Okula başlama çocuğun ve ailenin yaşamında önemli bir dönemdir. Okul olgunluğu çocuğun bedensel, duygusal, zihinsel ve sosyal anlamda okula hazır olması demektir. Bireyden bireye değişebilen bir kavramdır; örneğin bazı çocuklar 6 yaşında diğerleri 8 yaşında bu olgunluğa ulaşabilirler.
Anaokulları çocukları ilköğretime hazırlayan kurumlardır. Üç-altı yaş çocuklarının devam ettiği bu kurumların amacı okuma yazma öğretmek değil ancak okuma yazma olgunluğu kazandırmaktır. Renk, sayı ve kavramlar somut şekilde çocuğa aktarılır. İnsanlar, hayvanlar, ülkeler ve dünya hakkında temel bilgiler verilir. Çocuk kurallara uymayı, yaşıtlarıyla ilişkiye girerek birlikte yaşamayı, yemek yemeyi, oynamayı ve paylaşmayı öğrenir.
Eğer düzenli bir anaokulu deneyimi yoksa çocuğun bu becerileri evde kazanması gerekir. Anne-babanın çocuğun sosyalleşmesine katkıda bulunması önemlidir. Bunun için eve çocuklar misafir olarak davet edilmeli, oyun parkı gibi alanlarda çocuk yaşıtlarıyla sıklıkla zaman geçirmelidir.
Süpermarket, bakkal, pazar gibi değişik mekanlarda bulunmalı, hayatın içinde yer alması için kendisine olanaklar yaratılmalıdır. Aile, çocuğa anaokulunda kazandırılan temel eğitsel bilgileri vermelidir; örneğin kırmızı, sarı, mavi ve yeşil gibi temel renkleri, bazı harfleri ve 1’den 10’a kadar sayıları tanıyabilmek gibi.
Çocuk okula başlamadan önce öz bakım becerilerini ve tuvalet eğitimini kazanmış olmalıdır örneğin giysilerini giyip, çıkartabilmeli, burnu akınca silebilmeli, dişlerini fırçalayabilmelidir.
Bu dönemde çocuğun temel fiziksel beceriler edinmesi de çok önemlidir. Örneğin tek ayağı üzerinde durma, sekerek sıçrama, top atma ve tutma, salıncakta sallanma, müzikli dairesel oyunlar oynama gibi.
Çocuğun okula hazır olup olmadığını belirlemek için bazı gelişim özelliklerinden yararlanmak mümkündür:
* Bazı harfleri kopya eder mi ?
* Basit bir adam ve ev resmi çizer mi ?
* Model gösterildiğinde kare, artı ve çarpı işaretlerini çizebilir mi ?
* Renkleri bilir mi ?
* Sayıları ezberleyebilir mi ?
* Makas kullanabilir mi ?
* Yardımsız basamak inip, çıkabilir mi ?
* Parmak ucuna basarak koşabilir mi ?
* Tek ayağınla sıçrar mı ?
* Düzgün ve tam cümleler kuruyor mu ?
* Geçmiş, şimdiki ve gelecek zamanları doğru olarak kullanıyor mu ?
* Ev adresini biliyor mu ?
* Kaç yaşında olduğunu söylüyor mu ?
* Kendi giyiniyor ve ayakkabılarını bağlayabiliyor mu ?
* Tuvaleti kendi başına uygun şekilde kullanabiliyor mu ?
* Paylaşmayı ve sırasını beklemeyi biliyor mu ?
* Verilen kurallara uyuyor mu ?
* Grup oyunları oynuyor mu ?
* Duygularını ifade ediyor mu ?
* Gerektiğinde kendisini koruyabiliyor mu ?
* İhtiyaçlarının farkında mı ve gereksinim duyduğu şeyi isteyebiliyor mu?
Çocuğun okula hazır olup olmadığı konusunda anne-babanın kuşkuları varsa, pedagoglara danışmalarında yarar vardır. Uzmanlar da bu konuda ailenin çekincelerine katılırlarsa, çocuğun okula başlamak için bir yıl daha beklemesi sakınca yaratmaz. Anaokulu ortamında psikomotor, bilişsel, sosyal-duygusal gelişimini ve öz bakım becerilerini pekiştirme olanağı bulur. Okul olgunluğuna erişen çocuğun eğitim kuruma uyum sağlaması da kolaylaşır.
Katkılardan dolayı Memorial Hastanesi’nden Pedagog Dr. Melda Alantar’a teşekkür ederiz.
.jpg "Okula Dönüş")
