29 Ekim 1923’te cumhuriyetin ilan edilmesiyle insanların yaşamında birçok değişiklik meydana geldi. Yönetim sisteminde değişiklikler yapan Türkiye Büyük Millet Meclisi; eğitim, ekonomi, hukuk gibi alanlarda yenilikler yaptı.
Cumhuriyetin Kabul Edilmesiyle Yapılan Yenilikler
- 3 Mart 1924: Halifelik kaldırıldı. Böylece, dini yönetiminden bağımsız bir anlayış belirlendi.
- 3 Mart 1924: Eğitim ve Öğretim Birliği Yasası kabul edildi. Bu yasa ile eğitim sisteminde birçok düzenleme gerçekleştirildi.
- 8 Nisan 1924: Şeriye Mahkemeleri kaldırıldı ve yeni mahkemeler kuruldu. Şeriye Mahkemeleri, yargılamayı din kurallarına göre yapıyordu.
- 2 Eylül 1924: Tekke ve zaviyeler kapatıldı. Laik bir sistem kurabilmek için yapılan bu yenilikle, dinsel sömürünün önüne geçilmesi hedeflendi.
- 25 Ekim 1925: Şapka yasası çıkarıldı. Bu şekilde fes, sarık, kavuk gibi, dini simgelerin kullanılması yasaklandı. Bu kanunun çıkarılmasının sebebi de dinsel yönetimden uzaklaşmak ve dini ayrımcılığın önüne geçmekti.
- 30 Kasım 1925: Tekkeler, türbeler kapatıldı ve tarikatlar kaldırıldı. Laik bir yönetim anlayışı kurmayı hedefleyen Türkiye Büyük Millet Meclisi, din sömürüsü ve baskısının önüne geçebilmek için tekke, türbe ve tarikatların kapatılmasına karar verdi.
- 26 Aralık 1925: Arap takvimi kaldırıldı ve uluslararası saat ve takvim kabul edildi. Bu değişikliğin sebebi, uluslararası alanda sürekli saat ve takvim sorunu yaşanmasıydı. Cumhuriyetin ilanından önce, farklı saat ve takvimler kullanılıyordu. Ortak bir takvim ve saat oluşturabilmek için uluslararası kıstaslar kabul edildi.
- 17 Şubat 1926: Medeni Kanun kabul edildi ve kadın erkek eşitliği kabul edildi. Osmanlı Devleti’nde kadınlar erkeklerle eşit haklara sahip değildi. Birçok kadına eğitim hakkı tanınmıyordu. Cumhuriyetin ilan edilmesiyle, toplumdaki herkesin eşit haklara sahip olması sağlandı.
- 28 Ekim 1927: İlk nüfus sayımı yapıldı. Nüfus sayımları hem nüfus planlaması hem de ülke politikaları açısından büyük önem taşır. Osmanlı Devleti döneminde, tüm toplumu kapsayan bir sayım hiç yapılmamıştı.
- 9-10 Nisan 1928: Anayasada değişiklik yapıldı. Buna göre, dinle ilgili maddeler çıkarılarak, laiklik ile ilgili maddeler anayasaya eklendi. Böylece, Türkiye Cumhuriyeti, din ve devlet işlerini ayrı yürüten bir devlet konumuna geçti.
- 24 Mayıs 1928: Latin rakamları kabul edildi. Osmanlı Devleti’nde kadınlarda ve erkeklerde okuma oranı çok düşüktü. Bu durumun nedenlerinden biri de Arapça harflerin zor olmasıydı. Cumhuriyetin ilanıyla, Avrupa’da da kullanılan Latin harfleri kabul edildi.
- 1 Kasım 1928: Türk Alfabesi kabul edildi. Cumhuriyetin ilanının ardından, Latin harfleri kabul edilerek, Türk Alfabesi oluşturuldu ve Arap yazısı kaldırıldı.
- 1 Eylül 1929: Liselerden Arapça ve Farsça dersleri kaldırıldı.
- 3 Nisan 1930: Kadınlar seçme ve seçilme hakkı elde etti. Osmanlı Devleti döneminde, kadınların yönetimde söz söyleme hakkı yoktu.
- 26 Mart 1931: Uluslararası ölçüler kabul edildi. Metre, kilogram gibi ölçülerin kabul edilmesiyle, bu alandaki yanlışlıkların da önüne geçildi.
- 15 Nisan 1931: Türk Tarih Kurumu (TTK) kuruldu.
- 25 Temmuz 1931: Basın Yasası çıkarıldı. Bu tarih, aynı zamanda Gazeteciler Günü olarak da kutlanmaktadır.
- 12 Temmuz 1932: Türk Dil Kurumu kuruldu.
- 21 Haziran 1934: Soyadı yasası çıkarıldı.
- 26 Kasım 1934: Efendi, bey, ağa, molla gibi unvan ve lakaplar kaldırıldı.
- 6 Mayıs 1936: Ankara’da Devlet Konservatuarı açıldı.
- 28 Haziran 1938: Ankara Radyosu yayına başladı.
Cumhuriyetin ilanından sonra, yüzlerce inkılap yapıldığı gibi, en önemli eğitim, yönetim sistemi ve toplum işleyişinde yapılan önemli değişiklikler bunlardır.
