Çocuğum ödev yapmak istemiyor. Hemen her ebeveynden bu cümleyi duyarız. Ödev yapma alışkanlığı kazanması için çocuğa nasıl davranmalıyız? Bu konuda görev ebeveynlere düşüyor. Çocukların büyük bir kısmı yeterince ‘eğlenceli’ olmayan ve uzun zaman alan ödevleri yapma konusunda sorun yaşıyor. Öğretmenlerin çocukların yüklenemeyeceği miktarda ödev vermesi ya da ebeveyn tutumları, çocukların ödev yapma alışkanlıklarını etkileyebiliyor.
Çocuklarda ödev yapma bilinci sorumluluk duygusu ile ilintili olduğu gibi, çocuğun ödev konularına duyduğu ilgi ile de doğrudan ilişkili. İlgi duymadığı dersler ya da alanlar ile ilgili ödevler, çocuklar üzerinde yük oluşturduğu gibi, çocukların ev ödevi yapma isteğini de azaltabiliyor.
Okul ödevleri, çocukları zaman zaman zorladığı gibi, ailelerin de ödevlerden şikayetçi olduğuna sıklıkla rastlanıyor. Okul çağındaki çocuklar için ödev, sorumluluk duygusunu geliştirmek için iyi bir araç olduğu gibi, ebeveynlerin bu alanda çocuğa destek vermesi, çocukların sorumluluk duygusunu arttırıyor.
Ebeveynle birlikte yapılan ödevlerde ise çocuğun başarılarına odaklanılması, çocukta özgüven duygusunun gelişmesini sağlıyor. Araştırmacılar, doğru amaca yönelik ödevlerin çocuğun başarısını arttırdığını gibi, psikolojik ve sosyal gelişimini de olumlu etkilediğini söylüyor. Peki çocukların okul ödevleri karşısında ebeveynlerin tutumu ne olmalıdır? Anne ve baba, okul ödevleri konusunda çocuğa yardımcı olmalı mıdır?
Ödev Ne İşe Yarıyor?
Çocuğum ödev yapmak istemiyor diyorsanız dikkat edin. Çocuğunuz ödevin önemini anlamamış olabilir. Ödev çocuğun öğrenme süreci üzerinde etkili olduğu gibi, sosyal ve kişisel gelişimi açısından da önemli bir role sahip. Ancak ödevin nitelikli olması da büyük önem taşıyor.
Amaca yönelik şekilde hazırlanmış bir ödev, öğrencinin hem derse hazırlanmasını sağlıyor, hem de öğrenme sürecini hızlandırıyor. Bununla birlikte, ailenin çocuğun ödevlerine destek vermesi, çocuğun sorumluluk duygusunu arttırdığı gibi, özgüvenini de olumlu etkiliyor. Aile ile birlikte yapılan ödevlerde, çocuğun desteklenmesi ve başarılı olduğu noktaların öne çıkarılmasının önem taşıdığı gibi, ebeveynin çocuğa destek vermesinin, çocuğun başarısını arttırabiliyor.
Çocukların ödevlerini yapmaları ve derse hazırlıklı gelmeleri durumunda, daha hızlı ve kolay öğreniyor. Bu noktada ailelerin yapması gereken ise çocuklara ödev yapma konusunda teşvikte bulunmak ve zorlandıkları noktalarda yardımcı olmak. Ancak hiçbir zaman çocuğun ödevinin ebeveyn tarafından yapılamaması gerekiyor.
Çocuklar için Ev Ödevlerinin Önemi
Çocukların, ev ödevlerini bir görev yerine, öğrenme sürecinin bir parçası olarak nitelendirmesi büyük önem taşıyor. Ancak bunun için hem eğitimcilerin ödev konuları konusunda dikkatli olmaları hem de ebeveynlerin çocuğa ödev aşamalarında destek olması gerekiyor. Çocuğun sorumluluk duygusunu geliştirmek ve görev bilinci kazanmasını sağlamak için ödevlerini tek başına yapması önemli olduğu gibi, ebeveynlerin sadece çocuğa yol göstermesi gerekiyor. Çocukların ev ödevlerine ebeveynlerin müdahalede bulunması, çocuğun özgüven sorunu yaşamasına yol alabiliyor.
Çocuğun Ders Çalıştığı Ortamın Ev Ödevlerine Etkisi
Çalışma ortamı odaklanma ve motivasyonu büyük ölçüde etkileyen faktörlerdir. Bu nedenle çocukların ders çalışma ortamının dikkat dağıtıcı etmenlerden uzak olması önemlidir. Ders çalışılan ya da ev ödevi yapılan ortamda, gürültü olmaması önemli olduğu gibi, sıcaklığın da ideal düzeyde olması gereklidir. Bunun yanı sıra, duvar ya da masada, poster ya da şekillerin olması çocuğun dikkatinin dağılmasına yol açacaktır.
Ödev Yaparken Mola Vermenin Önemi
Çocukların odaklanma süresi ortalama 20 dakika yüksek seviyededir. Ancak bu süreden sonra, odaklanma başarısı hızlı bir şekilde düşmeye başlar. Dolayısıyla ödev yapma ya da ders çalışma süresini maksimum 40-45 dakika olarak belirlemek ve 10-15 dakikalık molalar vermek önemlidir. Çocuğun mola vermek istememesi durumunda, onu molaya teşvik etmek gerektiği gibi, çalışma düzenine doğrudan müdahale etmemek gerektiği de unutulmamalı.
Ebeveynler Ev Ödevlerinde Çocuğa Yardım Etmeli mi?
Çocuğum ödev yapmak istemiyor. Ne yapmalıyım? Çocuğun ödevini tek başına yapmasının, sorumluluk duygusunu geliştireceğini vurgulayan Çetin, ödevini yardım almadan yapan çocuğun bağımsızlık duygusunun da artacağını ve kendine güven duyacağını belirtiyor. Ancak bu, çocuklarınıza ödevlerinde yardım etmeyin, anlamı taşımıyor. Çocuklara, ödev yapma noktasında yol göstermek de oldukça önemli.
Ev ödevlerinde öğrencilere destek vermek önem taşıyor. Zira bazı durumlarda çocuk nasıl bir yol izleyeceği konusunda tereddütte kaldığı gibi, ödev için kendisini yetersiz de görebiliyor. Bu durumda anne ve babaların çocuğa yol göstermesi ve çocuğu teşvik etmesi önemli. Ancak çocuğun ödevine doğrudan yardım etmemek gerekiyor. Ebeveynlerin ev ödevleri için hiç destek vermemesi, çocuğa zorluklarla mücadele ederken kendini yalnız hissetmesine neden olacağı gibi; ev ödevinin bir kısmının dahi ebeveyn tarafından yapılması özgüveninin gelişmemesine yol açabilir ve çocuğu tembelliğe sürükleyebilir. Bu nedenle ebeveynlerin ev ödevleri konusunda çocuklara destek olmaları ancak doğrudan yardım etmemeleri gerekiyor.
Çocukların ev ödevi yapma konusunda bilincinin gelişmesi, eğitim hayatındaki başarısını artırdığı gibi, sorumluluk duygusunu da geliştiriyor. Bununla birlikte, ev ödevini yapan çocuklar, derslere hazırlıklı gittiğinden, dersi anlama aşamasında, ödevini yapmayan çocuklara göre daha başarılı oluyor. Dolayısıyla ebeveynlerin ev ödevleri için çocuğu teşvik etmesi ve ödevleri ilgi çekici hale getirmeleri büyük önem taşıyor.
Ödevini yaparken, hata yapan çocuklara sert telkinlerde bulunulması çocuğun performansını olumsuz etkiliyor. Bu nedenle ailelerin, çocuğun başarılarına odaklanması ve çocuğu eleştirmekten kaçınması oldukça önemli olduğunun unutulmaması gerekiyor.
Ebeveynlerin Ev Ödevleri Konusunda Sık Yaptığı Hatalar
Çocuğun sorumluluk sahibi olmasını sağlamak için, ev ödevleri yapma alışkanlığı kazanmasına dikkat edilmelidir. Çocuğum ödev yapmak istemiyor diyorsanız bunlara dikkat edin. Ebeveynlerin, çocuğun ödevleri konusunda aşırı ilgisiz olması, çocuğun ev ödevlerini umursamamasına yol açtığı gibi, aşırı baskı da çocuğu okuldan soğutabilir. Bu nedenle, ebeveynlerin çocuğu teşvik ederek ve eğlenmesini sağlayarak, ödev yapma alışkanlığı kazanması amaçlanmalıdır.
- Yanlışlara odaklanmak: Ödevdeki yanlış noktalara odaklanmak, çocuğun motivasyonunun bozulmasına ve dikkatinin dağılmasına yol açıyor. Bunun yerine, çocukların başarılı olduğu noktalara odaklanılması gerekiyor.
- Ödül ve ceza mekanizması ile çalışmak: Ev ödevini tamamlaması durumunda çocuğun ödül alması ya da ödevi yapmaması durumunda cezalandırılması en sık yapılan hatalar arasında yer alıyor. Çocuğun, ev ödevi yapmanın kendi sorumluluğu olduğunu kavrayabilmesi için, ödül ve ceza yöntemleri kullanmamak gerekiyor.
- Ödev yapma süresinin uzunluğu: Öğretmenlerin gereğinden fazla ödev vermesi, çocuğun ödev yaparken sık sık dikkatinin dağılmasına yol açıyor. Bu durumda, çocuğa daha fazla çalışması gerektiğini söylemek yanlış olduğu gibi, bazı durumlarda öğretmenlerle görüşmek gerekiyor.
- Ödevleri son güne bırakmak: Çocukların büyük bölümü, önceden belirlenmiş ödevleri son güne erteliyor. Çocuklarda planlama mekanizması yeterince gelişmediğinden, ebeveynlerin erken devreye girmesi ve çocuklarla birlikte planlama yapması gerekiyor.
- Ödevi sık sık hatırlamak: Ebeveynlerin, çocuğu sıklıkla ödev konusunda uyarması, çocuğun uyarılmadan harekete geçmesini imkansız hale getiriyor. Bu nedenle, çocuğa sürekli olarak ödevini yapmasını söylemek yerine, çocuğu ödev yapmaya teşvik etmek gerekiyor.
- Baskı uygulamak: Çocukların ödev yapma sürecinde hangi sorunları yaşadığını sorgulamayan ebeveynler, çocuklara baskı uygulayabiliyor. Çocuğa baskı uygulanması ise çocukların ödevlerini üstünkörü bir şekilde yapmalarına ya da ebeveynlerine ödev konusunda yalan söylemelerine yol açıyor.
- Ödevleri üstlenmek: Çocukların fazla zamanını alan ya da bilgisinin üstünde olan ödevlerin, ebeveynler tarafından yapılması, çocuğun her ödevi ebeveynine yaptırmaya çalışmasına neden olabiliyor.
Çocuğunuzun Ödevini Neden Yapmadığına Odaklanın
Çocuklar, ödev yapma konusunda isteksiz davransa dahi, başarılı birkaç ödevden sonra, ev ödevleri konusundaki fikirleri değişebilir. Ödevini yapmadığı için öğretmenin gözünde kötü bir duruma düşmek ya da sorulan bir soruyu cevaplayamadığı için arkadaşlarına karşı mahcup hissetmek, çocukların istemediği duygulardır. Ancak ödev sürecinde yaşanan sorunların, sınıf içinde yaşanan sorunlardan daha fazla olması, çocuğu ödev yapmamaya iter.
Ödev Yapmama Nedenleri
Çocuğum ödev yapmak istemiyor mu diyorsunuz? İşte nedenleri:
- Konuyu anlamama: Verilen ev ödevini yapabilmek için, çocuğun ödevle ilgili olan konuya hakim olması gereklidir. Ancak çocuğun dersleri yakından takip etmemesi ya da ödevi tamamlayabilecek kadar donanımlı hissetmemesi ödev yapma sürecini aksatmasına yol açar. Bu noktada, ebeveynlerin çocuğun anlamadığı konularda yardım almasını sağlamaları ve çocuğu teşvik etmeleri önemlidir.
- Dikkat dağınıklığı: Dikkat dağınıklığı olan çocukların, ödev yapma sürecinde, diğer öğrencilere göre daha fazla zorluk yaşadığı biliniyor. Odaklanma sorunu olan öğrenciler için, ders çalışma ortamının yeniden düzenlenmesi ve çocuk için ideal çalışma ortamı yaratılması önem taşıyor.
- Geri bildirim yokluğu: Çocuğun yaptığı ödevler konusunda herhangi bir geri bildirim alamaması, ödevi boş yere yaptığını düşünmesine yol açabilir. Öğretmenin, kontrol konusunda titiz davranmaması, çocukları bu konuda isteksiz hale getirebilir. Dolayısıyla, ebeveynlerin kontrol ve geri bildirim mekanizması oluşturması önemlidir.
- Ev içi unsurlar: Çocuğun ödev yapmama nedenlerinden biri de, ev içindeki unsurlardır. Çocuğun ödev yaptığı alanın gürültülü olması, huzurlu bir ortam sağlanamaması ya da küçük kardeş faktörü, çocuğun ödev yapma konusunda sorun yaşamasına neden olabilir.
Her çocuk, okula gitme ya da ders çalışma konusunda yeterince istekli olmayabiliyor. Bu durumda, çocuğun ev ödevlerini yapması da zorlaşıyor. Ev ödevi yapmak istemeyen ve evde olduğu vakitleri eğlenceye ayırmak isteyen çocukların okul başarısı düşebildiği gibi, sorumluluk bilinci de azalıyor. Ebeveynlerin, çocuklara ödev yapma alışkanlığı kazandırması, hem okul hayatında hem de yetişkinlik dönemi açısından çocuklara önemli katkılar sağlıyor.
Öğretmenler bazı durumlarda, çocukları motive etme ya da ev ödevinin dozunu ayarlama konusunda yetersiz kalabilir ya da tüm çocuklarla tek tek ilgilenme imkanı bulamayabilir. Bu durumda, ebeveynlerin devreye girmesi ve çocukları ödev yapma konusunda motive etmesi gerekiyor.