Yeryüzünün tamamının veya bir bölümünün kuş bakışı görünüşünün belirli bir oranda küçültülerek bir düzlem üzerine aktarılmasına ‘harita’ denir.
Bir çizimin harita olarak kabul edilebilmesi için şu özelliklere sahip olması gerekir:
- Ölçeği olmalı
- Bir düzleme aktarılmış olmalı
- Kuş bakışı görünüşle çizilmiş olmalı
- Harita anahtarı (lejant) olmalı
Görsel: Harita Genel Komutanlığı
Ölçek Nedir?
Bir yerin haritası çizilirken, o yerin gerçek boyutları ile kağıda aktarılması mümkün değildir. Bu nedenle, belirli oranda küçültülerek çizilir. Haritalardaki bu küçültme oranına ‘ölçek’ denir.
Örnek olarak; bir haritanın ölçeği 1/200.000 ise, bu o yerin 200.000 kez küçültülerek kağıda aktarıldığını gösterir.
Haritalarda kullanılan ölçekler iki çeşittir.
- Kesir Ölçek
Küçültme oranının kesirli sayı olarak ifade edildiği ölçek türüdür. Pay haritadaki uzunluğu, payda ise gerçek uzunluğu ifade eder.
Haritadaki Uzunluk/Gerçek Uzunluk
Örnek: 1/200.000
1 cm: haritadaki uzunluk
200.000: gerçek uzunluk
- Çizgi Ölçek
Harita üzerindeki uzunlukların gerçekte ne kadar olduğunun bir doğru üzerinde gösterildiği ölçek çeşididir. Başka bir uzunluk değeri belirtilmediği takdirde, çizgi ölçekteki her bir aralık (çentik) 1 cm olarak kabul edilir ve verilen gerçek uzunluk değerine oranlaması yapılır.
Haritanın ölçeği sayesinde gerçek mesafeleri hesaplamak mümkün olur. Haritalar da kendi içlerinde ‘coğrafi haritalar’ ve ‘fiziki haritalar’ olarak ikiye ayrılır.