Eğitici oyuncaklar yaşlara göre nasıl seçilir? Bebeklerin gelişiminde oyuncağın önemi nedir?
Her yaşın farklı oyun ve oyuncak ihtiyacı vardır. Bebeklerin zihinsel ve sosyal gelişiminde oyunun önemi büyüktür. Fakat doğru oyuncak seçimi yapılmalıdır.
Milli Eğitim Bakanlığı2nın hazırladığı 0 – 36 Ay Oyun ve Oyuncak adlı kitabında şu bilgilere yer verilmektedir:
Eğitici oyuncaklar, çocuklara erken yaşta kazandırılmak istenilen kavramları (eşleştirme, farklı olanı bulma, parçaları birleştirme, gruplama, sıralama, ilişki kurma v.b.) hem eğlendirici, hem de eğitici yöntemlerle çocuğa öğretmeye yardımcı olan oyuncaklardır. Bebeklikten itibaren eğitici oyuncaklar, çocuğun gelişiminde önemli rol oynamaktadır.
Eğitici oyuncaklarla çocukların yalnızca bilişsel gelişimi değil, tüm gelişimleri desteklenir. Buna göre eğitici oyuncaklar; çocukların bilişsel, dil ve öz bakım becerisini desteklemek amacıyla sistemli bir şekilde geliştirilmiş, aynı zamanda sosyal-duygusal ve motor becerilerinin gelişimini destekleyen, çocukların oynayarak öğrenmesini sağlayan oyuncaklar olarak tanımlanır.
Eğitici oyuncaklar, çocukların gelişim seviyelerine göre farklılık gösterir. Örneğin; 0- 3 yaşına kadar olan dönemde işitme, dokunma, görme duyularını uyaran mobiller, oyun battaniyeleri vb. oyuncaklar hazırlanabilir. Daha büyük yaşlardaki çocuklar için ise, tek başına ya da grupla oynayabilecekleri tombalalar, dominolar, eşleştirme kartları, yapbozlar parça-bütün oyunları uygun olur.
Oyuncaklar; zekâyı, hayal gücünü, duyuları geliştiren, bedensel, ruhsal, dil ve sosyal gelişimi destekleyen materyallerdir. Erken çocukluk döneminde çocuğun, simgeleri kullanma, algılama, yeni kavramlar oluşturma gibi bilişsel becerilerinin ve tüm gelişimlerinin desteklenmesi için eğitici oyuncakları kullanması yararlıdır.
Çocuk, oyun oynarken dünyayı ve çevresini keşfetmekte, yeni bilgiler edinmekte, merak duygusunu tatmin etmektedir. Bellekte tutma, hatırlama, isimlendirme, eşleştirme, sınıflandırma, analiz, sentez, problem çözme gibi zihinsel süreçlerin işleyişi oyunla hızlanmakta ve gelişmektedir. Mantık yürütmeyi, sebep sonuç ilişkileri kurmayı, dikkatini toplamayı, kendini bir amaca yöneltmeyi, oyunda ortaya çıkan sorunları görmeyi ve bunlara çözümler bulmayı öğrenmektedir. Oyunla çocuk; düşünme, algılama, zihinsel planlama gibi zihin gücü gerektiren soyut yetenekler yönünden gelişme sağlamaktadır.
Çocukların etkin olarak katılım gösterdikleri oyunla eğitim onların özgüven duygularının, problem çözme, sorunları ile başa çıkabilme becerilerinin, bağımsız düşünme güçlerinin, çok yönlü yaratıcılıklarının gelişmesinde çok önemlidir. Eğitici oyuncaklar da bu amaçlara ulaşılmasında önemli bir yer tutar.
Belleği çalıştıran, problem çözme becerisini geliştiren oyun materyalleri; Yapboz, takmalı, memory (hafıza) kartları, sökmeli oyuncaklar, ip ve boncuk, halka, anahtar, kilit, ayna, büyüteç, mıknatıs, boncuklu hesap tahtası, kitaplar. Erken çocukluk dönemine uygun önerilen bellek geliştirici oyuncaklar,
Yeni doğanda;
Ay +
12. ay +
Çocuklar aletlerin nasıl çalıştığını düşünerek bulma, yeni kelimeler ve fikirleri öğrenme, güçlü kaslar oluşturma ve bunları kontrol edebilmeyi öğrenme, hayal gücünü geliştirme, problem çözme ve işbirliği yapabilme gibi pek çok beceriyi oyun oynarken öğrenir.
Çıngıraklar, basınca öten oyuncaklar, toplar, yapbozlar, boncuklar ve kart oyunları çocukların el göz koordinasyonunu geliştiriyor, problem çözme ve işbirliğini teşvik ediyor ve aletlerin çalışmasında fikirler yaratılıyor.
Çocuklar için büyük öneme sahip olan çeşitli boyutlar ve renklerdeki oyun malzemeleri, çocukların oynarken hem eğlenmesine, hem de renk, boyut, biçim, şekil gibi kavramları öğrenmelerine yardımcı olur. Çocuk, arkadaşlarıyla birlikte oynarken paylaşmayı, beklemeyi, iş birliği yapmayı da öğrenebilir. Buna ilaveten çocuklar ellerine geçen oyuncakları bozarak, kırarak, parçaları ayırıp birleştirerek hem meraklarını giderir tatmin olurlar hem de objelerin özelliklerini inceler ve keşfederler.
Bebekler gelişim çağlarının ilk yıllarında hızlı bir değişim içindedirler. Bu yaşlarda oynanan oyunlar ve oyuncaklar bebeklerin gelişiminde son derece etkili olduğundan, oyuncak konusunda doğru seçimi yapmak çok önemlidir.
Seçilen oyuncak, bebeği eğlendirmesinin yanı sıra zihinsel ve fiziksel gelişimini de destekler nitelikte olmalıdır. Çok parçalı küplerden, şekillerden oluşan oyuncaklar çocukların yaratıcılığını geliştirmeye yardımcı olurken, beynin farklı bölümlerini çalıştıran müzik aletleri, kukla ve top gibi oyuncaklarsa zeka gelişimine katkıda bulunurlar.
Özellikle 7 yaşına kadar, zeka gelişiminde önemli bir role sahip olan oyuncaklar, çocukların karakter özellikleri ve merak alanlarının ne olduğu konusunda da ipucu verirler.
Oyun, bebeklerin bedensel ve ruhsal gelişimini etkilemenin yanı sıra alacağı eğitimin de önemli bir parçasıdır. Bebeklik döneminden yetişkinliğe kadar hayatının vazgeçilmezlerinden olan oyunlar, çocuğunuzun sosyal yönünün gelişmesinde en etkili unsurlardan biridir.
Çocuk dostu şehir nedir? Çocuk dostu bir şehir nasıl olmalı? Çocuk dosu şehirler için çocukların…
Çocukların sağlıklı beslenmesini sağlamak; obezite riskini azaltıyor, çocuğun daha sağlıklı bir vücuda sahip olmasını sağlıyor…
Ek besinlere geçen bebeklere haftada bir defa balık verilebileceği gibi, bebeğin fizyolojik durumu ve alerjisi…
Çocuklarda stresi azaltan egzersizler neledir? Çocuklar hangi sebeplerle stres yaşamaktadır? Stres nasıl önlenebilir? Her Altı…
Okul çağındaki çocukların beslenme düzenleri çocukların sağlıklı fiziksel ve zihinsel gelişimi açısından büyük önem taşıyor.
Çocukların yeni yıla daha mutlu girmesini sağlayabilmek için, arkadaşlarıyla birlikte eğlenebileceği bir parti hazırlayabilirsiniz.