Çocuk gelişimi; çocuklarda zeka gelişimi ve bedensel gelişim olarak iki bölümde incelenebilir. Çocukların hem zihinsel hem de bedensel olarak sağlıklı bir şekilde gelişebilmeleri, hayatlarının her alanında büyük bir öneme sahiptir.
Çocuk gelişimini etkileyen faktörlerin başında, çocuğun çevresi gelir. Çocuğun büyüdüğü ortam; zihinsel gelişimi kadar fiziksel gelişimini de etkiler. Çocuğun psikolojik ve karakter özellikleri, bilişsel ve sanat yeteneği gibi özellikleri de başta aile olmak üzere, çocuğun büyüdüğü ortamla doğrudan ilintilidir.
Çocuğun Kendini Geliştirmesi
Fiziksel ve zihinsel açıdan çocuk gelişimi konusunda ailenin üzerine düşen sorumluluklar oldukça fazladır. Çocuğun sağlıklı beslenmesi ve spor yapması gibi fiziksel gelişimi açısından büyük öneme sahip olduğu gibi; çocuğun ilgi duyduğu alanlar üzerinde kendini geliştirebilmesi için gerekli şartların sağlanması da oldukça önemlidir.
Çocuklarda Bedensel Gelişim
Çocukların bedensel gelişimleri; sosyal, psikolojik ve zihinsel özelliklerini önemli ölçüde etkiler. Sağlıklı ya da yeterli beslenmeyen çocuklar, zihinsel olarak potansiyellerinin altında performans göstereceği gibi; sosyal ve psikolojik açıdan da olumsuz etkilenecektir. Sağlıklı beslenme, çocuğun zihinsel gelişimini destekleyeceği gibi, obezite gibi sorunlara sahip olmasını engelleyecek ve bu da sosyal açıdan çocuğun sorun yaşamasını önleyecektir. Bu nedenle, anne ve babalar, çocuğun fiziksel gelişimi konusunda dikkatli davranmalı ve çocuğun sağlıklı beslenmesine dikkat edilmelidir.
Çocuklarda Zihinsel Gelişim
Çocukların zihinsel gelişimi beş yaşına kadar büyük bir ivmeyle devam ettiği gibi, çocuk on yaşına gelene kadar, zihinsel gelişimi önemli ölçüde tamamlanmıştır. Bu dönemde, hem çocuğun ilgi alanları ve yetenekleri hem de bilişsel özellikleri üzerinde ailenin teşvik edici davranışlarda bulunması son derece önemlidir. Örneğin, sanata ilgisi olan bir çocuğun, bununla ilgili kurslara gönderilmesi ya da spor yapmaktan büyük mutluluk duyan çocuğun bu spor aktivitelerinde kendini geliştirebileceği ortamlar hazırlanması oldukça önemlidir. Zihinsel aktiviteler, çocuk gelişimi noktasında son derece önemli olduğu gibi, ailenin bu konuda üzerine düşen görevler oldukça fazladır. Çocuğun sahip olduğu yeteneklerin fark edilmemesi ya da bilim, sanat, eğitim gibi alanlarda çocukla yeterince ilgilenilmemesi, çocuğun eğitim hayatında başarısız olmasına neden olabileceği gibi; kişilik gelişimini de olumsuz etkileyecektir.
Çocuklarda Kişilik Gelişimi
Çocuklarda karakter gelişimi, yapılan araştırmalara göre çocuk 3 yaşına gelene kadar büyük ölçüde tamamlanmaktadır. 3 yaşındaki bir çocuk, etrafındaki olayları fark etme ve anlamlandırma bakımından oldukça başarılı olduğu gibi, çevresinden de çok hızlı bir şekilde etkilenmektedir. Bu nedenle, çocuk gelişimi kişilik açısından, çocuğun çevresiyle doğrudan ilişkilidir. Çocuklarda karakter gelişimi, çocuğun 3 yaşına kadar büyüdüğü ortamı büyük ölçüde yansıtmaktadır.
Çocuk Gelişiminde Ailenin Rolü
Çocuk gelişimi konusunda en büyük role sahip olan aile, özellikle çocuk 10 yaşına gelene kadar, karakter yapısında önemli rol oynar. Ancak çocuğun ailesi ya da büyüğü çevre ile olan ilişkisi, ergenlik döneminin sonuna kadar devam eder. Ailenin bilinçli bir şekilde çocuğun zihinsel, psikolojik ve fiziksel gelişimini desteklemesi, çocuğun da bilinçli bir bireye dönüşmesini sağlayacaktır.
Aile Yapısı ve Çocuk Gelişimi
Aile yapısı ve çocuğun aile içerisindeki konumu, çocuk gelişimi konusunda çok büyük bir yere sahiptir. Özellikle sosyal ve psikolojik açıdan çocuğun sağlıklı gelişmesinin birinci koşulu, ailenin çocuğu başarılı bir şekilde yetiştirmesidir. Çocuğun aile içerisinde olumsuz davranışları görmesi ya da olumsuz davranışlara maruz kalması; çocuğun psikolojisini olumsuz anlamda etkilemekle birlikte, aynı olumsuz davranışları gösterme eğilimini de arttıracaktır. Çocuk gelişimi konusunda, aileye düşen rol ve görevler çok büyük olduğu gibi; çocuğun zeka gelişiminde aldığı eğitimin önemi daha fazladır.
Oyun ve Aktiviteler ile Çocuk Gelişimi
Çocuk gelişimi konusunda; oyunlar, etkinlikler ve sosyal faaliyetler gibi çalışmalar; çocuğun zeka gelişimini belirleyen faktörler arasında yer alır. Özellikle 3 yaşından önce, çocuğun farklı aktivitelere katılması ve kendi yeteneklerini ortaya çıkarabilecek çalışmalarda bulunması; düşünme ve zeka yeteneğini ciddi oranda arttıracaktır. Ebeveynlerin çocuk gelişimi hakkındaki bilinçleri giderek arttığı gibi; çocukların hayatlarında başarılı olabilmeleri ve sosyal, psikolojik ya da fiziksel anlamda sorun yaşamamaları için ailelerin dikkatli davranmaları ve çocuğun gelişimine büyük önem vermeleri gerekiyor.
