Boğaziçi Üniversitesi’nde E Klavye Geliştirildi

Boğaziçi Üniversitesi’nde on parmak yazımı göz önünde bulundurularak Türkçe’ye uygun ‘E Klavye’ geliştirildi.

Endüstri Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mahmut Ekşioğlu liderliğinde yaklaşık 3 yıldır yürütülen bilimsel araştırmalar sonucunda patent alma aşamasına gelindi.

Ekşioğlu, iyi bir klavye tasarımında en önemli ölçütün harflerin klavyedeki dağılımı olduğunu belirtti. Ekşioğlu, harflerin dağılımın yazım konusundaki performansı artırırken, rahat kullanım sağladığını da belirtti.

Proje kapsamında farklı yaş gruplarından yetişkinlerle çalışmalar yürütüldü. Yapılan çalışmalara dari Ekşioğlu şu açıklamalarda bulundu:

“Parmakların ikili kombinasyonları ile ilgili deneyde iki tuşa ardı ardına basmak için geçen ortalama süreleri ölçtük. Ayrıca Türkçe’deki harf ve harf çiftlerinin ardışık kullanım sıklıklarını belirledik. Bu verileri geliştirdiğimiz optimizasyon modelimizde girdi olarak kullandık. Modelin çözümü ile elde ettiğimiz 152 klavye yerleşiminden en iyi 3 aday klavye yerleşimini, 2’si deneysel 3 ayrı doğrulama testine tabi tuttuk, F ve Q klavyelerle performans ve sağlık ölçütü açısından karşılaştırdık. Bu testlerden birinde sensörlerle donanmış bir çift ‘hareket yakalayıcı veri eldiveni’ kullandık ve tendon hareket mesafelerini ölçtük. E klavye, tipik bir Türkçe metni, F ve Q klavyeden önemli derecede daha az tendon hareketi ile yazmayı sağladı. Tendon hareket miktarı fazlalığının el-bilek kas iskelet hastalıkları için bir risk teşkil ettiği bilinmektedir. E klavye, optimizasyon sonuçları ve Dvorak klavye tasarım ilkelerine göre karşılaştırma, tendon hareket deneyi ve yazım hızı deneylerinde F ve Q klavyeden daha başarılı bulundu.”

Ekşioğlu aynı zamanda E klavyenin  dünyada deneye ve matematiğe dayanan “ilk ve tek” bilimsel klavye olduğunu öne sürdü.

Ekşioğlu açıklamalarını; “F klavyenin geliştirilmesinde kullanılan bilimsel yöntemin ne olduğuna dair literatürde hiçbir veriye rastlamadık. 1950’ler ergonomi ve optimizasyon tekniklerinin Avrupa ve ABD’de uygulanmaya konduğu başlangıç dönemleriydi. Ayrıca F klavyeyi oluşturmada kullanılan Türkçe harf sıklıkları, Türkçe Ulusal Derlemi’ne göre değil, 1950’lerin TDK sözlüğüne göre tespit edilmiş ve harf çiftlerinin sıklıkları kullanılmamış. Yazım yükü parmaklara kapasitelerince dağıtılmamakta ve işaret parmaklarına aşırı yüklenilmektedir. Sonuç olarak F klavye, Dvorak klavye yerleşim ilkelerinin kısmen uygulanması ve deneme-yanılma yoluyla oluşturulmuş bir klavye görünümündedir.” sözleriyle tamamladı.