Beslenme çantası modelleri nelerdir? Beslenme çantası alırken nelere dikkat edilmeli? Beslenme çantası menüsü örnekleri.
Okullar açılıyor. Çocuğunuzun evden uzaktayken de beslenme düzenini planlamalısınız. Bunun için bir beslenme çantasına ihtiyaç duyabilirsiniz. Peki beslenme çantası modelleri arasından hangisi tercih etmelisiniz?
Beslenme Çantası Alırken Nelere Dikkat Edilmeli?
Plastik İçermemeli: İdeal olarak, çocuklarınız için seçtiğiniz beslenme çantası plastik içermemelidir. Bunun nedeni, plastiklerin tehlikeli kimyasallarının gıdaya sızarak ciddi sağlık sorunlarına neden olabilmesidir. Bu nedenle, beslenme çantasının yapıldığı malzemeyi dikkate almak önemlidir. Paslanmaz çelik öğle yemeği kutuları, kimyasalları gıdaya sızdırmadıkları, hacimli olmadıkları ve sağlam oldukları için çocuklar için idealdir.
Boyutlar: Çocuklarınız için seçim yaparken beslenme çantasının boyutlarına da dikkat etmeniz önemlidir. Ne de olsa kocaman bir beslenme çantası çocuğunuzun küçük çantasına sığmayacak! Öte yandan,beslenme çantası, yeterince yiyecek alabilecek büyüklükte olmalıdır.
Bulaşık makinesinde yıkanabilir mi? Konu temizlik olduğunda çocuklarınızın beslenme çantası özel bakıma ihtiyaç duyabilir. Satın almayı düşündüğünüz beslenme çantasının bulaşık makinesinde yıkanabilir olup olmadığını incelemek harika bir fikirdir. Ayrıca beslenme çantasının tasarımına da dikkat edin. Bazıları daha kolay ve daha iyi temizliği kolaylaştırmak için tasarlanırken, diğer bazı modellerin temizliği çok zor olabilir.
Bölümlendirme: Beslenme çantası nasıl düzenlenir ve bölmelere ayrılır? Harika bir öğle yemeği kutusu, çocuğunuzun ihtiyaç duyabileceği farklı türdeki besinleri birbirine karışmadan saklayabilmelidir. Yemek kutuları çeşitli tasarım özelliklerine sahiptir. Bölümlü olanları ercih etmek faydalı olacaktır.
Yalıtım: Dikkat edilmesi gereken en önemli şeylerden biri, yemek çantasının yalıtımlı olup olmadığıdır. Yalıtımlı bir yemek kutusu, yiyeceklerin sıcak ve taze kalmasını sağlar. Aslında, modern beslenme çantaları sıcaklığı 5-6 saat kadar koruyabilir.
Beslenme Çantasına Ne Konur?
Beslenme çantası modelleri arasından seçim yaptığınıza göre artık beslenme çantasına ne konulacağı konusuna geçebiliriz.
İstanbul Medipol Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü’nden Uzman Diyetisyen Kübra Esin, okula giden çocukların beslenme çantalarında kuruyemiş ve kuru meyvelerin mutlaka bulunması gerektiğine dikkat çekti.
Okul çağı; hızlı büyüme-gelişme ve öğrenme süreçlerini kapsayan, bu nedenle de sağlıklı beslenmenin büyük önem taşıdığı bir dönem. Bu yaş grubu çocuklarda sağlıklı beslenme ile; bedensel, duygusal, sosyal gelişim ve okul başarısı olumlu yönde etkileniyor. Aynı zamanda yetişkinlik dönemine temel oluşturan doğru beslenme alışkanlıklarının kazanılması sağlanıyor.
Peki bu dönemde çocukların sağlıklı beslenme alışkanlığını edinmeleri için neler yapmak gerekiyor? Özellikle ailelere ne gibi görevler düşüyor? Medipol Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü’nden Uzman Diyetisyen Kübra Esin, özelikle kahvaltıya dikkat çekiyor: “Kahvaltı günün en önemli öğünü olmakla birlikte erken uyanamama, okula geç kalma korkusu, yemek yeme isteği duymama, anne-babanın zaman ayırmaması gibi çeşitli nedenlerden dolayı maalesef okul çocuklarının en fazla atladığı öğün olmaktadır. Ülkemizde yapılan bir araştırmada, okul çocuklarının ancak %57’sinin düzenli kahvaltı yaptığı belirlenmiştir. Kahvaltı yapmayan çocukların derslerdeki konsantrasyonlarının ve algılamalarının düşük, dikkat sürelerinin kısa olduğu, öğrenmede güçlük çektikleri, bazılarında da baş ağrısı, baş dönmesi gibi sorunların olduğu saptanmıştır. Okul çocuklarında tüm bu olumsuz durumları önlemek ve optimal büyüme-gelişme sağlamak için muhakkak her sabah dengeli bir kahvaltı yapılmalıdır.”
Beslenme çantasında taşınması kolay ve besleyici değeri yüksek besinler olmalıdır. Özellikle fındık, ceviz, badem gibi kuruyemişler ve kuru kayısı, kuru incir, kuru üzüm gibi kuru meyveler hem çocuğun okul başarısını olumlu etkileyeceği hem de enerji vereceği için beslenme çantasında yer almalıdır.
Beslenme Çantası İçin Menü Örnekleri
Pazartesi:
- Cam kasede neşeli yoğurt
- (Yoğurdu, marketten almak yerine, evde mayalanmış 3 kaşık yoğurdun içerisine 2 adet badem ve 1 adet şeftaliyi dilimleyerek bu neşeli yoğurdu hazırlayabilirsiniz. Şeftali yerine, 1 avuç çilek de kullanabilirsiniz.)
Salı:
- 5 renkli mini sandviç
- (Peynirli, kuru domates, marul ve cevizli mini sandviç)
- 1 adet taze kayısı
Çarşamba:
- Yulaflı elmalı ev kurabiyesi
- Kutu Süt
Perşembe:
- Sebzeli mini börek, Cherry domatesler
- Kutu Ayran
Cuma:
- 2 adet yavrulu kayısı
- (2 adet kuru kayısı içinde 1/2 ceviz)
- Kutu Süt
Beslenme Hataları
Uzman Diyetisyen Kübra Esin, okul döneminde yapılan en büyük beslenme yanlışlarını ve bu yanlışlardan kaynaklanan rahatsızlıkları ise şu şekilde sıraladı: “Kahvaltı öğünü başta olmak üzere öğün atlanması, sebze-meyvenin yetersiz tüketilmesi, fast-food ve gazlı içeceklerin tüketiminin fazla olması, ara öğünlerin açma, poğaça, kek, çikolatalı ekmek, meyve suları gibi yağ, şeker içeriği zengin besinlerden oluşması yapılan en büyük beslenme yanlışlarıdır. Okul çağı çocuklarında yetersiz ve dengesiz beslenmeye bağlı olarak şişmanlık-zayıflık, kemik/diş sağlığı bozuklukları, özellikle demir yetersizliği anemisine ek olarak diğer mineral ve vitamin yetersizlikleri görülebilmektedir.”
Beslenme eğitimi süreç gerektirir. Çocuğunuzu yemesi için zorlamayın ya da arkadaşı ile kıyaslayıp “o büyüyecek, sen büyüyemeyeceksin”, “bak bunu ye sana çikolata alacağım” gibi örnekler vermekten kaçınmalısınız. Bunun yerine, aldığı yiyeceğin kendisi için önemli olduğunu yumuşak bir dille hikaye anlatır gibi anlatmalısınız. Hatta siz bir meyve olun, sebze olun ve kendinizi anlatmaya başlayın.
Okul Çağı Çocukları İçin Beslenme Önerileri
Çocukların beslenme çantasında hem tüketmeyi sevdikleri hem de sağlıklı yiyeceklerin bulunması gerekiyor. Bunun yanı sıra, beslenmenin çeşitlilik arz etmesi de önem taşıyor.
Meyve, kuruyemiş, bol tahıllı ekmek gibi gıdalar beslenme çantasında yer alması gereken besinler arasında bulunuyor. Çocukların beslenme çantasında, bol tahıllı ekmeğe yapılmış beyaz peynirli tost, ceviz ve bir tane muz koymanız; hem vitamin ve protein hem de yeterince karbonhidrat almasını sağlar.
Beslenme çantasının hem doyurucu olması hem de çocuğun sevdiği sağlıklı gıdalardan oluşması önem taşır. Beslenme çantasında haftanın her günü farklı gıdalara yer vermek de önem taşıdığı gibi; yağlı ve ağır çabuk bozulabilen gıdalardan kaçınılması gerekiyor.
- Öğün atlamamaya dikkat edin ve güne mutlaka kahvaltı ile başlayın.
- Sağlıklı kemik gelişimi için günlük 1 kibrit kutusu peynir, 2-3 su bardağı süt veya yoğurt tüketin.
- Bağışıklık sistemini güçlendiren vitamin ve minerallerden zengin sebze ve meyveyi her öğünde tüketmeye çalışın.
- Büyüme ve gelişme için gerekli proteinden zengin et, tavuk, balık, kuru baklagiller, süt, yoğurt, peynir gibi besinlere günlük beslenmenizde yer verin.
- Zihinsel gelişimi olumlu etkileyen omega-3’lerden zengin balığı haftada 2-3 kez tüketin.
- Ara öğünlerde ceviz, fındık, badem gibi sağlıklı atıştırmalıkları tercih edin.
- Günlük 8-10 su bardağı su tüketin.
- Hazır meyve suyu yerine meyvenin kendisini tüketin.
- Gazlı içecekler yerine süt, ayran, taze sıkılmış meyve suyu gibi besleyici değeri yüksek içecekleri tercih edin.
- Şeker ve şekerli besinlerden uzak durun.
- Çok yağlı ve çok tuzlu cips, kraker gibi besinlerden kaçının.
- Kızartılmış besinlerden (patates, köfte, börek vb) uzak durun.
- Mayonez, krema gibi yağlı besinleri tüketmeyin.
- Açıkta satılan yiyecek ve içecekleri satın almayın.
Beslenme Çantasının Diş Sağlığına Etkileri
Çocukların gelişiminde sağlıklı ve dengeli beslenmenin önemi büyüktür.
Sağlıklı beslenmenin gelişim sürecindeki etkisi kadar diş sağlığı üzerindeki etkisine de değinen İstanbul Aydın Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi Dentaydın Diş Hastanesi Pedodonti Uzmanları, okulların açılmasına yakın çocukların beslenme çantasında olması gereken besinler hakkında bilgi verdi.
Diş sağlığını korumanın en doğru yolunun sağlıklı beslenmeden geçtiğini ifade eden uzmanlar çocukların beslenme çantasında her türlü vitamin çeşitlerinin yer alması gerektiğini belirtti. Kalsiyum, fosfor ve uygun seviyelerde florür içeren gıdalar ile beslenme çantasının hazırlanması gerektiğini söyleyen İstanbul Aydın Üniversitesi Dentaydın Diş Hastanesi Pedodonti Uzmanları, sebze, meyve, süt ve süt ürünlerinin çocukların beslenme çantasında mutlaka bulunması gerektiğini ifade etti.
Çocuklar tarafından tüketilen abur cuburların diş sağlığını tehdit ettiğini belirten uzmanlar, özellikle şekerleme, kurutulmuş meyve, tuzlu ve yağlı yiyecekler, asitli içecekler, cips ve kızartmaların dişlerdeki plakla birleşerek çürüğe neden olabileceğini söyledi.
Öğünlerin ardından ağız ve diş temizliğine dikkat edilmesine de dikkat çeken uzmanlar, dişlerin fırçalanamadığı durumlarda yemeklerin ardından su içilebileceğini, ağzın gargara yapılabileceğini, ya da 10-15 dakika süreyle diş dostu sakız çiğnenebileceğini ifade etti.