Yeni bir okul dönemi daha başlıyor. Tüm anne babaların çocukları için en büyük beklentisi tabii ki başarılı bir yıl geçirmeleri. Peki, okul başarısını etkileyen en önemli şeylerden birinin kahvaltı olduğunu biliyor muydunuz?
Kahvaltının en önemli öğün olduğu ne kadar bilinse de anne babanın işe yetişme, çocuğun servise yetişme telaşı, açlık hissetmeme, sabah erken kalkma problemi nedeniyle kahvaltılar hep atlanır. Oysaki, özellikle okul çağı çocuklarında beslenme açısından en önemli konunun çocuğun kahvaltı etmeden okula gönderilmemesi olduğunu belirten Anadolu Sağlık Merkezi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Neşe Karaaslan Bıyıklı, kahvaltının okul başarısı üzerindeki etkilerini şöyle anlatıyor:
Kahvaltı yapmadan okula giden çocuklarda;
•Kan şekeri düşüklüğüne bağlı olarak: Uyuklama, algılama ve öğrenme zorluğu, konsantrasyon bozukluğu, gerginlik gibi belirtiler gözlenebilir. Tüm bunlar da çocuğun dersi anlama, izleme ve öğrenme süreçlerini olumsuz etkiler.
•Gergin olur: Açlığın getirdiği gerginlik nedeniyle çocuk arkadaşlık ilişkilerinde ve öğretmeni ile ilişkilerinde sıkıntı yaşayabilir.
•Şişmanlık nedeni: Günün ilk öğününü atlayan çocuğun ayrıca ders aralarında kantine koşma ve kalorisi yüksek ancak besin değeri düşük gıdaları fazla tüketmesi şişmanlık, diş çürükleri gibi hastalıklara da zemin hazırlar.
Gün içinde hangi besinler tüketilmelidir?
Okula giden çocukların gün içinde üç ana (sabah, öğlen, akşam) ve iki ya da üç ara (kuşluk, ikindi, akşam yemeği sonrası) öğün almaları gerektiğini belirten Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Neşe Karaaslan Bıyıklı, bu öğünlerde alınması gerekenleri ise şöyle anlatıyor:
“Bu öğünlerde süt/süt ürünü, et-yumurta, tahıl ve meyve-sebze grubundan besinler dengeli olarak çocuğa verilmeli. Çocuğun bir gün içinde ekmek-tahıl grubundan altı porsiyon, süt ve süt ürünlerinden iki porsiyon, et-yumurta grubundan iki porsiyon, meyve-sebze grubundan da en az beş porsiyon tüketmesi sağlanmalıdır.”
Çocuğa doğru beslenme alışkanlığı kazandırın.
Çocuğun kantinden hazır gıdalar (poğaça, açma, çikolata, gofret gibi) alması ve bunu alışkanlık haline getirmesinin sakıncalarına da değinen Doç. Dr. Neşe Karaaslan Bıyıklı, “Hatalı beslenme alışkanlıkları edinen çocuklarda kansızlık, kemik zayıflığı, yetersiz beslenme, şişmanlık, diş çürükleri gibi hastalıklar gelişebilir. Bunu önlemek için çocukla besinlerin yararları konusunda konuşun, sağlıklı yiyecekleri nasıl seçeceği konusunda onları bilgilendirin. Okul kantininden ara sıra peynirli tost, simit, ayran, taze meyve suyu, meyve alabileceğini ancak diğer gıdaları neden tüketmemesi gerektiğini açıklayın. Evde çocuk için uygun ana ve ara öğünler çocuğun istekleri de dikkate alınarak hazırlanıp okula gönderilebilir” diyor.
Sokaktan satın alınan gıdaların hazırlanma, saklanma ve sunulma kalitelerinin standart olmadığına da dikkat çeken Doç. Dr. Neşe Karaaslan Bıyıklı, bu besinlerin mikrop ya da toksin içerme olasılıklarının yüksek olduğunu vurgulayarak “bu tip gıdalar tüketen çocuklarda besin zehirlenmeleri görülebilir” uyarısında bulunuyor.
Örnek menüler:
Anadolu Sağlık Merkezi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Çocuk Nefrolojisi Uzmanı Doç. Dr. Neşe Karaaslan Bıyıklı, anne babalara çocukları için örnek menüler de hazırladı.
•Kahvaltı menüsü: Kahvaltıda süt, tahıl, yumurta ya da peynir ve meyve tüketilmelidir. Bu besinler çocuklara farklı şekillerde sunularak yemeleri kolaylaştırılabilir. Peynirli tost, domates ve süt, tahıl – kuru meyve – süt karışımı (corn flakes), meyveli yoğurt, pekmez ya da bal ya da reçelli ekmek ile süt, yumurta – peynir sürülmüş ekmek ve meyve suyu kahvaltıda tercih edilebilir.
•Beslenme çantası: Çocuğun beslenme çantasında ise mutlaka süt/süt ürünü, et-yumurta, tahıl ve meyve-sebze bulunmalıdır. Süt grubundan kutu süt, ayran, yoğurt seçilebilir. Et grubu besinler oda ısısında saklanması güç olan besinlerdir. Haşlanmış – ızgara tavuk, kıymalı börek, ton balıklı ya da yumurtalı sandviç tercih edilebilir. Sucuk, sosis, salam gibi işlenmiş gıdalar tüketilmemelidir. Tahıl ürünü olarak ekmek, kek, börek seçilebilir. Meyve, taze meyve suyu ya da süt ürünü ara öğün olarak da tüketilebilir. Yeterli su içmesini sağlamak için beslenme çantasında termos içinde su da bulundurulmalıdır.