Çocuklarda yaz ishali varsa, kusma, ateş gibi şikayetler görülmüşse hemen bir sağlık kuruluşuna başvurmak gerekir. Peki ishalin belirtileri nelerdir? İshal nasıl önlenir?
İshal, dışkının normal şeklinin bozulması, dışkı miktarı veya dışkılama sıklığının artmasıdır. Günde 3’ten fazla sulu dışkılama da ishal olarak kabul edilir. Yalnızca sık dışkılama, kıvam bozuk değilse ishal sayılmaz. Yeni doğan döneminde günde 3-5 kez dışkılama kıvamı normal olmak koşulu ile doğaldır. Bu sayı geçiş kakası döneminde (doğum sonrası 3.-15. günler arası) günde 8-10’u bulabilir. Geçiş kakası dönemi bitiminden ilk yaşın sonuna kadar, dışkı sayısı genellikle günde 2-3’tür. Ancak özellikle anne sütü ile beslenen bebeklerde günlük dışkı sayısı 7’ye varabilir. Akut ishal 4 haftadan daha az süren ishaldir. Akut ishal özellikle ilk 2 yaştaki ölüm nedenlerinin başında gelmektedir.
Yaz İshali Belirtileri
- Ateş
- Etkene göre değişen dışkı özelliği (Örneğin bol sulu, kokusuz ve pirinç suyu görünümünde dışkılama),
- Bulantı-kusma,
- Kilo kaybı,
- Kramp şeklinde karın ağrısı,
- Tenezm (sürekli ıkınma hissi),
- Dışkı kaçırma,
- Dehidratasyon bulgularıdır
İshal Nasıl Geçer?
Tedavide en önemli amaç ishalin önlenmesi ve kaybedilen sıvı ve elektrolitlerin yerine konmasıdır. Kaybedilen sıvının yrine konması özellikle küçük çocuklarda çok önemlidir. İshalde oral yoldan verilecek sıvı; şeker, sodyum ve potasyum içermelidir. Ağır olgular hariç çay, soda, meyve suları ve et suyu çorbaları sıvı kaybının yerine konmasında kullanılabilir. Süt ve süt ürünlerinden başlangıçta laktoz intoleransı nedeniyle kaçınılmalıdır.
Buğday, mısır, pirinç, yulaf, patates, muz ve tuzlu kraker gibi besinler dışkı şekilleninceye kadar kullanılır. Kafein ve laktozlu besinler dışkı şekillenmedikçe kullanılmaz. Sebze meyve türü yiyecekler ishali artırabildiği veya bu arada yeni bir ishal atağına neden olabileceği için bir süre bu gıdalardan kaçınılmalıdır.
Anne sütü ile beslenen çocukların emzirilmesine devam edilmelidir. Mama ile beslenen bebeklere laktoz içeriği düşük mamalar verilmelidir. Çocuklarda kesinlikle gıda ve sıvı alımı kesilmemelidir. Elektrolit kaybı evde hazırlanan veya eczaneden alınan oral rehidratasyon sıvılarıyla (ORS) karşılanabilir. Özellikle çocuklarda oral rehidratasyon sıvıları kaynatılıp soğutulmuş su veya pirinç suyu içerisinde çözündükten sonra rahatlıkla verilebilir.
Devamlı kusma, kanlı-mukuslu ishal veya yüksek ateşi olan çocuklar tıbbi takibe alınmalıdır. Bu durumda kesinlikle bir doktora görünmek gerekir.