Dünya Su Günü, doğal su kaynaklarının önemine dikkat çekmek ve temiz su kullanımını yaygınlaştırmak amacıyla her yıl 22 Mart tarihinde kutlanır.
Gezegenimizin üçte ikisi kaplayan, vücudumuzun yüzde 70’ini oluşturan ve yaşamımız için vazgeçilmez olan suyun, insanlık ve doğa için önemine dikkat çekmek için her yıl çeşitli etkinlikler düzenleniyor.
Dünya Su Günü, 1993 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından kabul edilmiştir. Bu tarihten beri, Türkiye gibi Birleşmiş Milletler ülkeleri tarafından her yıl 22 Mart tarihine kutlanmaktadır. Su yaşamın var olması için bu kadar önemliyken, dünya su kaynaklarının gittikçe azalması, rezervlerin tükenmesi, suyun dikkatsizce ve kontrolsüzce harcanmasından dolayı Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu da 1992 yılında Rio de Janerio’da düzenlenen BM Çevre ve Kalkınma Konferansı’nda her yıl 22 Mart’ın “Dünya Su Günü“ olarak kutlanmasına karar verdi.
Dünya Su Günü ve Önemi
İnsanların suya erişimi ile ilgili temel sorunlar arasında, çevre kirliliği, yapılaşma gibi nedenlerle temiz su kaynaklarının azalması, küresel ısınma ve ormanların yok olması nedeniyle artan kuraklık, birçok ülkede temiz içme suyuna erişimin çok az olması gibi nedenler yer alıyor.
Su, yaşamımızın vazgeçilmez bir öğesidir. Dünyadaki su kaynakları sınırlı olduğundan, suyun bilinçsiz kullanımı tüm canlıların hayatını tehdit eder. Bu nedenle, su kullanımının bilinçli olarak gerçekleştirilmesi, su israfının önlenmesi ve temiz su kaynaklarının korunması oldukça önemlidir.
Dünyanın birçok bölgesinde, insanlar temiz su kaynaklarına ulaşamadığı için hayatını kaybetmektedir. Su kaynaklarının tükenmesi, çölleşmeyi beraberinde getirir. Bu da milyonlarca canlı türünü, yok olma tehlikesiyle karşı karşıya bırakır. Su israfının önlenmesi, su kaynaklarının doğru ve etkili kullanımı, yaşamın devamı için vazgeçilmez bir koşuldur.
Su Yoluyla Buluşan Hastalıklar
Günümüzde 7 milyar kişiye ulaşan dünya nüfusunun yaklaşık 1 milyarı temiz içme suyuna, 2,5 milyarı da temiz kullanım suyuna ulaşamıyor.
Eğer önlem alınmazsa 2025 yılında bu ülkelerin sayısının 50’ye çıkacağı tahmin ediliyor. Bu, her dört kişiden birinin temiz suya erişmekte sıkıntı yaşayacağı anlamına geliyor. Temiz içme ve kullanma suyuna ulaşamadığı için her altı kişiden biri hayatını kaybediyor. Birleşmiş Milletler verilerine göre her gün 3900 çocuk kirli sulardan kaynaklı tifo, kolera, hepatit ve paraziter hastalıklar yüzünden ölmektedir.
Nasıl Su Tasarrufu Sağlanır?
Dünyaya uzaydan bakıldığında, gezegenimizin yüzeyinin yüzde 70’inden fazlasının su ile kaplı olduğu görülüyor. Ancak, toplam su hacminin sadece yüzde 2,5’i tatlı sudan oluşuyor üstelik bunun da büyük kısmı kar ve buz içinde hapsolmuş, donmuş halde bulunuyor.
Yüzde 0,3’ünden biraz azının tatlı sudan oluşması da su tasarrufunun neden bu kadar önemli olduğunu gözler önüne seriyor. Bu hayati kaynağın sağduyulu şekilde yönetilmesi için, bilim insanları da günlük yaşamımızda önem kazanmaya devam edecek çok sayıda teknoloji geliştiriyor.
Doğal kaynakların hızla tükendiği dünyamızda tüketim alışkanlıklarını değiştirmek önem kazanıyor. Sıcak havaların yaklaşmasıyla birlikte su tüketiminin de artacak olması tasarruf yöntemlerinden haberdar olmayı gerektiriyor.
Su kaynaklarının git gide azalması sonucu, kuraklık önemli bir sorun haline geldi. Bilinçli tüketimle hem tasarruf sağlamak hem de enerji kaynaklarını korumak mümkün.
- Beyaz eşya firmaları artık, su tüketimini azaltan ürünler tasarlıyorlar. Siz de su tasarrufu için evinizde küçük önlemler alabilirsiniz.
- 5 dakikalık duşta yaklaşık 60 litre su harcanır. Duş alırken suyu sürekli açık tutmayın.
- Tuvalet rezervuarının ve muslukların su akıtıp akıtmadığını kontrol edin. Bilginiz dışında su tüketiyor olabilirsiniz.
- Bulaşık ve çamaşır makinesini tam doldurmadan çalıştırmayın.
- Küvetin içine su doldurarak banyo yapmak gereksiz su tüketimine sebep olur. Ortalama bir küvet 100 litre suyla dolabilmektedir.
- Bulaşık ve çamaşır makinesinin ne kadar su harcadığını öğrenin.
- Sebze meyve, bulaşık yıkarken, tıraş olurken vs. suyu açık tutmayın. Suyu sadece ihtiyacınızı olduğu zaman açın.
- Sebze ve meyveleri bir kabın içinde yıkayın.
- Banyo ve mutfak bataryalarınızı tasarruflu olanlardan seçin. Fotoselli bataryalar önerilir.
- Hortum ve armatürün arasında suyun akışını kontrol eden debi denen araçtan takın. Böylece tazyikli su akışını engellemiş olursunuz.
- Rezervuara içi su dolu pet şişe koyarsanız rezervuar daha az su şile dolacaktır.
- Tuvaletteki pis su gideri için yağmur suyu kullanabilirsinizi. Yağmur yağdığı dönemlerde yağmur suyu depolayabilirsiniz.
- Gereksiz yere sifon kullanmayın.
- Dişlerinizi fırçalarken suyu açık tumanız gerekemez.
- Küvette yıkanmak yerine duş alabilirsiniz.
- Son teknoloji ile üretilen, az su ve elektrik harcayan çamaşır ve bulaşık makinelerini tercih edebilirsiniz.
- Yoğun kıvamlı, çözücü deterjan ve sabun kullanımını sınırlayabilirsiniz. Böylece durulamak için gereğinden fazla su kullanmamış olursunuz.
- Bataryanıza debi düşürücü taktırabilirsiniz.
- Sifon sisteminizi, çift kumandalı bir sistemle değiştirebilirsiniz.
- Su tesisatınızı düzenli olarak kontrol ettirebilirsiniz. Böylece olası bir sorunda su kaybını önlemiş olursunuz.
Su ile İlgili Şiirler
Su Hayattır
Sudan bahane diye, suyu küçümsemeyin,
Kim susuz yaşayacak, yaşasında göreyim,
En az varlığı kadar, suya muhtaçtır canlı,
Suyu küçümseyene, gelin deli demeyin.
Sudur hayatımızın, idamesini sunan,
Suyun eksikliğini, anlar yüreği yanan,
Su gibi aziz olmak, en güzel ifadedir,
Hiç bir canlı görülmez, susuzluğa dayanan,
Kendimiz değerliysek, suya değer verelim,
Suyu boşa akıtıp, hiç heba etmeyelim,
Ekmek su hava su, her neye bakarsan bak,
Geleceği düşünüp, suyu tüketmeyelim.
Sinan Karakaş
Su Şiiri
Havada denizde yerde
Toprağın kardeşi sudur
İlaç gibi deva derde
Yaşamın güneşi sudur
Akıllar sırrına yetmez
Faydasını saysan bitmez
Ocak yanmaz baca tütmez
Bu hayatın başı sudur
Susamışlar içer gani
Söndürür ateş yangını
Yıkar temizler her yanı
Güzelliğin eşi sudur
Yüce Rabbbin hediyesi
Zemzemdir suların hası
Kalpten siler kiri pası
Gönüllerin hoşu sudur
Gece gündüz durmaz akar
Bak seyrine ibret çıkar
İnancın gül gibi kokar
İnsanlığın beşi sudur
Her kese faydası çoktur
Buharlaşır temiz paktır
Soğuk yağar beyaz aktır
Mevsimlerin kışı sudur
Rahmet sular dağı taşı
Bereketin sudur başı
Susuz dönmez çarkın dişi
Fabrikanın işi sudur
Tatlı şerbet can ilacı
Hak kevseri olmaz acı
Soframızın su baş tacı
Yoksulluğun aşı sudur
Tuncayım hakka niyazım
Hararetten yanar özüm
Son nefeste bile lazım
Dudak ister yaşı sudur
Tuncay Akdeniz
Su İle İlgili Sözler
Cömertlikte ve yardım etmede akar su gibi ol. – Mevlana
Hayat ki akıp gider bulanık bir su gibi, korkulu rüyalarla geçen bir uyku gibi. Çabalama, kabul et bunu olduğu gibi! Hayattan fazla bir şey bekleyenler delidir. – Sabahattin Ali
Sızıyı gideren su. Suyun sızladığını kimseler bilmez… – İsmet Özel
Susuz hayat çölde yaşamaya benzer. Ve ben dünyada kalan son su birikintisi olsam, içmezdi. İste o derece sevmedi beni. Sudan daha yumuşak ve ince başka bir şey yoktur; fakat önüne çıkan her şeyi sürükleyecek ve parçalayabilecek kadar güçlüdür. – Lao Tzu
Bu gülüşü bir daha asla duyamayacak oluşum düşüncesine dayanamayacağımı fark ettim. O gülüş benim için çölde bir çeşme gibiydi. – Antoine de Saint-Exupery
Susuz kalmış bir kumluk hiç suya kanar mı? – Cami
Nice balık vardır ki su içinde her şeyden eminken boğazının hırsı yüzünden oltaya tutulmuştur. – Mevlana
Bulanık su denize gitmeyi ister; ama balçık suyun ayağını tutmuştur, çeker de çeker. – Mevlana
Hayat okyanusundan içmeye hak kazanmış bir insan, sizin küçük ırmağınızdan da bir bardak su alabilir. – Halil Cibran
Su sesi huzuru lazım hepimize. O yüzden gidiyorum bugün, tatil köylerinin birine. Üç günlük bir su sesi senfonisine katılacağım… Duyduğuma göre Sanço alçaklara iyilik yapmak denize su atmak gibiymiş. – Miguel de Cervantes
Damla damla verilen su, susuzluğu daha da artırır. – George Sand
Dünya Su Günü ile İlgili Sloganlar
”Su beraberinde ferahlık ve temizlik getirir.”
”Suyun olmadığı yerde barış yoktur.”
”Petrolünüze değil suyunuza sahip çıkın.”
”Susuz hayat çölde yaşamaya benzer.”
”Evini koruyacaksan suyunu koru.”
”Su stresten ve sıkıntılardan insanı uzaklaştırarak rahatlatır.”
”Taşı delen suyun kuvveti değil, damlaların sürekliliğidir.”
”Sızıyı gideren su. Suyun sızladığını kimseler bilmez…” (İsmet Özel)
”Suyun gücü yavaştır; ama zamanla, her seferinde ufak bir parça olmak üzere, toprağı ve kayaları aşındırarak, derin vadiler meydana getirir.” (Edward de Bono)
”Su insanların geleceği olduğu unutulmamalı, sahip olduğumuz kaynaklar hepimizindir.
”Su boşa harcanmayacak kadar değerlidir asla atılmamalı.”
”Suyunu korursan çocuklarının geleceğini korursun.”
”Yarınınızı korumak isteyenler suyunu korusunlar.”