Hiperaktivite, çocukluk çağında görülen ve çocukların psikolojik ve sosyal gelişimini olumsuz etkileyen bir bozukluktur. Hiperaktif çocuklara “yaramaz” gözüyle bakılması, çocukların tedavisini geciktirebiliyor. Bu nedenle, ebeveynlerin çocukların davranışlarını yakından takip etmesi önem taşıyor.
Çocukların çok aktif olması ve fiziksel aktiflikleri nedeniyle iletişimde sorun yaşamaları, çocukta hiperaktif bozukluk olduğu anlamına gelmiyor. Hiperaktif olmayan çocukları “hiperaktif” olarak nitelendirmek, çocukların sorumsuz davranışlarını kabullendirmeye çalışmalarına ya da kendilerinde bir bozukluk olduğuna inanmalarına yol açabilir. Bu nedenle, “yaramaz” çocuklar için, hiperaktif tanımlaması kullanmamak gerektiği gibi, fiziksel ve zihinsel olarak farklılık gösteren çocukların doktor kontrolünden geçmesi şarttır.
Hiperaktif Çocuklar Yardıma İhtiyaç Duyar
Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu, aşırı hareketlilik ve dikkati toplayamama belirtileri ile kendini gösterir. Bir çocuğun, diğer çocuklarla kıyaslanamayacak denli hareketli olması, belirli bir konuya odaklanamaması, “aşırı” hareketlerde bulunması genellikle çocuğun hiperaktif olduğuna işaret eden belirtilerdir. Ancak çocukların hiperaktif olup olmadığına ancak uzmanlar karar vermelidir. Özellikle okul çağındaki çocukları gözlemler doğrultusunda hiperaktif ya da “çok yaramaz” olarak tanımlamak, çocukların tedavi olma sürecini ertelemekte ya da çocukları psikolojik olarak olumsuz etkilemektedir.
Hiperaktif Çocuklardaki Belirtiler
- Hiperaktif çocuklar odaklanma, düşünme ve bekleme gerektiren etkinliklerden kaçınır.
- Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu olan çocuklar küçük değişimlere dahi ciddi tepkiler verebilir. Küçük bir ses çocuğun tüm dikkatinin dağılmasına yol açabilir.
- DEHB’li çocuklar, genellikle dağınıktır ve eşyalarını sıklıkla kaybeder.
- Hiperaktif çocuklarda, genellikle sosyal uyumsuzluk görülür. Çocuklar belirli gruplarla yapılan etkinliklere dahil olmakta zorlanır. Başkasının sözünü keser ya da sırasını almaya çalışır.
- DEHB tanısı konmuş çocuklarda sık görülen belirtilerden biri de, çok konuşmadır. DEHB’li çocuklar çok konuşur, söze karışır ve başkalarının sözünü keser.
- Fiziksel olarak son derece aktiftirler. Uzun süre aynı ortamda duramayan hiperaktif çocuklar, uzun süre aynı işle de uğraşamaz.
Hiperaktif çocuklardaki belirtiler, çocukların yaşamını bir dönem ya da uzun süre etkileyebilecek türdedir. Çocuklarda sosyal uyumsuzluk, adaptasyon sorunu, takım çalışmasına ayak uyduramama gibi sorunlar görünür. Yaramaz çocuklarda fiziksel aktiviteler genellikle kısa sürelidir. Örneğin günde bir iki saati kapsar. Bunun yanı sıra çocuklarda zihinsel dağınıklık ya da sosyal uyumsuzluk da görülmez.