Atatürk Arboretumu

Arboretum’da İstanbul ikliminde yaşayabilen, bir çok ağaç ve bitki türünden örnekler görülebilir. Ülkemizde doğal olarak yetişen bitkiler ve ağaçları bünyesinde barındırdığı gibi, ülkemizde yetişmeyen, egzotik bitkiler ve ağaçlar da görülebilir. Lübnan Meşesi, Japon Akça Ağacı, Çin Tırpan Ağacı, Amerikan Bataklık Servisi, Japon Akça Ağacı, yurtdışından getirilen ağaç türlerindendir. Japon Akça Ağacı’nın, anavatanı Japonya’dır. Çin Mahbet Ağacı, dünyada kapalı tohumlu olup, yapraklı olmayan, “türünün tek örneği” niteliğinde bir ağaçtır. Mendil Ağacı, İstanbul’da yetişen ağaçlarda görmeye alışık olmadığımız şekilde çiçeklenme yapar. Çiçekleri mendili andırır. Amerikan Bataklık Servisi’nin kökleri, suyun dışına çıkabilir ve havadaki azotu bağlayabilir. Bu, diğer ağaçlarda görülmeyen bir özelliktir.

Arboretumun kurallarından biri; yere düşmüş dahi olsa yaprak, kozalak, tohum benzeri materyallerin toplanmamasıdır. Bunun nedeni, Arboretum’a getirilen her bir ağacın, çok özel bir tür olması ve buradan başka bir yerde görülmesinin güç olmasıdır. Ancak başka bir ülkeye gidilerek görülebilecek bir ağaç, o ülkeye gitmeksizin Arboretum’da görülebilir. Fidan veya tohum olarak getirilen her ağaç ve bitkinin yaş, ülke bilgilerini içeren kayıtları tutulur ve hepsinin orijini bellidir. Tüm bitkiler, bu titizlik ile etiketlenmiştir.

Atatürk Arboretumu’nda alternatif düğün fotoğrafları çekilebilir, ailecek şehrin gürültüsünden uzak, doğa içinde keyifli ve huzur dolu saatler geçirilebilir, göl kenarında kaplumbağalar görülebilir ve ördekler beslenebilir, yerli ve yabancılar için gezi düzenlenebilir, mis kokulu bitkilerin ve ağaçların arasında göl kenarında bir bankta oturularak, kitap okumanın keyfine varılabilir.

Arboretum içerisinde yiyecek ve içecek satın alınabilecek bir mekan olmadığı için, gitmeden su ve yiyecek alınması önerilir. Hafta içi ziyaretçilere açık olan Arboretum, hava kararması ile kapanır.

Arboretum, her mevsim değişik bir güzelliğe bürünür. Kışın ayrı, sonbaharda ve ilkbaharda ayrı manzaralar sunar. Bünyesindeki değişik türden süs bitkilerinin, çiçeklenme süreleri de doğal olarak farklıdır. Bir bitki Mart ayının 15’inde çiçek açarken, diğer bir bitki bir hafta sonra çiçeklerini açar ve bazı bitkiler çiçeklenmeyi bitirir. Belli aralıklarla, farklı tarihlerde çiçeklenirler. Bu yapısı ile, çok güzel bir renk harmonisi oluşur. Örnek olarak, Açelyalar yılın sadece iki haftası çiçek açar ve açık kalır. Arboretum bünyesinde, içerisinde su kaplumbağalarının ve ördeklerin yaşadığı 3 gölet vardır. Sonbaharda, göletin yanında Sığıl ağaçları kızarır ve harika bir görüntü verir. Yaprakları dökülen bitkilerin, sapsarı bir halı gibi yeri örttüğü gözlenir.
Arboretum, Kuş Gözlem yerini de, bünyesine çekmeyi amaçlıyor. Kuş gözlemi için, yangın kulesi bu amaçla dizayn edilerek, kuş gözlemine uygun bir hale getirilmesi planlanıyor. Yangın kulesi, özellikle 90’lı yıllarda birçok klibin, halen dizi ve reklam filmlerinin çekildiği bir yerdir. Keloğlan Kara Prens’e karşı, Kahpe Bizans, Keloğlan ile Cankız gibi eski Türk filmlerinde, Arboretum Yangın Kulesi’nde çekilmiş sahneler vardır. Keloğlan ile Cankız filminin çekildiği dönemde, Fıstık Çamları henüz küçüktür ve Fıstık Çamları’na giden yol, Saray’a giden yol olarak filmde yerini alır. Filmde, Keloğlan ve annesi bu yoldan, saraya kız istemeye giderken görülür. Cankız ile Ali Cengiz, Yangın Kulesi’nde ok talimi yapar. Arboretum’un bu şekilde, bilimsel amacının dışında da kullanıldığı olur.

Arboretum üyeliği sistemi ile, doğa aşığı insanlar Arboretum’a sene boyunca gelebilmek için, 350 TL’lik bir ücret karşılığında üye olurlar. Üyelere serbest giriş kartı verilir. Bu kartla üyeler aileleri ile birlikte, bütün sene Arboretum’u gezebilir ve Arboretum’daki farklı doğa olaylarını takip etme imkanı bulurlar. Bilgi almak isteyen kişilere, ağaçların özellikleri ve hangi dönemde nasıl bir değişim geçireceğine dair bilgi de verilebilir.

Tüm bunların yanında Arboretum, aslında bilimsel araştırma ve gözlem yeridir. Her ne kadar, halkın çok sık gezdiği, çeşitli amaçlar ile kullandığı bir yer olsa da, asıl amacı halka bitkileri tanıtmaktır. Bu amaçla, çeşitli bölgeler ve ülkelerden bitkiler getirilip denenir. Getirilen her bitki Arboretum bünyesinde tutulmaz, deneme amacı ile getirilir. Bitkiler, Arboretumun çevre ve iklim koşularına uyum sağlayamaz ise, gelişme gösteremez. Bu özelliği ile, Orman Fakültesi’nin “çalışma laboratuarı” olarak düşünülebilir.

Bitkileri gözlemlemekten, doğa içinde vakit geçirmekten zevk alanlar, bitkilerin hangi boylara ulaştığı, dikilmelerine uygun toprak ve iklimlerin bilgisi ile, mevsimsel renk değişimlerinin sunduğu manzaradan keyif alanlar için, Atatürk Arboretum’u oldukça uygun ve huzur verici bir mekandır.

Atatürk Arboretumu

Atatürk Arboretumu, bilimsel araştırma ve gözlem amacıyla orijini ve yaşları belli, her biri özenle ve dikkatli bir şekilde bir araya getirilmiş olan, ağaç ve diğer odunsu bitki taksonlarının uygun seçilmiş alanlarda yetiştirilip sergilendiği, Sarıyer İlçesi sınırları içerisinde, Belgrad Ormanı’nın güney doğusunda, 296 hektarlık bir orman parçası üzerinde yer alan canlı bitki müzesidir.
İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi öğretim üyesi Prof. Dr. Hayrettin Kayacık’ ın, 1949 yılında Orman Genel Müdürlügü’ne bir arboretum kurma önerisinin uygun karşılanması ile, arboretum kurma çalışmalarına başlanmıştır.
Atatürk Arboretumu, dünyanın değişik yerlerinden gelen, birbirinden farklı 2000 bitki taksonlarına ev sahipliği yapmaktadır. Göl çevresi turunda; Çin Yelpaze Çamı, Amerika Lale Ağacı, Amerikan Bataklık Servisi, Çin Su Melezi, Amerikan Sığla Ağacı, Çin Tırpan Ağacı, Mamut Ağacı, Açelyalar, Macar Meşesi, Gümüşi Akçaağaç, Anadolu sığla ağacı, Japon Tesbih Çalısı, Uludağ Göknar gibi bitkiler görülebilir.

Atatürk Arboretumu’nun kuruluş amaçları;

-Doğal ve egzotik türlerin yetiştirilmesi, tanıtılması ve adaptasyonu konusunda çalışmalar yapmak,
-Özellikle ilköğretim ve lise öğrencileri olmak üzere, geniş halk kitlelerine doğa sevgisi aşılamak ve bu amaç ile eğitim çalışmaları yapmak,
-Türkiye’nin nesli tükenme tehlikesi altında bulunan bitkilerini, koruma amacı ile yetiştirmektir.Arboretum basit bir park değil, otsu ve odunsu bitkilerin toplandığı yaşayan bir koleksiyondur. Bu neden ile;
-Ağaç, çalı, çiçek tarhları ve bordürlerinin tahrip edilmemesine özen gösterilmesi, çiçeklerin kopartılmaması, tohum ve meyvelerin toplanmaması, etiketlerine dokunulmaması önemlidir.
-Çim alanlara halı ve kilim sererek oturulmaz,
-Arboretum içerinde piknik yapılmaz, top ile oynanmaz ve bisiklet gezintisi yapılmaz.

Adres: Bahçeköy, Sarıyer/İstanbul
Telefon: 0 (212) 226 19 29, 0 (212) 226 23 35
Ziyaret gün ve saatleri:
Atatürk Arboretumu, hafta içi bireysel ve grup ziyaretlerine açıktır. Ziyaretler ücretlidir ve grup ziyaretleri için randevu alınması gerekir.
Ziyaret saatleri, yaz aylarında 08:30- 20:00 arasında, kış aylarında ise 08:30-17:00 saatleri arasında uygulanır. Hafta sonu ve resmi tatillerde, serbest giriş kartı kullanılarak ziyaret edilebilir.
Ücret Bilgisi:
Hafta içi öğrenci ücreti: 1.00 TL.
Tam ücret: 2.00 TL.
Serbest Giriş Kartı: Senelik 350.00 TL.
Ulaşım:
Belediye araçları ile; 42T Taksim- Bahçeköy, 42 4.Levent Metro-Bahçeköy, 42M 4.Levent Metro-Bahçeköy veya 153 Sarıyer-Bahçeköy kullanılarak ulaşım sağlanabilir.
Fotoğraf ve Film Çekimi:
Belli şartlara uyulması ve belirli bir ücret ödenmesi ile, fotoğraf ve film çekimi yapılabilir.