Şehir ışıklarının gökyüzünü kaplayıp yıldızları görünmez kıldığı, kafamızı yukarıya değil ekranlara çevirdiğimiz bir çağda yaşıyoruz. Büyüklüğü ve ışıltısıyla ilk çağlardan bu yana insanları büyüleyen, hayallere sürükleyen gökyüzünü keşfetmek için çaba sarf ettiğimizde ise, bizleri heyecan verici bir yolculuk bekliyor.
Darüşşafaka Eğitim Kurumları’nın, P&G (Procter&Gamble) ile hayata geçirdiği “Hayalden Gerçeğe” projesi kapsamında açılan planetaryum ve gözlemevi, başta çocuklar olmak üzere her yaştan ziyaretçiyi gökyüzü ve gezegenlere yakınlaşmaya çağırıyor.
Herkese açık olan ve ücretsiz gezilebilen Hayalden Gerçeğe Fatin Gökmen Planetaryumu ve Gözlemevi, Darüşşafaka Eğitim Kurumları’nın Maslak‘taki yerleşkesinde yer alıyor.
Planetaryum ve Gözlemevi adını, 1877 -1955 yılları arasında yaşamış astronom ve meteorolog Fatin Gökmen’den alıyor. Gökmen, Türkiye’de gözlem ve araştırmaya dayalı astronomi çalışmalarının geliştiricisi olmasının yanı sıra, Kandilli Rasathanesi’nin kurucusu olarak da biliniyor.
16 Nisan 2010’da açılan Hayalden Gerçeğe Fatin Gökmen Planetaryumu, “Işık kirliliğinden gökyüzünü fark edemeyerek büyüyen çocuklara, gökyüzünün büyüleyici düzenini anlatma” düşüncesiyle kurulmuş.
Planetaryum (Türkçesi: Gökevi), 360 derece kubbesiyle oturanların gökyüzüne ilişkin gösterileri izlemelerine olanak sağlayan yapıya ve gösterim sistemine deniyor. Planetaryumdaki kubbeye yansıtılan görüntüler sayesinde, yıldızlar yakından incelenebiliyor.
Fatin Gökmen Planetaryumu’nda bulunan cihazla, yedi metre çapındaki küresel kubbeli gökyüzü laboratuvarı, istenilen zamandaki ve bölgedeki gökyüzünü yansıtarak, 36 çocuğun aynı anda eğitim alabilmesine olanak sunuyor. Milyonlarca kilometre uzaklıktaki gökcisimleri, birkaç saniye içinde dokunabileceğiniz kadar yaklaşıyor.
Fikir öncülüğünü İstanbul Üniversitesi’nin, uygulama öncülüğünü 19 Mayıs Üniversitesi ve Çağ Üniversitesi’nin yaptığı dijital planetaryum sistemi, sahip olduğu sabit kubbesiyle de İstanbul’da ilk olma özelliği taşıyor.
Tüm dünyada planetaryumlar, gökyüzüne ilişkin eğitici ve eğlendirici filmlerin de sunulduğu mekânlar olarak da hizmet veriyor.
Hayalden Gerçeğe Fatin Gökmen Planetaryumu’nun ziyaretçileri Yıldızlar (Stars), Moleküleryum (Molecularium), Astronot (Astronaut), Biz Astronomuz (We Are Astronomers) ve Kara Delikler (Black Holes) filmlerini Türkçe ve İngilizce seçenekleriyle izleyebiliyor.
Planetaryumdaki etkinlik ve gösterimlerin tümü, farklı yaş gruplarına özel olarak seçilmiş. 5 yaşından itibaren çocukları ağırlayan gökevinde, tüm sunumlar uzman eğitmenler tarafından yapılıyor. Çocuklar gezegeni yakından keşfederken, akıllarına takılan tüm soruları da sorabiliyor.
Örneğin; güneş sistemini incelerken, halkalı gezegenlerle ilgili bir sorunuz olduğunda, görüntülerle Jüpiter’e daha yakından bakıp, halkaların moleküler yapısı hakkında bilgi alabiliyorsunuz.
Çocuklar sorularıyla hem bilgilerini tazeliyor, hem de uzaya ilişkin hayallerini paylaşıyor. Astronotluk mesleğiyle ve astronotların uzaydaki yaşantısıyla ilgili sorular, çocukların en çok merak ettikleri arasında. 40 dakika süren planetaryum programının ardından, hava açıksa Gözlemevine geçiliyor.
Üç yıldan bu yana 23 binden fazla çocuğu ağırlayan Hayalden Gerçeğe Fatin Gökmen Planetaryumu, ilk ve ortaöğretimde yer alan fen ve astronomiye ilişkin dersleri desteklemek amacıyla okul grupları tarafından sıkça ziyaret ediliyor.
P&G’nin desteğiyle öğrencileri ücretsiz ağırlamayı sürdüren mekan, çocukları gökyüzüyle tanıştırmak isteyen eğitimciler için yararlı bir seçenek olarak öne çıkıyor.
Planetaryum’dan iki yıl sonra, 17 Ocak 2012’de hizmete giren Hayalden Gerçeğe Fatin Gökmen Gözlemevi, gezimizin ikinci durağı.
Darüşşafaka Eğitim Kurumları’nın Maslak yerleşkesinde kurulan gözlemevinin 14 inçlik Meade marka teleskobu ve gündüz güneş filtresi sayesinde; gündüz Güneş’i, gece de Gezegen’leri, Yıldız’ları ve Derin Uzay Cisimleri’ni 24 kişi aynı anda gözleyebiliyor.
Gözlemevinde her ayın ilk Çarşamba gecesi herkese açık olarak gece gözlemleri de yapılıyor.
Planetaryumda gezegeni keşfeden çocuklar, Gözlemevi gezisinde ilk başlarda çekingen davransalar da, teleskopla yaptıkları güneş keşfinden şaşkın ve meraklı bakışlarla ayrılıyorlar. Güneşin rengini ve üzerindeki lekeleri gözleyen çocuklar, güneşle ve teleskopla ilgili sorular da soruyor.
Hayalden Gerçeğe Fatin Gökmen Planetaryumu ve Gözlemevi sorumlusu Buşra Gürbak, çocukları gökyüzüne meraklı olan ebeveynler için ilk olarak dürbün almaları tavsiyesinde bulunuyor. İstanbul Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri bölümünde eğitimini tamamlayan Gürbak, en az 10 katı yakınlaştırma özelliği bulunan dürbünler sayesinde çocukların, Ay’ın evreleri ve kraterleri ile, Jüpiter’in 4 büyük uydusunu gözlemleyebileceklerini söylüyor. Gürbak, dürbüne oranla oldukça pahalı olan teleskopların, çocuğun ilgisinin devam etmesi halinde alınabileceğini belirtiyor.
Anaokulundan üniversiteye kadar tüm öğrenciler ile öğretmenlerin ücretsiz olarak ziyaret edebilecekleri Hayalden Gerçeğe Fatin Gökmen Planetaryumu ve Gözlemevi’ne yapılacak ziyaretler için, internet üzerinden e-posta ile randevu alınabiliyor.
Etkinlik süresi 40 dakika olan planetaryum programına, hafta içi 10:00 – 16:00 saatleri arasında rezervasyon yaptırarak katılmak mümkün.
Etkinlik için grup ziyaretlerinde, en az 10 kişilik gruplarla gelinmesi isteniyor.
Rezervasyon için: planet@darussafaka.net
Adres: Darüşşafaka Eğitim Kurumları
Darüşşafaka Cad. No:14 34457 Maslak / İstanbul
Yol tarifi: Metro ile Darüşşafaka durağında indikten sonra Acıbadem Hastanesi çıkışından çıkın. Yürüyerek Maslak tabelalarını takip ettiğinizde, birkaç dakika içinde Darüşşafaka Maslak Yerleşkesi’ne ulaşabilirsiniz.
