Besinlerimiz nelerdir, hep birlikte tanıyalım. Vücudumuzun gelişmesi, normal işlevini yerine getirmesi, yaşamını sürdürebilmesi için yediğimiz yiyeceklere “besin” denir.
Dünya Gıda Günü dolayısıyla besinlerimiz hakkında bilgi edinmek istiyorsanız işte aradığınız her şey burada:
Besinlerimiz Nelerdir?
1.Proteinler (amino asitler)
Proteinler temel besin değerlerimizdendir. Amino asit denilen yapı taşlarından oluşur. Hücrelerin, dokuların yapımı ve onarımı için gereklidir. Özellikle et, balık, sebze ve tahıllar protein bakımından oldukça zengindir.
2.Karbonhidratlar
Enerji ya da kalori kaynağımızdır. Şekerler yalın ve birleşik olarak ikiye ayrılırlar.
Yalın şekerler (Glikoz, früktoz, galaktoz); Meyvelerde, sebzelerde ve balda bulunurlar.
Birleşik şekerler (Sakaroz, laktoz, maltoz); Şeker kamışında, sütte, nişastada bulunurlar.
1 gram karbonhidrat vücuda 4 kalori kazandırır. Karaciğerlere glikojen halinde depo edilir. Fazla şeker tüketmek şişmanlık, şeker hastalığı, diş çürümesi, sindirim bozukluğu, safra ve böbrek taşı hastalıklarına neden olabilir.
3.Yağlar (yağ asitleri)
Yağlar da temel besinlerimizdendir. Soğuğa karşı bizi korur. 1 gram yağ 9 kalori içermektedir. Vücut, ihtiyacı olanı kullanır ve fazlasını yağ dokusu olarak depo eder. Tekrar ihtiyacı olduğunda yağ alınmazsa, depo edilen yağ dokularını kullanır. Gözle görülür yağlardan başka, süt, yağsız et, fındık, ceviz, fıstık da yağ içermektedir.
Yağ eksikliğinin belirtileri ise; saç kepeklenmesi, derideki değişiklikler, saç dökülmesi, büyümedeki azalma, kasların esnekliklerini yitirmesi, çabuk iyileşmeyen yaralar, kuru cilt, böbreklerin tembel oluşudur.
4.Vitaminler
Vücudumuza enerji ya da kalori kazandırmaz. Vücudun biyokimyasal işlevlerini yerine getirmesi için gerekli olan bütünleyici besin maddeleridir.
a.Suda Eriyenler: B grubu vitaminleri ve C vitamini
b.Yağda Eriyenler: A,D,E ve K vitanminleri
A vitamini: Temel görevi gözü korumaktır. Daha çok hayvansal besinlerde bulunmaktadır.
B1 vitamini: Sindirim, sinirler, kalp ve kaslar için gereklidir. En fazla bira mayası, keperk, kepekli buğday unu, kabuklu pirinç ve sütte bulunur.
B2 vitamini: Karaciğer ve göz için gereklidir. Tahıl et ve yeşil yaraklı sebzelerde bulunmaktadır.
B3 vitamini: Cilt kan dolaşımı ve sindirim için gereklidir. Kepekli buğday unu, bira mayası, süt, şeker kamışı pekmezi, soya fasulyesinde bulunur.
B5 vitamini: Karbonhidrat ve yağların vücudumuza işlenişi sırasında gereklidir. Başta tahıl ve yumurta olmak üzere birçok yiyecekte yer alır.
B6 vitamini: Sinirlere iyi gelmekle birlikte, uykusuzluk ve gerginliği de önlemektedir. Özellikle yaşlılık dönemlerinde gereklidir. Karaciğer, bira mayası, yumurta sarısı, kepek, sütte bulunur.
B12 vitamini: Halsizlik, kansızlık, zihinsel hastalık, nefes darlığı ve sinir bozukluklarına iyi gelir.
C vitamini: Özellikle diş etleri, eklemlerin esnekliği, bağ dokuları için gereklidir. Her türlü hastalığa karşı vücudun direncini arttırır. Başta turunçgiller ve kuşburnu olmak üzere, yeşil sebzeler, meyveler, karaciğer böbrek ve patateste bulunur.
D vitamini: Dişler, kemikler ve sinirler için gereklidir. Güneş ışını başta olmak üzere, morina balığı yağı, yumurta, süt, tereyağı, peynir ve balıklarda bulunur.
E vitamini: Cilt, kalp, kaslar için gereklidir. Et, ıspanak, havuç, mısır yağı, yumurta, ve soya yağında bulunmaktadır.
K vitamini: Kanın normal pıhtılaşmasını sağlar ve yeşil sebzelerde bulunur.
5. Mineraller (Madensel tuzlar)
Enerji sağlamazlar, vitaminler gibi günlük yaşamımızı sürdürebilmemiz için gereklidirler. Vücudumuzdaki su oranını korur, yaşama gücü verir, hormonları ve bezleri çalıştırır. Kan ve doku suyundaki aşırı alkali ve asit artışını önler. Kalsiyum, fosfor, magnezyum, sodyum, potasyum ve klor madensel tuzların başında gelir.
Saydıklarımızın dışında bitkilerin lifleri, su ve oksijen de sağlıklı yaşamamız için gerekli maddelerdir.