Çocuk gelişiminde, anne ve babanın rolü büyük olduğu gibi, çocuklar ebeveynlerinden her ikisinin de çalışması durumunda, yaşamlarında bazı zorluklarla karşı karşıya kalabiliyor. Ancak yapılan araştırmalara göre, çalışan annelerin çocukları ile diğer çocuklar arasında psikolojik ya da davranışsal açısından hiçbir fark bulunmuyor.
Çocukların Ebeveynleri ile Nitelikli Vakit Geçirmesi Önemli
Çocuklar, doğdukları andan itibaren 3 yaşına kadar anneleri ile daha fazla vakit geçirdiklerinden, anne ile kurdukları bağ, ergenlik dönemine kadar daha güçlü oluyor. Bu nedenle çocukların annelerinden uzak kalması, psikolojik açıdan etkilenmelerine yol açabiliyor. Ancak bu durum, çocukların kurduğu bağ ile doğrudan ilintili olduğu gibi, babasıyla daha yakın ilişkiler kuran çocukları da babalarından uzak kalmak etkiliyor. Dolayısıyla çocukların ebeveynleri ile kurdukları ilişkinin niteliği önem taşımakla birlikte, annesi çalışan çocukların psikolojisi olumsuz etkilenebilir algısı tamamen yanlış.
Çocuk Gelişimi Açısından Annenin Çalışması
Çocuk gelişimi açısından, çalışan annelerin çocukları ile çalışmayan annelerin çocukları arasında psikolojik, sosyal ya da bilişsel olarak önemli farklar bulunmuyor. Ancak bu süreçlerde, ebeveynlerin çocuklara gösterdiği ilgi de büyük önem teşkil ediyor. Uzmanlar, çocuklarla çok vakit geçirmenin değil, nitelikli vakit geçirmenin önemli olduğunu vurguluyor.
Çocuğun gelişimi açısından, anne ve baba ile etkileşimin doğru olması, çocuk psikolojisindeki ana faktörlerin başında geliyor. Çocuğun ergenlik dönemi sonrasına kadar, ebeveynleri ile olan ilişkisinden doğrudan etkilendiği bilindiğinden, bu süreçte ailenin çocukla yakından ilgilenmesi gerekiyor.
Çocuğun gelişimi, psikolojisi ya da başarısı açısından, annesinin çalışmasının herhangi bir olumsuz etkisi bulunmazken, annesi çalışan çocuklarda sorumluluk bilinci daha fazla geliştiğinden, sosyal hayatta yakaladıkları başarı genellikle daha fazla oluyor.
Çalışan Annelerin Çocukları ile Yapılan Araştırma Sonuçları
- Annenin sürekli evde olması ya da dışarıda vakit geçirmesi, çocuğun; sosyal, davranışsal ya da bilişsel yetilerini etkilemiyor.
- Yaptığı işte mutlu olan anneler, çocukları ile daha nitelikli vakit geçirebiliyor. İşinde sorunlar yaşayan anneler ise çocuğu ile kurdukları ilişkide de daha az başarılı oluyor.
- Çalışan anneler, çalışmadıkları günlerde çocukları ile daha fazla ve nitelikli zaman geçirebiliyor.
- Annenin yerine çocuğun bakımı ile ilgilenecek başka birinin olması, çocuğun gelişimini olumlu ya da olumsuz olarak etkilemezken; çocuk bakımı ile başka birinin ilgilenmesi annenin yükünü hafiflettiğinden, anne psikolojisi açısından önem taşıyor.
- Annesi çalışan çocuklar, sosyal konularda genellikle daha girişken oluyor. Aynı zamanda kendi ayakları üzerinde durma konusunda, diğer yaşıtlarına göre, erken tecrübe kazanıyor.
Çocuk gelişim uzmanlarına göre, annenin çalışması çocuğun psikolojik ve sosyal gelişimini doğrudan doğruya etkilemediği gibi; çocuğun annesi ile kurduğu ilişkinin annenin işinden dolayı etkilenmesi, çocuk üzerinde olumsuz sonuçlara yol açabiliyor. Ancak bu durumun çalışan anne olmakla ilişkisi bulunmamakla birlikte, babası çalışan çocuklarda da aynı durum gözlenebiliyor. Çalışan babaların, çocukları ile nitelikli bir şekilde ilgilenmemesi, çocuk gelişimini olumsuz etkileyebiliyor.
Çalışan Anneler ile İlgili Uzman Görüşleri
Çocuğun kendisini önemsiz hissetmesi; yanlış olduğunu bildiği davranışları daha sık yapmasına ya da kendisine zarar verme eğilimi göstermesine de neden olabiliyor. Bu nedenle çalışan ebeveynler, çocuğu ile geçirdiği vakitte, çocuğun önemli olduğunu hissettirmeli ve çocukla düzenli vakit geçirmeli. Aksi durumda, çocuk kendini değersiz hissederek, psikolojik açıdan olumsuz etkilenebildiği gibi, öfke nöbetleri geçirebiliyor ya da dikkat çekmek amacıyla kendisine ya da bir başkasına zarar verebiliyor.
İletişim psikolojisi uzmanı Doğan Cüceloğlu, annelerin çalışmasının toplum üzerinde ciddi bir olumlu etkiye sahip olduğunu vurguluyor. Çocuk gelişimi konusunda da annesi çalışan çocukların başarısız olması için hiçbir neden olmadığını belirten Cüceloğlu, psikolojik açıdan sağlıklı bir çocuk yetiştirebilmek için, annenin eğitimli ve kendine güvenen, kendi ayakları üzerinde durabilen bir kişiliğe sahip olmasının önemine dikkat çekiyor.
Sorumluluk duygusu ve birey olma bilinci çocuk gelişiminde büyük rol sahibi olduğundan, ebeveynlerinden biri ya da her ikisi de çalışan çocukların gelişimini olumsuz etkileyen herhangi bir faktör bulunmuyor. Bilakis, ebeveynleri çalışan çocuklar birçok alanda kendisini daha hızlı geliştirebiliyor. Çocuklarla çok fazla vakit geçirmenin değil, nitelikli vakit geçirmenin önemine vurgu yapan uzmanlar, çalışan anne olmanın çocuk gelişimini olumsuz etkilemediğini vurguluyor.
