Çocuğa evcil hayvan almak için doğru zaman geldi mi? Uzmanlar, evcil hayvan isteyen çocukların ebeveynlerini uyarıyor.
Psikolog Zaza Yurtsever, eve hayvan almak isteyen ebeveynlerin son derece dikkatli olmaları gerektiğini söylüyor. Çocukların bir anlık istekleri doğrultusunda eve alınan birçok hayvan, çocuğun ve ebeveynin ilgisinin azalmasıyla yalnızlık, açlık, hareketsizlik gibi durumlarla karşılaşıyor, acı çekiyor.
Bir kedi ya da köpekle büyümek çocuklara hem sosyal hem de duygusal açıdan önemli katkıda bulunuyor. Aynı zamanda onların sorumluluk alma yetilerini güçlendiriyor.
İsviçre’de bulunan İnsan-Hayvan İlişkisinin Disiplinlerarası Araştırmaları (IEMT- İnterdisziplinaere Erforschung der Mensch-Tier-Beziehung) kurumunun ilkokula giden çocuklarla yaptığı bir araştırmaya göre her 5 çocuktan dördü hayvanlarla oynamaktan zevk alıyor, üçte ikisi hayvanları olduğu için yalnızlık duygusu yaşamıyor. Aynı araştırmaya göre çocukların yüzde 50’si hayvanlarını sabırlı bir dinleyici ve hatta koruyucu olarak görüyor. Araştırmayı yapan Davranış Bilimcisi ve Kedi Uzmanı Dennis Turner, hayvanlarla büyüyen çocukların sosyal, duygusal ve ruhsal gelişimlerinin diğerlerine kıyasla daha iyi olduğunun altını çiziyor.
Bu gerçeklerden yola çıkarak eve hayvan almak isteyen ebeveynlerin son derece dikkatli olmaları gerekiyor. Zira, iyi niyetle eve hayvan almak hem çocuğa hem de hayvana zarar verebilir. Öncelikle unutmamak gerekir ki bir hayvana sahip olmak isteyen birçok çocuğun bu isteği gelip geçicidir. Bu konuda ebeveynlerin çocuğunun bu isteğinde ne kadar istikrarlı olduğundan emin olması gerekir. Çünkü çocukların bir anlık istekleri doğrultusunda eve alınan birçok hayvan, çocuğun ve ebeveynin ilgisinin azalması durumunda yalnızlık, açlık ve hareketsizlik gibi durumlarla karşılaşıyor. Bir kısmı da ya sokağa ya da barınaklara bırakılıyor. Peki çocuğa evcil hayvan almak için doğru zaman var mı?
Çocuk Sorumluğu Bıraktığında Ebeveyn Devralmalı
Psikolog Zaza Yurtsever, çocuklarına hayvan almak isteyen ebeveynlerin öncelikle onları bir hayvanla aynı evi paylaşmaya hazırlamaları gerektiğine dikkat çekiyor. Bu konuda kitaplar okumak, internette araştırmalar yapmak ve deneyim sahibi insanların fikirlerine başvurmak faydalı olabilir. Yine IEMT’nin araştırma sonuçlarına göre eve alınan hayvanın bakımı konusunda ebeveynlerin çocukların yaşını da göz önünde bulundurmalarında fayda var.
Çocuğun yaşı ne kadar küçükse, eve alınan hayvanın bakımı o kadar kolay olmalı. Ayrıca eve hayvan almadan önce çocuklarla sorumluluklar hakkında konuşulmalı ve hatta yazılı anlaşma yapılmalı. Bu anlaşmada hayvanın sahibinin kim olduğu, besleme, bakım, dışarı çıkarma, veterinere götürme gibi sorumlulukları kimin üstleneceği, tatillerde hayvandan kimin sorumlu olacağı gibi sorulara yanıt veren maddeler yer alabilir. Sorumluluklar yerine getirilmediğinde neler yapılacağının da önceden belirlenmesi gerekir. Burada unutmamak gereken en önemli konulardan biri de hayvanın en büyük sorumluluğunun ebeveynlerde olduğudur. Çocuklar hayvana sahip çıkmadığında ebeveynler hayvanın sorumluluğunu üstlenmeliler.
Eve Hayvan Almadan Önce Detaylı Düşünün
Çocuğa evcil hayvan almaya karar verdiyseniz, şunları da bir gözden geçirin.
- Eğer çocuğunuz yapısı gereği maymun iştahlıysa ve oyuncaklarından da kısa bir süre içinde bıkıyorsa, o zaman aynı tutumu hayvana da sergileyecektir. Bu durumda çocuğunuzun isteğinde ne derece istikrarlı olduğunu anlamadan ona hayvan almayın.
- Çocuğunuz hayvanlara karşı özenli bir tutum sergilemiyor ve hayvanlardan korkuyorsa, o zaman eve hayvan almadan önce bu sorunu çözün.
- Çocuğunuza hayvanın bir oyuncak değil, bir canlı olduğunu ve bazı hoş olmayan sorumlulukları olduğunu anlatın.
- Çocuğunuzun bir ev hayvanına ayıracak zamanı olup olmadığına bakın. Bazı çocukların okul yükümlülükleri ve hobileri bir ev hayvanını eve almaya müsait değildir.
- Eve hayvan almadan önce kendinizde ya da çocuğunuzda herhangi bir alerji olup olmadığını araştırın.
- Çocuğunuz hayvanın sorumluluğunu taşımadığında siz ebeveyn olarak bu sorumluluğu almaya hazır mısınız? Eğer değilseniz o zaman eve hayvan almayın.
- Aylık gelirinizin eve bir hayvan almaya müsait olup olmadığını önceden araştırmalısınız. Çünkü hayvanın da kendine has masrafları olacaktır.
“Evcil Hayvanları Oyuncak Gibi Görüyorlar”
Çocuğun, herhangi bir oyuncağı ister gibi evcil hayvanı talep etmesinin ve bu durumun ebeveynlerce ölçüp biçilmeden kabul edilmesinin büyük bir hata olduğunu anlatan Uzman Psikolog Ayşen Kayahan, “Hayvanla kurulan bağın, çocuğun duygusal ve toplumsal gelişimi üzerinde olumlu etkileri vardır. Hayvanın nesneleştirildiği bir ilişki biçimi, tam tersine sonuçlar verir; hayvan, çocuğun zihninde istenildiği zaman atılabilecek bir nesne olarak yer eder. Oysa sağlıklı bir hayvan-çocuk ilişkisi, öncelikle hayvanın, yani kendisi gibi olmayan, ama yine de canlı olan bir başka varlığın sorumluluğunu almayı gerektirecektir” diyor.
Kayahan’a göre çocuğun ahlâki gelişiminde önemli rol oynayan, onun mutlak bir benmerkezci olmasının önüne geçen hayvan sevgisi, çocuklara sorumluluk da aşılıyor. Hayvanı beslemek, onu sevmek, ona zarar vermemek, onun iyiliğini düşünmek, çocuğun sadece hayvanlara olan olumlu duygularını beslemekle kalmıyor, başkalarının varlığının da kendisininki kadar değerli olduğunu hatırlatıyor.
Çocuk, bu şekilde duygusal ve maddi anlamda verici olmayı, diğerinden sürekli talep etmemeyi, mutlak alıcı olmamayı da öğreniyor. Sevgi ve ilgi verdikçe, hayvanın, özellikle köpek gibi sadakat duygusu olan canlıların, ona nasıl fazlasıyla karşılık verdiğini gördükçe sevginin erdemini de idrak ederek sevginin karşılıklı bir ilişki olduğunun farkına varıyor.