Bilgi edinmek için araştırma yaparken başvurduğumuz kaynaklara bilgi kaynakları denir. Bu kaynaklar ‘birinci elden kaynaklar’ ya da ‘ikinci elden kaynaklar’ olabilir. Birinci elden kaynaklar; saha araştırma raporları, istatistikler, geçmişten kalan tarihi eserler ve bir olayı yaşayanlar ya da görgü tanıkları gibi kaynaklardır. İkinci elden kaynaklar ise bir olay, durum, gelişme hakkında birinci elden kaynaklar kullanılarak oluşturulan kaynaklardır.
Bir konuda araştırma yaparken, kaynaklardaki bilginin doğruluğu ve güvenilirliği de mutlaka birden fazla kaynağa başvurmak suretiyle kontrol edilmelidir.
Bilgi edinmek amacıyla başvurulan kaynaklar:
Almanaklar: Yılda bir çıkan ve o yıl meydana gelmiş olan olaylar hakkında bilgi veren kitaplardır.
Ansiklopediler: Çeşitli konularda belirli bir yönteme göre düzenlenmiş olan, bilim ve sanat gibi alanların tüm bilgilerini kapsamlı bir şekilde barındıran ve genel olarak birkaç ciltten oluşan kitaplardır.
Atlaslar: Dünyanın, bir ülkenin veya bir bölgenin fiziki ve siyasi coğrafyası, ekonomisi, tarihi gibi konularda toplu bilgi vermek üzere bir araya getirilmiş coğrafya haritalarıdır.
Biyografi:Bir kişinin hayatının, başka kişi veya kişiler tarafından anlatıldığı eserlerdir.
Kitaplar: Belirli bir konuda çeşitli düzeylerde bilgi içeren, genellikle tek ciltten oluşan, bir veya daha fazla yazar tarafından yazılmış olan temel bilgi kaynaklarıdır.
Kronolojiler: Olay ve gelişmeleri oluş sırasına göre, kronolojik olarak sıralamak suretiyle, genellikle tablolar halinde anlatan kaynaklardır.
Otobiyografi: Bir kişinin hayatını kendi ağzından anlatan eserlerdir.
Sözlükler: Bir sözcüğün yazılışı, okunuşu, anlamı veya başka dillerdeki karşılığı hakkında bilgi sağlayan kaynaklardır.
Süreli Yayın:Günlük, haftalık veya aylık olarak, belirli aralıklarla çıkan, bilgi veren yayınlardır. Süreli yayınların başında dergiler gelir. Dergiler; belirli bir alanda, uzmanlar tarafından yazılmış makaleler içeren, haftalık, aylık, üç aylık gibi düzenli aralıklarla, belirli bir isim ile yayınlanan ve sürekliliği olan kaynaklardır.
Web sayfaları: İnternet üzerinden ulaşılan bilgi kaynaklarıdır.
Araştırma ve Kaynak Kullanma Yöntemi:
- Konunun sınırları ve konuyla ilgili kaynaklar belirlenir.
- Kütüphanelerden ve internetten faydalanarak gerekli bilgiler toplanır.
- Araştırma raporu düzenlenir.
- Araştırma sonunda yararlanılan kaynaklar belirtilir.
Kaynakça:
Araştırma gerektiren bir çalışma hazırlarken, bilgi edinmek için kullanılan kaynakların tamamını, çalışmanın en arkasında ‘kaynakça’ bölümünde göstermek gerekir. Kaynakça hazırlayarak, kullanılan kaynaklardaki emeğe saygı göstermek ve çalışmayı okuyan ilgili kişilere daha kapsamlı bilgi verebilmek mümkün olur.
Kaynakla ilgili verilmesi gereken bilgiler şunlardır:
Yazarın adı ve soyadı
Kitabın adı
Kitabın yayınevi
Basıldığı yer ve tarih
Kaynakçalardaki kaynak gösteriminin farklı yöntemleri vardır. Kaynakça hazırlarken tercih edilen yöntemin, kaynakçada yer alan tüm kaynaklar için aynı şekilde kullanılması gerekir.
- Örnek: Malouf, Amin (2012). Doğu’dan Uzakta. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları
- Örnek: Amin Malouf, Doğu’dan Uzakta, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2012.
