Okul, çocuğun gelişiminde önemli adımlardan biridir. Okula başlama çocuk için yeni ve karmaşık bir sosyal çevreye girmek, birey olarak toplumda yer almak, dış dünyaya açılmaktır.
Okul sürecinin başlamasıyla çocuğunuzda kişiliğini kazanmaya yönelik çabalar artar. Çocuğunuz sizi ve başkalarını etkiler. Psikolojik olarak sizden ya da başkalarından etkilenir. Çocuğunuz kendi iç zenginliği ile artık çevreye daha fazla açılmaya başlar. O güne kadar sadece anne ve babası kardeşi ve kendisi varken, artık dünyada başkalarının da olduğu bilincine varır.
Okuluna gittiğinde sınıf arkadaşları çevresi ile çocuğunuz hızlı bir sosyal gelişim sürecine girer.
Çocukta meydana gelen değişimleri fark edebilmek için öncelikle çocuğun gelişim dönemlerinin özelliklerini bilmek faydalı olacaktır.
Okul ve aile bireylerin eğitiminde birbirlerini tamamlayan oldukça önemli kurumlardır. Çocuk, aile ve ev ortamının dışında ve ondan farklı olan yeni bir ortama girme, “okula” başlama göreviyle erken yaşlarda karşı karşıya kalır. Çocukların büyük bir kısmı okula uyum sağlarken, bir kısmı da uyum sağlamada zorlanırlar. Okula uyum sağlamada zorlanan çocuklarda yaygın olarak görülen temel problem okul korkusudur.
Okul korkusu; okula uyum sağlamada zorluk çeken çocuklarda korku, aşırı öfke, açık organik bir neden olmaksızın kendini iyi hissetmemeyle ilgili şikayetlerle ortaya çıkan, anne- babanın bilgisi dahilinde evde kalma isteğidir. Ayrıca kuvvetli bir endişe nedeniyle çocuğun okula gitmeyi reddetmesi ya da bu konuda isteksiz görünmesidir. Okul korkusu daha ziyade çocuğun okula giderken annesinden ayrılmaya verdiği bir çeşit ayrılma endişesi reaksiyonudur. Çocuk anaokuluna ve ilkokula giderken böyle bir reaksiyon gösterebilir.
Okulun ilk günlerinde bazı sorunlarının yaşanması mümkündür ve doğaldır. Çocuğun okul çağına dek içinde yaşadığı ve uyum sağladığı, kendini kabul ettirdiği ev ve anaokulu ortamından ayrılarak değişik özellikler taşıyan farklı bir ortama geçişi çocuk ve aile için belli bir uyum süreci gerektirir.
Okul hayatının başlangıcı çocuğun yaşamının dönüm noktalarından biridir.
Bazı çocuklar bu dönemi çok rahat bir şekilde geçirebilir. Ancak, başlangıçta çeşitli sorunların yaşanması olağan karşılanmalıdır.
Tek ilgi ve konu merkezi “okul” olarak düşünülmemeli. Kaygıyı giderecek farklı, kendisini rahat hissettiği sosyal aktivitelere yönlendirilmelidir..
Yeni çevrenin uyulması gereken kuralları, yeni karşılaştığı öğretmen ve çocukları, üstleneceğini düşündüğü görevler çocuğun uyum sağlamasını güçleştirebilir.
Okula başlarken, zihinsel olarak hazır olmanın yanında sosyal ve duygusal yönden hazır olması da önem taşır.
Okula başlamadan önce ailenin okul hakkında çocuğa vereceği bilgiler çocuğu çok yüksek beklentilere yöneltecek türde olmamalıdır.
Çocuğa önyargısız ve gerçekçi bilgiler verilmelidir.
Çocuklar okuldayken nelerden kaygı duyarlar?
• Okul nasıl bir yer ve ben orada neler yapacağım?
• Öğretmenim kim, sınıfımı nasıl bulacağım?
• Ya tuvaletim gelirse ne yapacağım?
• Peki arkadaşlarım bana gülerse ne olacak?
• Arkadaşlarım beni sevmezlerse ne yapacağım?
• Yanlış bir şey yaparsam ne olacak?
• Peki ya hasta olursam bana kim bakacak?
• Ben okuldayken annem, babam nerede ve ne yapıyorlar?
• Annem ve babam beni burada unutup gittiler mi?
Okula Yeni Başlayacak Çocuklar İçin Neler Yapmalı ?
Araştırmalar, beş ilkokul çocuğundan dördünün okulun ilk günü sınıfta gerginlik yaşadığını göstermektedir.
• Çocuğunuzu okulla ilgili olarak önceden bilgilendirin ve okulu gezdirin.
• Sakin kalmaya çalışın. Özellikle ebeveynin kaygısı çocuğa da yansır ve bu durum çocuğun okula uyum çabalarını olumsuz etkiler.
• Okul çıkışında onu tam zamanında alacağınızı ya da servise bineceğini, evde mutlaka karşılayacak bir kişinin olduğunu ona açıklayın. Özellikle kaygılı çocuk, annesinin evde kendisini karşılamayacağı düşüncesiyle okula gitmek istemeyebilir.
• Ona gününüzün nasıl geçeceğini anlatın.
• Vedalaşmayı uzun sürdürmeyin.
• Gerekirse çok kısa bir süre sınıf arkadaşlarından bazıları ile tanışın ve ders programını inceleyin.
• Eve geldiğinde okulda yaşadıklarıyla ilgili onunla konuşun.
Eyüboğlu Eğitim Kurumları Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Birimi
Kaynakça:
• Haluk Yavuzer; Okul Çağı Çocuğu
• Ümran Korkmazlar; Ana Baba Okulu
• Lütfü İlgar;Yaşadıkça Eğitim Dergisi
.jpg)
