Çocuklar için banyo düzenlemesi nasıl yapılır? Banyo ve tuvaletlerde alınması gereken güvenlik önlemleri nelerdir?
Çocuklu evlerde dekorasyon da çocukların ihtiyaçlarına uygun olarak düzenlenmelidir. Olası kazaları önleyebilmek için gerekli güvenlik tedbirleri alınmalı ve çocukların ihtiyaçları göz önünde bulundurulmalıdır.
Çocuklar kendi ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri dönemden itibaren banyo ve tuvaleti ebeveynleri olmaksızın kullanmaya başlarlar. Fakat mobilyalar çocuğun boyuna ve ihtiyaçlarına uygun değilse çocuk banyoyu kullanmakta zorlanabilir. Bunun önüne geçebilmek çocuklar için banyo düzenlemesi ile mümkündür.
Çocuklar Nasıl Özbakım Alışkanlığı Edinir?
Çocuk-Ergen Psikoterapisti Uzman Psikolog Merve Demir, çocuklara özbakım becerilerinin nasıl öğretileceği konusunda şunları söylüyor.
Öz bakım becerilerini öğretmekte, çocuğun gelişimsel düzeyinin dikkate alınması gerektiğini ifade eden Uzman Psikolog Merve Demir, “3 yaş öncesinde çocuklar genellikle öz bakım becerileri konusunda ebeveyne bağımlıdırlar. Bu süreçte kendi ihtiyaçlarını fark etmeyi öğrenir ve bu becerilerin küçük provalarını yapabilirler. 3 yaşından itibaren, anne ve babalarının yardımlarıyla öz bakım becerilerini kendileri yapmaya başlarlar” diye konuştu.
Çocuklar 3 Yaşından İtibaren Özbakım Becerisi Geliştirmeye Başlar
Çocukların anne ve babasının temizlik ve düzenle ilgili rutin davranışlarını taklit ettiğini anlatan Uzman Psikolog Merve Demir, “Anne ve babaları gibi dişlerini fırçalamak, basit ev işlerinde ebeveynlerine yardım etmek isterler. Bunları yapmasına fırsat vermek, çocuğun temizlik alışkanlıkları kazanmasındaki ilk basamaktır. Anne ve babalar el-yüz yıkama, diş fırçalama, saç tarama, banyo gibi alışkanlıklar konusunda çocuğa örnek olmalı, kendi kişisel bakımlarına özen göstermelidirler. Düzenli olarak yapılan kişisel temizlik rutinleri oluşturulmalıdır. Ancak temizlikle ilgili abartılı ve zorlayıcı tutumlar çocukta bazı sorunların oluşmasına neden olabilir.
2 yaşından itibaren çocuk macun kullanmadan, 3 yaşından sonra da macunla dişlerini fırçalamaya başlayabilir. Çocuğun diş fırçasını kendisinin seçmesi onu diş fırçalamaya heveslendirecektir. Ayrıca anne babalar çocuğa diş fırçasının yalnızca kendisine ait olduğunu da öğretmelidir.
Anne-babaların çocuğa el yıkamak diş fırçalamak gibi kişisel temizlik alışkanlıklarını sürekli hatırlatması uygun değildir. Bu durum çocuğun kendisini yetersiz hissetmesine ya da anne babasına karşı öfke duymasına neden olabilir. Bunun yerine bu etkinlikler şarkılar, oyunlar ve mizah aracılığıyla daha eğlenceli hale getirilmelidir. El yıkamayı çocuk için daha cazip hale getirmek için renkli ve eğlenceli figürlü sabunlar kullanılabilir. Banyo yapmayı sevdirmek için küvete oyuncaklar konabilir. Ayrıca köpüklerle oynamasına izin vermek onun yıkanmayı sevmesine yardımcı olacaktır.
Tuvalet Eğitimi İçin Duygusal ve Fiziksel Gelişim Önemli
Çocuğun tuvalet alışkanlığı kazanması için hem fiziksel hem de duygusal açıdan hazır olması gerekmektedir. Çocuk hazır değilken tuvalet eğitimine başlanması, bu süreci daha da uzatabilir ve farklı problemlere sebep olabilir. Çocuğun kendisi talep etmediği sürece, 2 yaşından önce tuvalet eğitimine başlamaya gerek yoktur. Ancak 4 yaşına kadar çocuğun tuvalet becerisini kazanması gerekmektedir. Çocuğun bezinin 2-3 saat kuru kalması; yani çocuğun tuvaletini az az ve sık sık yapmak yerine, daha fazla miktarda ve daha az sıklıkta yapmaya başlaması, tuvaletini klozete yapmaktan korkmaması, tuvaleti geldiğinde huzursuz olması, kirli bezinden rahatsızlık duyması gibi davranışlar çocuğun tuvalet eğitimine hazır olduğunu gösteren işaretlerdir. Anne-babanın tutarlı, sabırlı ve hoşgörülü tutumu, tuvalete alışma sürecini kolaylaştıracaktır.
Çocuk yaklaşık 4 yaşlarındayken tuvalet kâğıdı kullanmayı, poposunu silmeyi ve sifonu çekmeyi kendi başına yapabilir. Fakat bazen anne-babalar çocuklarının yeterince iyi temizlenememesinden endişe duyup, bu işi kendileri yaparlar. Tuvalet temizliğinin anne-babası tarafından yapılmasına alışan çocuk, okula başladığında da tuvaletini kendi başına yapamayacaktır. Bu da tuvaletini uzun süre tutmasına ve bazı sağlık sorunlarına yol açabilir.
Bir çocuğun kendi başına yapabileceği bir şeyi, onun yerine yapmak, çocuğun becerilerini küçümsemek demektir. Çocuklar, ancak kendi başlarına bir şeyler yapabildikleri zaman özgüvenleri gelişebilir. Bu nedenle çocukların öz bakım becerileri konusundaki çabaları teşvik edilmelidir.”
Çocuklar İçin Banyo Düzenlemesi Nasıl Yapılır?
Lavabo
Banyonuzda yeterli yer varsa, çocuğunuza özel bir lavabo yaptırabilirsiniz. Böylece kimsenin yardımı olmaksızın kendi kendine musluğu açarak ellerini yıkayabilir ya da dişlerini fırçalayabilir. Lavabonun yanında, ulaşabilecekleri yerde havlu bulundurmayı da ihmal etmeyin. Bunun yanı sıra kendilerini görebilecekleri bir ayna da olmalı.
Eğer banyonuz küçükse çocuğunuz kişisel temizliğini kendi yapabilmesi için lavabonun önüne portatif bir basamak koyabilirsiniz. Üstüne basarak lavaboyu kullanabilecektir. Bu basamağın güvenli olduğundan, kaymadığından emin olmalısınız. Çocuğunuz ve kendinizin sağlığı açısından FSC sertifikalı ürünler almanız çok önemli.
Tabure
Lavabo önüne çocuğun lavaboya yetişebilmesi için uygun bir tabure almanız gerekir. Çeşitli yapı marketlerde bu tür ürünler bulunmaktadır. Çocuğunuzun boyu ile lavabonun boyunu ölçerek gerekli yükseklikte bir tabure almanızda fayda var. Büyüyüp küçülebilen modeller daha işlevsel olacaktır.
Klozet Kapağı
Çocuklar eğlenceli motiflerden hoşlanır. Sevdiği bir çizgi film karakteri, bir kitap kapağı ya da bir hayvanın fotoğrafını klozet kapağında kullanabilirsiniz. Bu, çocuğun tuvalet eğitimi için de faydalı olacaktır.
Kaydırmaz Paspas
Banyolar her zaman nemli alanlardır. Duş sonrası zemin ıslanabilir, bu da ev kazalarına sebep olabilir. Bunun gibi kazaları önleyebilmek için banyo zemininde kaydırmaz paspas kullanabilirsiniz. Böylece çocuğunuzun düşmesini engellemiş olursunuz.
Diğer İhtiyaçlar
Sabunluk, diş fırçası, havlu, diş fırçalık gibi malzemeleri çocuğunuz için seçebilirsiniz. Set halinde satılan bu malzemeleri sadece çocuğunuz kullanabilir. Çocuğunuza kendi banyo setinden oluşan bir köşe yapabilirsiniz.
Banyo dolabında çocuğunuzun malzemelerinin bulunduğu bir kutu bulundurabilirsiniz. Tokalarını, tarağını, sabununu vs. koyabileceği bir kutu çocuğunuzun hoşuna gidecektir.
Köşeli banyo mobilyaları yerine oval olanları tercih ederek görünmez kazaların önüne geçebilirsiniz. Sivri kenarlar hem çocuğunuz hem de sizin için tehlike teşkil etmektedir.
Bebekler İçin Banyoda Bulunması Gereken Malzemeler
- Bebek için uygun bir küvet ya da leğen,
- Eldiven,
- Bebeğin üzerine yatırılacağı, kaymasını önleyici ağ veya file,
- Yıkama suyunun depolandığı bir kova,
- Suyu dökmek için bir kap/tas,
- Yumuşak bir lif veya küçük havlu,
- Bebek şampuanı,
- Bebek sabunu,
- Vazelinli pamuk (bebeğin kulağında enfeksiyon varsa)
- Havlu (bebeği kavrayabilecek büyüklükte).
Banyoda Meydana Gelebilecek Olası Kazalara Karşı Alınması Gereken Önlemler
Banyoda zehirlenme, düşme, yanma gibi nedenlerle pek çok kazalara meydana gelmektedir. Bu kazaları olmadan önlemek için banyonun kaymasını önleyecek şekilde kuru olması ya da kaymayan bir paspas serilmesi, kullanılan soba, şofben vb. araçların elektrik ya da gaz sızıntısına karşı kontrol edilmesi, suyun sıcaklığını kontrol etmeden açılmaması gerekir. Küvetin içine de kaymayı önleyen bir yaygı serilmelidir. Bebekler ve küçük çocuklar küvette oldukları zaman daima bir yetişkin tarafından kontrol altında tutulmalıdır. Çocuklar birkaç dakikada birkaç parmak derinliğindeki suda boğulabilirler. Kendi kendilerine sıcak suyu açarak yanabilirler.
Elektrikli aletler (radyo, saç kurutma makinesi, ısıtıcı vb.) banyonun dışında ya da fişleri çekilmiş, sudan uzakta ve çocukların ulaşamayacağı bir yerde olmalıdır. Elektrikli araçlar fişleri takılıyken çocuğun bulunduğu küvete ya da çocuğun kullandığı lavaboya düşerse ciddi elektrik çarpması ya da ölüme neden olabilir. Su ısıtıcı güvenli bir sıcaklığa ayarlanmalıdır. Temizlik ürünleri ve dezenfektanlar, çocukların ulaşamayacağı bir dolapta kilitli olmalıdır.
Banyo ve Tuvaletin Çocuk İçin Güvenli Hale Getirilmesi
Banyoda çocuklara uygun bir klozet bulunmalı eğer yoksa çocuklar için portatif klozet kapağı kullanılmalıdır. Kaymayan bir tabure konulmalıdır. Ayrıca klozetin kapağı kapalı tutulmalıdır.
Banyoda zehirlenme, düşme, yanma gibi nedenlerle pek çok kazalar meydana gelmektedir. Bu kazaları olmadan önlemek için banyonun kaymasını önleyecek şekilde kuru olması ya da kaymayan bir paspas serilmesi, kullanılan soba, şofben vb. araçların elektrik ya da gaz sızıntısına karşı kontrol edilmesi, suyun sıcaklığı kontrol edilmeden açılmaması gerekir. Küvetin içine de kaymayı önleyen bir yaygı serilmelidir.
Bebekler ve küçük çocuklar küvette oldukları zaman daima bir yetişkin tarafından kontrol altında tutulmalıdır. Çocuklar birkaç dakikada birkaç parmak derinliğindeki suda boğulabilirler. Kendi kendilerine sıcak suyu açarak yanabilirler.
Banyodaki su ısıtıcısının ayarıyla oynamaması için ısıtıcının çocuğun ulaşamayacağı yükseklikte olmasına dikkat edilmelidir. Su ısısının ayarı düşük derecede tutulmalıdır, çocuk sıcak su musluğunun ayarıyla oynayabilir. Elektronik cihazların kabloları süpürgeliklere monte edilmeli, cihazlar duvara dayanmalı ve çocukların ulaşamayacağı yerlere konulmalıdır. Çamaşır makinesi kullanılmadığı zamanlarda fişi mutlaka prizden çekilmeli, kapağının da kapalı olmasına dikkat edilmelidir. Çocuk içine girmeyi deneyebilir ya da içine oyuncaklarını doldurabilir.
Elektrikli aletler (radyo, saç kurutma makinesi, ısıtıcı vb.) banyonun dışında ya da fişleri çekilmiş, sudan uzakta ve çocukların ulaşamayacağı yerde olmalıdır. Elektrikli araçlar fişleri takılı iken çocuğun bulunduğu küvete ya da çocuğun kullandığı lavaboya düşerse ciddi elektrik çarpması ya da ölüme neden olabilir. Temizlik ürünleri ve dezenfektanlar çocukların ulaşamayacağı bir dolapta kilitli olmalıdır.
Çocuklar için banyo düzenlemesi bu şekilde olmalıdır.