Çocuklar için farkındalık etkinlikleri nasıl yapılır? Farkındalık, İngilizce adıyla mindfulness çocuğa nasıl yarar sağlar?
Her yaştan çocuk, şimdiki zamana karşı yumuşak, kabul edilebilir bir tutum geliştirmenin basit uygulaması olan farkındalıktan yararlanabilir. Mutluluğu teşvik ederek ve stresi azaltarak ebeveynlerine yardımcı olabilir. Burada, her yaştan çocuk ve yetişkin için temel ipuçları ve şefkat, odaklanma, merak ve empati geliştiren çeşitli aktiviteleri bir araya getirdik. Unutmayın, farkındalık eğlenceli olabilir.
Farkındalık Nedir?
Mindfulness (bilinçli farkındalık) içinde bulunduğumuz ana bilinçli ve yargısız bir şekilde odaklanmak demektir. Kökenini paskalya tasavvur geleneklerinden alan Mindfulness bir eylem değil zihnin bir durumudur. Zihinsel süreçle gerçekleşen bu durum, duygu, düşünce ve bedensel duyumlarımızı açıklık ve merakla korumaktır. Düzenli Mindfulness uygulamalarının, stresi azalttığı, iş doyumunu arttırdığı, duygu düzenleme ve odaklanmaya katkı sağladığı kanıtlanmıştır.
Farkındalık Nedir ve Çocuklara Neden Gereklidir?
Odaklanmayı sağlamaya, kaygıyı en aza indirmeye ve mutluluğu artırmaya yardımcı olabilir.
Farkındalık eğitimi veren Sepin İnceer, farındalığın çocuklara şu faydaları sağladığını belirtiyor:
- Dikkat ve konsantrasyon artışı
- Fevri davranışlarda azalma
- Olumsuz düşüncelerde ve endişe halinde azalma
- Uyku kalitesinde düzelme
- Korku ve depresyonda azalma
- Akran zorbalığında azalma
- Kendine ve çevreye daha çok güvenme ve saygı duyma
- Strese ve başkalarına karşı tepkisel davranışlarda azalma
Nasıl Yardımcı Olur?
Sıkıntı doğduğumuz andan itibaren bizimle birliktedir. Bebekler acıkırlar ve yorulurlar. Yeni yürümeye başlayan çocuklar dil ve özdenetim ile boğuşur. Ve ergenlik dönemindeki çocuklar için hayat daha da karmaşıklaşır. İlişkiler geliştirmek, okula gitmek ve bağımsızlığı kazanmak… doğal olarak her çocuk için stresli durumlar yaratır.
Her gelişim aşamasında, farkındalık kaygıyı azaltmak ve mutluluğu teşvik etmek için yararlı bir araç olabilir. Farkındalık -kabul edilebilir, yargılayıcı olmayan bir şekilde şimdiki anı dikkate almayı vurgulayan basit bir teknik- son yıllarda popüler bir ana akım uygulama olarak ortaya çıkmıştır. Kurumlardaki yöneticilere, sporculara ve gittikçe artan bir şekilde hem evde hem de okulda çocuklara öğretilmektedir.
Çocukluk En Uygun Zaman Olabilir
Çocuklar farkındalık pratiğinden faydalanmak için benzersiz bir şekilde uygundur. Yaşamın erken dönemlerinde oluşan alışkanlıklar yetişkinlikteki davranışları etkileyecektir. O halde daha çocukken bir frkındalık kazanmakta fayda var. Bu yaşlardayen çocuklara barışçıl, kibar ve kabul etme alışkanlığı verme fırsatımız var.
Çocuklara dikkati öğreten bir yazar olan Annaka Harris, “Çocuklar için farkındalık, hayatta karşılaştıkları zorluklardan kurtulma fırsatı sağlayabilir” diyor. “Aynı zamanda onlara şimdiki zamanda olmanın güzelliğini veriyor.”
Dikkatliliğin çocuklar için bu kadar etkili olmasının nedeninin bir kısmı beynin gelişme şekli ile açıklanabilir. Beynimiz hayatımız boyunca sürekli gelişirken, prefrontal devrelerdeki bağlantılar çocukluk döneminde en hızlı şekilde oluşturulur. Bu nedenle, odak ve bilişsel kontrol gibi prefrontal kortekste kontrol edilen becerileri teşvik eden farkındalık, çocukluk sırasında öz denetim, yargı ve sabır gibi becerilerin gelişimi üzerinde bir etkiye sahip olabilir.
Farkındalığı Modelleme
Farkındalık dış kaynaklardan temin edilebilecek bir şey değildir. Ebeveynler ve bakıcılar için, bir çocuğa dikkati öğretmenin en iyi yolu, uygulamayı kendi başına somutlaştırmaktır.
Çocuklarla çalışan bir farkındalık eğitmeni Susan Kaiser Greenland, “Farkındalığı öğrenmek piyano derslerine benzemez, başkalarının bunu çocuklarınıza öğretmesini sağlayabilirsiniz” dedi. “Onu kendiniz de öğrenmelisiniz.”
Tabii ki, ebeveyn olmak kendi başına inanılmaz stresli bir deneyimdir. Çocuk yetiştirenler için, farkındalık egzersizleri uygulamak ve ideal olarak günde birkaç dakika bile farkındalık meditasyonu yapmak daha iyi bir bakış açısına sahip olmayı da sağlar.
Çocuklar İçin Farkındalık Etkinlikleri
İşte çocuklarınıza farkındalığı nasıl öğretebileceğinize dair bazı öneriler:
Sesi Dinleyin
Çocukların farkındalık yapmasının kolay bir yolu, duyabileceklerine dikkat etmeye odaklanmaktır. Bir ses çıkaran kase, bir zil, bir dizi çan veya üzerinde sesler bulunan bir telefon uygulaması kullanabilirsiniz. Çocuklarınıza sesi çıkaracağınızı söyleyin. Sesi duyana kadar (genellikle 30 saniye ile bir dakika arasında) dikkatlice dinlemeleri gerekir.
Nefes Pratiği Yapın
Küçük çocuklar için, sadece “nefese dikkat et” talimatını uygulamak zor olabilir. Ama şu örnek işinize yarayabilir: Çocuk eline bir oyuncağını alır ve sırt üst uzanır. Oyuncağı karnının üzerine koyar. Nefes alıp verdikçe oyuncağın yükselip aşağı inişine odaklanan çocuk nefes pratiği yapmış olur.
Yürüyüşe Çıkın ve etrafı İnceleyin
Çocukların en sevdiği şeylerden biri güzel havalarda dolaşmaya çıkmaktır. Mahallenizde dolaşın ve daha önce görmediğiniz şeyleri fark edin. Tamamen sessiz olduğunuz yürüyüşün bir dakikasını belirleyin ve duyabildiğiniz tüm seslere dikkat kesilin: hayvanlar, arabalar, insanlar. Buna minik bir farkındalık yürüyüşü olacaktır.
Şükran Pratiği Oluşturun
Minnettarlık, çocukların hayatlarındaki bolluğu takdir etmeyi öğrenmesinin temel bir bileşenidir. Mesela her aşam yemeğinde sahip olduklarınız için minnettar olduğunu ifade edin. Bu, günün en sevdiğiniz anlarından biri haline gelebilir.
Hava Durumu Hakkında Konuşun
Kişisel hava durumu raporunuzu oluşturun. Çocuğunuzdan havayı tanımlasını isteyin. Güneşli, yağmurlu, fırtınalı, sakin, rüzgarlı? Bu aktivite çocukların duygularını aşırı bir şekilde tanımlamadan mevcut durumlarını gözlemlemelerine olanak tanır. Dışarıdaki havayı değiştiremezler. Değiştirebilecekleri tek şey havayla kurdukları ilişkidir. S
Dikkatli Yeme Alıştırması Yapın
Kuru üzüm veya bir parça çikolatayı dikkatlice yemesini isteyin. Bu farkındalık eğitiminin bir parçasıdır ve çocuklar için harika bir etkinliktir.
Bu etkinlikler ile çocuğa farkındalık kazandırılabilir.