Çocuk zeka testleri nelerdir? Zeka ölçümü nasıl yapılır? Hangi yaştaki çocuğa hangi test uygulanmalıdır?
Kişilerin zihinsel becerilerini ölçebilmek ve onları zihinsel beceri konusunda diğer insanlarla karşılaştırabilmek amacıyla geliştirilen ölçümlere zeka testleri denir. Zihinsel işlevlerin düzeyini belirlemek için yaygın olarak zeka testleri kullanılmaktadır. Zeka testleri standart ve objektif ölçüm araçlarıdır. Günümüzde çocukların zihinsel gelişimi belirlenmesinde yaygın olarak kullanılan güvenirliği ve geçerliği en yüksek ölçekler Stanford-Binet ve WĠSC-R ölçekleridir.
Yaş Yaş Çocuk Zeka Testleri
Stanford- Binet zeka testi ile 2 yaşından yetişkinliğe kadar zekayı ölçmek mümkündür ancak bu test daha çok çocuk zekasını ölçmek için kullanılmaktadır. Bu testler kullanılarak 2-3 yaş arasındaki çocuklara şekiller ve küplerle kule, köprü yapma; 4 yaşındakilere eşya ve resim tanıma; 7 yaşındakilere benzerlikleri bulma; 8 yaşındakilere sözcük dağarcığı ve öyküleri hatırlama; 9 yaşındakilere sözel saçmalıklar ve tersinden sayı tekrarı; yetişkinlere sözcük dağarcığı, atasözleri ve yön bulma şeklinde deneyler yaptırılır. Böylece zekaya ilişkin sonuçlara varılır.
Wechsler zeka testi üç takımdır. Bu takımlarla 4 yaşından başlayarak her yaş düzeyinde bireylerin zihin seviyeleri ölçülmektedir. Çocuklar için Wechsler Testi (WISC) bireysel olarak uygulanan bir zekâ ve yetenek testidir. Sözel ve performans olarak 10 tane alt testi vardır. Bu testlerdeki ödevlerin başarılarından elde edilen puanların ortalaması ile standart sapma yöntemi aracılığıyla çocuğun zekâ yaşı saptanabilir. Yetişkinler için kullanılan Wechsler Testinde (WAIS) sözel ve eylemsel performans olarak 11 alt test vardır. Wechsler testinde sonuç standart sapma yoluyla saptanır.
Gesell zeka testi bebek zekâ ölçeklerinden biridir. Bu ölçek 25 ay ile 6 yaş arasındaki çocukları gelişimsel olarak değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Örneğin ne zaman çocuk yardım edilmeden sırtüstü yatarken yüzüstü dönebiliyor, ilk kelimeyi ne zaman söylüyor, ne zaman yürümeyi öğreniyor. Bu ve benzeri gelişimsel ölçülerin saptanması bu zekâ ölçeğinin özünü oluşturur.
Cattel zekâ testi, 2 ay ile 30 ay arasındaki gelişim dönemi için hazırlanmıştır. Test içindeki ölçekler, birçok gelişimsel zekâ ölçeklerinde olduğu gibi birbirine benzemektedir. Sesin farkında olma, bir objeyi gözü ile takip etme, daha ileri aylarda parçaların tahta üzerindeki uygun boşluklara yerleştirme, çeşitli objeleri kullanabilme gibi kriterler kullanılmaktadır.