Süt dişleri, doğumdan ergenlik dönemine kadar uzanan süreçteki dişlerdir. Bebeklik döneminden itibaren diş sağlığına gereken önemin verilmesi, çocuğun hayatı boyunca sağlıklı diş ve ağız yapısına sahip olması için gereklidir. Bu nedenle, süt dişlerinin korunmasında ebeveynlere büyük görevler düşmektedir.
Diş Hekimi ve Protez Uzmanı Çağdaş Kışlaoğlu, süt dişlerinin çürük veya başka bir problemden dolayı değil, kendiliğinden düşmesi gerektiğini belirterek, ebeveynlere önemli bilgiler verdi.
Çocuğun kendisine rol model olarak aldığı kişi, aile bireyleridir. Bu nedenle ebeveynlerin diş bakımı konusunda onlara doğru rehberlik etmesi gerekir.
Süt dişlerini önemseyin
Süt dişleri değişken olabilmekle beraber, ortalama 6 aydan sonra genellikle alt ön bölgeden başlayarak çıkar ve yaklaşık 3 yaşında tamamlanır. Bu dönemde çocuğun ağzında toplam 20 adet süt dişi alt ve üst çenede simetrik olarak yerleşir. Çocuklarda ağız ve diş hastalıkları tedavisinin koruyucu diş hekimliğinin temelini oluşturduğunu belirten Kışlaoğlu, toplumumuzdaki ‘süt dişleri önemsizdir’ kanısının tamamen yanlış olduğunu söyleyerek, konuşmasına şöyle devam etti:
“Süt dişlerinin yapıları, kalıcı dişlere göre biraz daha farklıdır. Eğer süt dişleri zamanından erken çürür ve çekilirse yan dişler kayacak ve alttan gelen kalıcı dişlere yer olmayacağı için kalıcı dişlerde oluşan çapraşıklık ortodontik tedaviye neden olacaktır. Eğer çekilmeyip kronik bir iltihap oluştururlarsa da hem alttan gelen kalıcı dişin kalsifikasyonu hem de çocuğun genel sağlığı etkilenecektir. Ayrıca süt dişlerinin alttan gelen kalıcı dişlere rehberliği söz konusudur.”
Çocukların dişleri neden çürür?
- Süt dişleri daimi dişlere oranla daha çok organik madde içerdiğinden daha kolay ve hızlı çürürler.
- Çocuklar, çürüğün erken döneminde görülebilen soğuk sıcak hassasiyeti ve hafif ağrı gibi sinyalleri zamanında yorumlayamazlar. Olayı ancak dayanılamayacak kadar ağrı olduğunda fark ederler ki, bu durumda çok geç kalınmış olabilir.
- Çocuklar ağız bakımına yetişkinler kadar dikkat edemezler. Çocuğun el becerisi, merakı ve ebeveynlerinin tutumu diş fırçalama alışkanlığını belirler.
Çürük oluşumunu engellemek mümkün mü?
Çürüğü tamamen engelleyebilecek bir aşı ya da ilaç henüz geliştirilemediğini, ancak çürük sayısını azaltmaya yönelik malzemelerin günümüzde kullanıldığını söyleyen Kışlaoğlu, çürük oluşumunu engellemeye yönelik yöntemleri şu şekilde anlattı:
Fissür Örtücüler: Kışlaoğlu, “Azı dişlerinin çiğneme yüzeyinde fissür denilen küçük çukurcuklar bulunur. Bu çukurları fissür örtücü uygulayarak koruyabiliyoruz” diyerek, yöntemin ayrıntılarını aktarıyor:
“Çocuklar dişlerin üzerindeki girinti ve çıkıntıları rahatlıkla temizlemedikleri için bu girintilere yerleşen yiyecek artıkları ve bakteriler çürüğe neden oluyor. Fissür örtücü de arka dişler üzerindeki bu oluklara uygulanıyor. Beyaz, şeffaf renkli, sıvı şeklinde plastik madde olan bu örtücü, diş oluklarına tamamen tutunuyor. Bu şekilde diş yüzeyinde herhangi bir aşınma yapılmadan işlem uygulanıyor ve diş çürüğe karşı korunuyor.”
Kışlaoğlu, fissür örtücünün düştükten sonra bile uygulama yapılan dişte çürümeye karşı direncin devam ettiğini belirterek “Eğer düştükten sonra 6 ay içerisinde tekrar uygulanırsa çürüğe karşı koruma da devam eder. Fakat bu uygulama yapıldıktan sonra da dişler düzenli fırçalanmalı ve rutin olarak çocuklar diş hekimi kontrollerine götürülmelidir” dedi.
Flor Uygulaması: Çürüğü engellemenin başka bir yolunun da, çürüğe karşı direnci arttırmak olduğunu belirten Kışlaoğlu, dişlere yüzeysel flor uygulanması suretiyle bu direncin kazandırılabileceğini söylüyor.
Diş Fırçalama: Kışlaoğlu, “Çocukların ileride diş fırçalama alışkanlığını sürdürmesi için en etkili yöntem erken yaşlarda bu alışkanlığın kazandırılmasıdır. Düzenli ve doğru bir şekilde fırçalama ile çürük oluşumu engellenebilir” diyerek, diş fırçalamanın önemine dikkat çekiyor.
Çocuklara diş fırçalamayı sevdirmek…
Çocuk, dişlerini fırçalarken, siz de ayrı bir diş fırçası ile kendi dişlerinizi fırçalayın. Ona birkaç tane farklı renk ve şekillerde diş fırçası ve diş macunu alın. Her seferinde başka bir ikili seçmesini sağlayın. Bu seçim, onun diş fırçalama isteğini ve motivasyonunu arttıracaktır.
- Mutlaka diş fırçalama panosu oluşturun ve her fırçalamadan sonra pano üzerinde işaretleme yapın.
- Banyoya bir kum saati yerleştirin ve her fırçalamada kum saatini ters çevirerek süre tutun. Yaklaşık 2 dakikalık diş fırçalama yeterli olacaktır.
- Çocuğunuzun diş çürüğü hakkında hiçbir bilgisi yoktur. Ona yapışkan özelliği olan şeker, çikolata, bisküvi yedirin ve aynada dişlerinin üzerine nasıl yapıştığını gösterin. Daha sonra dişlerini fırçalatın ve dişlerinin ne kadar güzel, temiz ve beyaz olduğunu yine aynada kendisine gösterin.
Diş fırçası ve macun seçimi önemli!
Çocuğun ağız büyüklüğüne uygun, yumuşak ve naylon kıllardan üretilmiş diş fırçalarını öneren Kışlaoğlu, çocukların diş macununu yutma riski olduğu için 3 yaş altında kullanılmaması gerektiğini belirtiyor.
Pütürsüz diş macunlarını öneren Kışlaoğlu, fırçaya konulacak macun miktarını ise ‘nohut büyüklüğünde’ şeklinde tarif ediyor.
