Çocuk Üniversitesi, çocuklara, üniversite ile etkileşim içerisinde, yaşayarak ve eğlenerek, bilimsel ve eleştirel düşünme, yaratıcı olma, yargılama, sorgulama, soru sorma, merak duyma, sorun çözme gibi temel yaşam becerilerini kazandırmak amacıyla yola çıkan; bu amaçla onları erken yaşta bilimin ve sanatın eğlenceli yüzü ile tanıştıran bir yapıdır.
Bu modelde, üniversite öğretim elemanları ve öğrencileri, deneyimlerini çocuk ve gençlerin ilgilerini bilime, bilimsel düşünceye ve sanata çekecek biçimde yapılandırarak aktarırlar. Çocuk Üniversitesinde sanatın desteği ile bilimsel bilgi, yaratıcılığı ve yaratıcı düşünceyi destekleyecek biçimde paylaşılır.
Bilim çocuklar için somut, gözle görülür ve doğrudan deneyimlenebilir hale gelir. Böylece bilim ve sanatın gündelik yaşamın her alanında herkesi ilgilendiren konular olduğu gösterilir. Bilimin ulaşılamaz olduğu ya da sanatın bireyin gelişiminde önemli bir yeri olmadığı gibi ön yargılar da böylelikle aşılmış olur.
Çocuk üniversiteleri, çocuklara keşfetme imkanı sunarak, onlara bilim, sanat, spor etkinliklerini sevdirmek, etkinlik yapma sürecinde el becerilerini, zihinsel becerilerini geliştirmek, grup ile çalışma sorumluluğunu kazandırarak öğrenmeyi eğlenceli hale getirmek, bilimsel iletişim ve sosyal iletişim becerileri kazandırmak, bilime ilgi oluşturarak öğrencilerin ilerdeki tercihlerine olumlu katkıda bulunmayı amaçlayan yapılanmalardır.
İlk Çocuk Üniversitesi İngiltere, Birmingham’da 1993 yılında açılmıştır. Amerika ve Avrupa’da 2000’li yılların başlarında bazı üniversitelerin kampüslerinde Çocuk Üniversitesi çalışmaları başladı.
Dünyada 6 farklı model bulunmaktadır:
- Amfilerde yürütülen sunum merkezli dersler
- Amfilerde yürütülen aktivite destekli dersler
- Uygulama ağırlıklı programlar
- Tatil dönemlerinde yürütülen uygulama destekli kamplar
- Yıl boyunca aynı alanda yürütülen ayrı ayrı ders ve uygulama modüllerinden oluşan programlar
- Yıl boyunca farklı alanlarda yürütülen birbirinden bağımsız seçilebilen ayrı ayrı ders ve uygulama modüllerinden oluşan programlar
Eucu.net (European Children’s Universities Network – Avrupalı Çocuk Üniversiteleri Ağı ) kapsamında yürütülen çalışmalarda, Çocuk Üniversitesi programlarının ortak bir yöntem ile yapılandırılması yönünde çalışmalar bulunmaktadır.
Tükiye’deki Çocuk Üniversiteleri
- Ankara Üniversitesi
- Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- İstanbul Üniversitesi
- Anadolu Üniversitesi
- İnönü Üniversitesi
- Trakya Üniversitesi
- Sinop Üniversitesi
- Medeniyet Üniversitesi/ Üsküdar Belediyesi
- İstanbul Aydın Üniversitesi
- Namık Kemal Üniversitesi
- Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi
- Harran Üniversitesi
- Kastamonu Üniversitesi
