Boyama kitapları, okul öncesi çocukların motor becerilerini geliştirmesi, hayal gücünü ortaya koyması ve kendini geliştirmesi için kullanılıyor. Ancak çizgileri belli olan ve boyamanın hangi renklerle yapılacağı ile ilgili yönergeler içeren boyama kitapları çocukların yaratıcılığını köreltebiliyor.
Okan Üniversitesi Sağlık Bilimleri Yüksekokulu Çocuk Gelişimi Bölüm Başkanı Yrd. Doç. Dr. Erhan Alabay, her ebeveynin çocuğuna en az bir boyama kitabı aldığını ancak boyama kitaplarının çocuklarının yaratıcılığını sınırladığını söylüyor. Alabay çizgilerin dışına çıkmadan ve hangi renklerle boyama yapılması gerektiği hakkında çocukları yönlendiren boyama kitapları, çocuk gelişimi açısından zararlı olabileceğini belirtiyor.
Boyama Kitaplarının İçeriği Önemli
Boyama kitapları, kırtasiyelerin yanı sıra, gazete bayileri ya da marketlerden de satın alınabildiği gibi, bu kitapların birçoğu hazır resim içeriyor. Çocukların bakarak boyama yapmasını teşvik eden bu tür boyama kitapları, çocukların yaratıcılığının sınırlandırılmasına yol açıyor. Boyamayı hazır resimdeki gibi yapan çocuklar, yaratıcı düşünmediğinden, yalnızca el becerilerini geliştirebiliyor.
Çocuğun Yaratıcılığını Geliştirmek için Neler Yapılabilir?
Hazır resim bulundurmayan boyama kitaplarının alınması, çocuklar üzerinde daha olumlu etki yapıyor. Ancak boyanacak resmin, sınırlarının çizilmiş olması, çocuğun hayal gücünü tam anlamıyla kullanılmasını engelliyor.
Çocukların boyama kitapları yerine boş bir kağıt üzerinde çalışma yapmasının daha etkili olduğunu söyleyen Yrd. Doç. Dr. Erhan Alabay, çocuklara çizdikleri resim ya da yaptıkları boyama ile ilgili sorular sorulmasının, resim çizerken daha fazla düşünmesini sağlayacağını belirtiyor. Örneğin, çocuğa bir ev resmi çizdirilmesi ve bu evin içerisinde kimlerin yaşadığına dair sorular sorulması, çocuğun hem yaptığı resim üzerinde düşünmesini hem de resim yapma aşamasında düşünmeye başlamasını teşvik ediyor.
Yrd. Doç. Dr. Erhan Alabay, ebeveynlerin çocukları açık uçlu ve tamamlatıcı resimler yapmaya yönlendirmesinin, çocukların bilişsel anlamda gelişimini desteklediğini anlatıyor. Alabay’ın yaptığı öneriler şöyle:
- Yarım bırakılmış bir hayvan veya nesne resmi verilip, “Sen olsaydın nasıl tamamlardın?” sorusunu sorarak resmi tamamlatılması isteyin.
- Kağıdın bir yerine kırılmış bir tabak resmi çizilip, “Acaba bu tabak nasıl kırılmıştır? O anı bana çizebilir misin?” sorusu sorularak çocuğun hem düşünme becerisini hem de neden sonuç oluşturma becerisi destekleyin.
- Bir şemsiye resmi verilerek, “Bu şemsiye daha önce gördüğümüz şemsiyelerden farklı. Bu şemsiyeye farklı şeyler ekleyerek farklı özellikleri de olan bir şemsiye çizer misin?” denerek yeni ve yaratıcı bir materyal ortaya çıkartması sağlayın.
Çocukların yaptığı resimlerin, ebeveynlerin düşündüğü standartlarda olmayabileceğini aktaran Alabay, çocuğun bir kediyi mavi çizmesi durumunda, “Mavi kedi olmaz.” Şeklinde tepkiler vermemesi gerektiğini, bunun yerine neden mavi rengi seçtiğinin sorulması gerektiğini vurguluyor.