa çok geriden başlıyorlar.
Meslek liseleri başarısız, Anadolu liseleri başarılı
Öğrenci kabul ederken geçmiş akademik başarıyı ön koşul olarak öne süren okula kayıtlı olan öğrencilerin test sonuçları 33 puan daha yüksek. Geçmişte daha başarılı olan öğrencileri barındıran bu okulların öğrencilerinin daha başarılı olması şaşırtıcı değil. Merkezi sınav sistemine göre öğrenciler başarı seviyelerine göre çeşitli program tipleri arasında dağılıyor. Dolayısıyla daha başarılı olan öğrenciler daha iyi programlara kaydoluyor. Ancak sosyoekonomik altyapı ve öğrencinin daha önceki akademik birikimi dikkate alındığında bile program tipleri arasında başarı farklılıkları gözlemleniyor.
Bölgesel değişkenler
Sonuçlar kırsal bölgelerde bulunan (nüfusu 15 000 kişiden az yerleşim birimleri) okullara kayıtlı öğrencilerin 27 puan daha düşük aldığını gösteriyor.
Okulların bulunduğu illerdeki 8. sınıf öğrencilerinin yüzde kaçının OKS sınavına katıldığı, okulun bulunduğu ilin ortalama OKS performansı ve okulun bulunduğu ildeki kadın işgücüne katılım oranı, iller arasındaki farklılıkların etkisini ölçmeye yarayan etmenler arasında. Ancak diğer sosyoekonomik faktörler göz önünde bulundurulduğunda bölgesel etmenlerin ve coğrafi bölgelerin öğrenci başarısı üzerinde bir etkisi kalmıyor.
