Hamilelikte yüksek tansiyon çok ciddiye alınmalıdır. Takiplerin deneyimli doktorlar tarafından yapılması gerekmektedir.
Gebelikte vücut dengesini yeni baştan kurar ve adaptasyon sürecinde daha fazla miktarda kan taşımaya damarlarını gevşeterek, nabız sayısını arttırarak cevap verir. Dolayısı ile anne adayı gebeliğin ilk dönemlerinde önceki tansiyon değerlerinin bile altındaki seviyelerde hiç rahatsızlık hissetmeden yaşantısına devam eder. Kalp, böbrek, karaciğer yeni gelecek hayata yardım edebilmek için daha fazla çalışmayı göze alıp kendi aralarında iş bölümü yapar. Ahenkli bir ekip çalışması ile anne adayının vücudu dokuz ay süresince misafirine en iyi ev sahipliğini yapar.
Anne ve bebeği için büyük sorunlar yaşatan, hayatı tehdit eden yüksek tansiyon sorunu gebelikte bu bahsedilen adaptasyon sorunlarıyla ortaya çıkar. Tüm gebeliklerin %5- 10’unda görülmektedir. Hiç azımsanmayacak bu oran, coğrafyalar arası farklılıklar gösterebilir. Hele de anne adayı gebe kalmadan önce bazı hastalıklara sahipse süreğen böbrek hastalığı, şeker hastalığı, damarsal bozukluklar, lupus hastalığı gibi gebelikte yüksek tansiyon görülme olasılığı %20-40’lara çıkmaktadır.
Gebelikte Tansiyon Ne Kadar Olmalı?
Yıllarca hamilelikte yüksek tansiyon “gebelik zehirlenmesi” denmişse de “zehir” olabilecek bir madde kanda saptanmamıştır. Kan basıncı değerinin dinlenmiş hâlde tekrarlanan ölçümlerde 140/90 mmHg değeri ve üstünde olması ya da gebelik öncesinde bilinen kan basıncı değerinden büyük 30 mmHg, küçük 15mmHg daha fazla olması yüksek tansiyon olarak tanımlanır. Bu ya tek başına yüksek tansiyon durumudur ya da beraberinde başka sıkıntılarla birliktelik gösterir.
Gebelik haftasının ilk 20 haftasında saptanan yüksek tansiyon genellikle “kronik hipertansiyon” olarak adlandırılır. İlerleyen gebelik haftalarında ise yani ilk beş ayın tamamlanmasından sonra ortaya çıkan ve beraberinde idrarda protein atılması, el ve yüzde şişme (ödem), nöbetler görülmesi gibi durumlarda, yüksek tansiyon “preeklampsi / eklampsi” adını alır. Bu durumu yaşayan anne adayını, bebeğini ve doktorunu zor günler bekliyor demektir. Bu hastalığın zamanında tanınması, gerekli önlemlerin alınması ve tedavisinin yapılması hayat kurtarıcıdır.
Hamilelikte Yüksek Tansiyon Sebepleri
Gebelikte tansiyon yüksekliği görülmesinin ise 2 belirgin sebebi vardır. Bunlardan ilki, anne adayının hamilelik döneminden önce de yüksek tansiyon rahatsızlığının olmasıdır. Hamilelikten önce hipertansiyon hastası olan kadınlarda hamilelik döneminde bu rahatsızlık daha da ilerler. Öncesinde böyle bir sıkıntısı olmayan anne adaylarında ise, tansiyon yüksekliği 20. haftadan sonra görülür. Anne adayının ilk gebeliğiyse, birden fazla bebek bekleniyorsa, hamilelik öncesinde kilo ve diyabet problemi varsa yüksek tansiyonun görülme ihtimali daha yüksektir. Gebelik döneminde büyük tansiyonda 14, küçük tansiyonda 9 hipertansiyon sınırı olarak belirlenmiştir.
Nasıl Tedavi Edilir?
Hamile kadınlarda tansiyon düşürme yöntemleri uygulanırken mutlaka bir doktora başvurulmalıdır, zira tansiyonun hızlı bir şekilde düşmesi anne adayını olumsuz etkileyecektir. Yüksek tansiyon durumlarında doktora haber verilmeli onun yönlendirmeleri doğrultusunda hareket edilmelidir. Tansiyonu ani bir şekilde düşüren ilaçlar hem anne hem bebek için tehlike oluşturacaktır.
Gebelik döneminde tansiyon dengesizliklerinin görülmesi sık rastlanılan bir durumdur. Anne adayı kendini rahatsız hissetmeye başladığında hiç geciktirmeden doktora başvurulmalı, tansiyon sık sık denetlenmelidir.