Göbek Bağı Bakımı Nasıl Yapılır?

Göbek bağı düştükten sonra ne yapılmalı? Göbek bağı bakımı nasıl yapılır? Göbek bağı olan yenidoğan nasıl yıkanır?

Göbek Bağı Nedir?

Bebeği plasentaya bağlayan göbek bağı embriyonun göbek sapından gelişir. Plasentayla bebek arasında bağlantıyı sağlayan göbek bağında üç adet damar vardır. Bu damarlardan kalın olanı plasentadan gelen ve oksijen bakımından zengin kanı fetüse taşırken, diğer iki atardamar da bebekte oluşan artık maddeleri plasenta yoluyla anneye gönderir. Bu damarların etrafı elektrik kablolarında olduğu gibi sağlam bir kılıfla sarılıdır. Doğum gerçekleştiğinde göbek kordonu kesilir ve bebeğin plasentaya bağımlılığı biter.

Göbek Bağı Bakımı

Göbek kordonu doğumdan sonra beyaz, şeffaf ve parlaktır. Göbek bağının kuru ve temiz tutulması ile göbek bağı kurur ve 15 gün içinde (ortalama 6- 9 gün) düşer. Kordon düşmeden önce göbeğe herhangi bir şey sürmeye gerek yoktur. Ancak doktorun reçete ettiği antiseptik bir sıvı varsa, önerildiği şekilde pansumanı yapılır. Antiseptik solüsyon ve steril tampon ile göbek içten dışa doğru olacak şekilde silinerek steril tampon ile kapatılır.

Bebeğin altı temizlenirken göbek kordonunun alt bezinin içinde kalmamasına dikkat edilmelidir. Alt değiştirme bezi göbek bağının altından bağlanarak göbeğin idrar ile teması önlenmelidir. Göbek bağı, bezin içinde kaldığında idrar ve dışkıdan dolayı enfeksiyon oluşabilir. Enfekte olan göbeğin çevresi kızarır ve akıntı olabilir. Göbek bağı düştüğü zaman az miktarda kanama olması normaldir. Ancak bazen göbek düştükten sonra o bölge nemli kalmaya devam eder ve hafif bir şişlik olabilir. Bu durum göbek gronülomu olarak adlandırılır. Bu durumda ve ilerleyen dönemde göbekte kanama ya da akıntı olursa kesinlikle doktora başvurulması gerektiği aileye anlatılmalıdır. Bebek, göbek kordonu düşene kadar silme banyo şeklinde temizlenmelidir. Silme banyo için kaynatılmış ılıtılmış su kullanılmalıdır.

Göbek kordonu genellikle doğumdan sonra 10 gün içinde düşer. Bu süre içinde her gün en az 2 kere bu bölge temizlenmelidir. Temizleme işlemi için doktorun önereceği bir antiseptiğe veya alkole batırılmış gazlı bez veya pamuk kullanılabilir. Kordon tamamen iyileşene kadar nadir de olsa enfeksiyon kapma riski vardır. Herhangi bir enfeksiyon veya kanama durumunda sağlık kuruluşuna başvurulmalıdır. Göbek kordonu ve bu bölge kuru tutulmalıdır. Bebek bezinin kordonun üzerine gelmemesine ve bu bölgeye ıslaklık veya bebeğin tuvaletinin gelmemesine özen gösterilmelidir çünkü böylece kordon daha kolay düşer ve bölge iyileşir. Göbek bağı düştükten sonra yara tamamen kapanana kadar o bölgenin her gün temizlenmesi gerekir.

Acıbadem Hastanesi göbek bağı bakımı ile ilgili şu önerilerde bulunmaktadır.

Yenidoğan bir bebeğin göbek kordonu genelde doğumdan sonra 2 hafta içinde düşer. Bu süre zarfında nazikçe göbek kordonu bakımı yapmak gerekir.

Hamilelik esnasında, göbek kordonu gelişen bebeğiniz için besin ve oksijen taşır. Doğumdan sonra uzun göbek kordonuna ihtiyaç kalmaz ve göbek kordonu klemplenerek kesilir. Kısa bir parça bırakılır, bu parça daha sonra kendiliğinden düşer.

Bebeğinizin kalan göbek kordonu parçası mavimsi-beyaz renkten siyaha doğru renk değiştirerek kuruyacak ve yaklaşık 2-3 hafta içinde düşecektir.

Bebeğin altını temizlemek için her bez değiştirildiğinde göbek bağı güdüğünün de yüzde 70 alkol içeren solüsyonlar ile temizlenmesi öneriliyor. İdrar veya dışkı ile kirlenmiş ya da yapışkan hale gelmiş göbek bağının kaynatılmış, ılık ve temiz su ile temizlenmesi, emici bir bez ya da kağıt havlu ile ıslaklığının alınması, ardından da havalandırılarak kurumasının sağlanması gerekiyor. Göbek bağı temizliğinde banyo süngeri kullanılması tercih edilirken, bebeğin göbek bağı düştükten sonra yıkanması önem taşıyor.

Bebek bezinin, hava ile temas ederek kuru kalan göbek bağını kapatmayacak şekilde hafif aşağı doğru kıvırarak bağlanması önem taşıyor. Sıcak havalarda da hava sirkülasyonunu arttırmak için tulum yerine göbeği açıkta bırakacak tişört giydirilmesi öneriliyor. Herhangi bir iltihapla karşılaşmamak için bağı koparmak gibi bir müdahalede bulunmadan, kendi kendine düşmesini beklemek gerekiyor.

Temiz Tutun

Her bez değişiminde göbek kordonu parçasına %70 alkol ile bakım yapılmalıdır. Bakım talimatlarına uygun olarak; kordon, idrar veya kaka ile kirlenmiş veya yapışkan hale gelmişse temiz su (kaynamış, ılımış) ile temizleyin. Sonra emici bir bez ya da kağıt ile ıslaklığını alarak ve havalandırarak kurumasını sağlayabilirsiniz.

Kuru Tutun

Göbek bağının kuru kalmasının temeli hava ile temas etmesidir. Bu nedenle bebek bezini, göbek kordonu altında kalmayacak şekilde hafif aşağı doğru kıvırarak bağlayın. Yine sıcak havalarda, hava sirkülasyonunu arttırmak için tulum yerine göbeği açıkta bırakacak tişört kullanabilirsiniz.

Banyo Süngeri Kullanın

Göbek bağı iyileşme sürecinde banyo süngerleri pratik olabilir. Düştükten sonra bebeğinizi bir bebek küvetinde yıkayabilirsiniz. Göbek bağı kendi kendine düşmelidir, siz koparmak için müdahale etmeyin.

Silme Banyosu Nasıl Yapılır?

Yenidoğanda temizlik genel temizlik ( banyo) ve bölgesel temizlik ( el, yüz, kulak vb. vücut organlarının temizliği ) olarak uygulanır. Bebeğin temizliği ve rahatlaması için her gün banyo yapmaya ihtiyacı vardır. Ancak kış dönemlerinde haftada 2-3 kez banyo yaptırılması yeterlidir. İlk banyo göbek bağı düştükten sonra yapılmalıdır.

Silme Banyo İçin Gerekli Malzemeler

• Küçük leğen ya da kaplar,
• Yeterli miktarda su,
• Küçük havlular,
• 2 adet havlu,
• Bebek şampuanı ve/veya bebek sabunu,
• Temiz giysiler

Silme Banyosu Nasıl Yaptırılır?

Malzemeler hazırlanır. Eller el yıkama standardına göre yıkanır. Oda ısısı ayarlanır. Bebeğin giysileri çıkartılır ve havluya sarılır (alt bezi kalabilir). Suyun ısısı ayarlanır. Bebeğin yüzü vücut banyosunda olduğu gibi temizlenir. Bebek sarılan havlu açılmadan, bir elle ensesinin altından başını destekleyerek, kolla da sırtına destek vererek koltuğun altına doğru, yüzü yukarı bakacak şekilde tutulur.

Bebeğin başı, bir kap üzerine getirilerek temiz ve ılık su ile ıslatılır. Göz yakmayan bir şampuan ile başı nazik hareketlerle önden arkaya doğru yıkanır, durulanır. Sonra bebek sırtüstü yatırılır ve havlunun bir kenarıyla yavaşça kafası kurulanır. Gerekirse yumuşak fırça/ tarak kullanılarak saçlar taranır ve başını sıcak tutmak için havlunun kuru ucuyla kapatılır. Vücuduna sarılan havlu açılır. Yumuşak formüllü bir sıvı banyo ürünü ve suyla ıslatılan küçük havlu ile vücudu silinir. Sırtı da boyundan beline kadar iyice temizlenir ve sonra suyla ıslatılmış başka bir küçük havlu ile durulanır. Daha sonra havlu ile hafif hareketlerle cildi tamamen kurulanır.

Alt bezi çıkartılır ve yavaşça bacakları, ayakları ve parmakları temizlenir. Islak bir havlu ile durulanır ve ıslak kalmanın cildi tahriş edeceği göz önüne alınarak tüm boğumları iyice kurulanır. Islak havlu ile genital bölge silinir. Kız bebekler için bölge önden arkaya doğru temiz yumuşak bir yıkama beziyle temizlenir. Sünnetsiz erkek bebekler, sünnet derisi geriye doğru çekilmeden silinerek temizlenir.

Bebeğin altı bezlenirken göbek bağının üzerini kapatmamaya dikkat edilir. Tüm işlemlerden sonra bebek giydirilir ve üşümesini önlemek için gerekli tedbirler alınır. Malzemeler kaldırılır. Eller el yıkama standardına göre yıkanır. Bebeğe her banyo sonrası krem veya yağ sürmek gerekmez. Bebek cildi çok hassas olduğundan krem/yağ sürerek cildin terlemesi önlenirse, sivilceler ve döküntüler ortaya çıkabilir. Eğer cildi kurursa bebek losyonu veya nemlendiricisi ile masaj yapılarak cilt nemlendirilir. Bebek giydirilirken önce baş kısmından giydirmek gerekir. Eller kıyafetin içinden geçirilip bebeğin elleri tutularak kolların giydirilmesi sağlanır. Bebek soyulurken ise önce ayak ve kollar çıkarılır.

Göbek Bağı Enfeksiyonu Belirtileri Nelerdir?

İyileşme sürecinde göbek bağı kenarında çok az bir kan görmek normaldir. Göbek bağı düştüğü zaman, bir yaranın kabuğu ayrılmış gibi çok az kanama meydana gelebilir.

Göbek bağı ve tabanından irin gelmesi, kötü kokması, etrafında ki cildin kızarık ve şiş (ödemli) olması durumunda doktorunuza başvurabilirsiniz.

Göbek kordonu enfeksiyonu varsa acil tedavi enfeksiyonun yayılımını durdurabilir.

Göbek bağı kanamasının sebeplerinden biri “K vitamini eksikliği” olabilir. Doktorlar bu gibi durumlarda K vitamini takviyesi yaparak, kanamanın önüne geçebilir. Göbek bağı kordunu düştükten sonra, kanama devam ederse en kısa sürede konusunda uzman bir doktora danışılması tavsiye edilir.

Göbek Bağı Gelenekleri

Göbek bağının farklı kültürlerde farklı şekillerde işlemlere tabi tutulur. Kimiler göbek bağını bir yere gömerken, kimileri yemeyi tercih edebiliyor. İşte çeşitli göbek bağı gelenekleri.

• Eve bağlı biri olsun diye evde saklamak
• Dışarıya çok gitmesin diye beşiğine bağlamak
• Okusun diye bir okulun bahçesine gömmek
• Devlette çalışsın diye bir devle dairesine gömmek
• Annenin çantasına ya da babanın ceketine koymak
• İki kardeş ayrılmasınlar diye göbek bağlarını birlikte gömmek

Sizin bebeğinizin göbek bağı nerede?