Hava Nasıl Kirlenir?

Hava kirliliğine çoğunlukla insanlar neden olur. Motorlu araçlardan çıkan egzoz dumanları havayı kirleten başlıca etkenlerdir. Bunlar küresel ısınmayı da artıran sera gazları ile boğazımıza zarar veren sülfür ve nitrojen oksit gazları da içermektedirler. Hava kirliliği insanların aktiviteleri ile arttığı gibi yanardağ patlaması, orman yangınları gibi doğal olaylar sonucu da artabilir.

Hava kirliliğinin en önemli nedenleri, aşırı nüfus artışı, buna bağlı olarak kentleşme, endüstri ve taşıtlardır. Savaşlarda kullanılan silahlar da havayı kirletir. Birçok ülkede endüstriyel kirlenme kontrol altına alınmıştır ama hala sağlığımız üzerinde olumsuz etkileri sürmektedir.

Endüstri kuruluşlarının neden olduğu hava kirliliği, fabrikaların uygun kurulmaması ve atık gazların önlem alınmadan havaya verilmesi sonucu oluşur. Fabrika bacalarından toz, duman, kül, florlu ve hidrokarbonlu gazlar havaya karışır. Havaya karışan bu kirleticilerin bazıları havayı doğrudan kirletirken bazıları da reaksiyona girerek asit yağmurlarına neden olurlar. Ayrıca taşıt araçlarından çıkan kurşun, bakır, kadmiyum ve çinko gibi ağır metaller havayı kirletir.

Hava kirliliğine neden olay bir diğer olay ise Asya”nın bazı bölgelerinde yağmur ormanlarının tarıma yer açmak amacıyla yakılmasıdır.

Hava kirliliği, insanlarda nefes darlığı, kronik bronşit ve akciğer kanseri gibi solunum yolu hastalıklarına neden olur. Bu kirleticiler, su buharı ile karışarak asit yağmuruna yol açarlar. Bu yağmurlar, bitkilerin solunum ve fotosentez aktivitelerini azaltarak zamanla yok olmalarına sebep olur. Artan karbon dioksit, yeryüzünde sıcaklığın artmasına neden olur. Sonuçta ozon tabakasında incelme meydana gelir.

Havayı karbon monoksit, kükürt oksitleri, hidrokarbonlar, azot oksitleri ve parçacık halindeki maddeler kirletir. Motorlu taşıtlar, elektrik enerji santralleri, konut ısıtma araçlarının yakıt artıkları, çöplerin ve benzerlerinin yakılmasından doğan dumanlar havayı kirletirler.

Kükürt oksitleri solunum borusuna, akciğere ve gözlere zarar verir. Karbon monoksit kandaki oksijeni azaltır, kansızlık ve kalp yetmezliğine yol açar. Bu gazlardan insanların yanı sıra hayvanlar ve bitkiler de olumsuz etkilenir.