Nefes alıp vermek, aslında ciğerlerimize oksijen doldurmak ve daha sonra dışarıya karbondioksit vermektir. Ancak nefes alıp verirken, oksijen ya da karbondioksiti göremeyiz. Uçan Mantar Deneyi ile karbondioksitin çıkışını gözlemleyebiliriz.
Gerekli Malzemeler
- Cam şişe (33 cc.)
- 2 yemek kaşığı karbonat
- Yarım bardak sirke
- Mantar tıpa (Cam şişeye girecek büyüklükte)
- Huni
Deneyin Yapılışı
- Cam şişeyi düz bir zemine koyun.
- 2 yemek kaşığı karbonatı, huni yardımıyla şişeye boşaltın.
- Yarım bardak sirkeyi, şişeye ekleyin.
- Bekletmeden, şişenin ağzını mantar tıpa ile kapatın.
Mantar, havaya uçtu! Peki neden? Mantarı şişeden iten güç ne?
Karbonat bazik bir madde. Sirke ise asidik. Bu ikisinin bileşimi, karbondioksit gazının açığa çıkmasını sağladı. Şişede gaz sıkıştığı için ise, mantar şişeden fırladı.
Bu deneyi farklı şekillerde de yapabilirsiniz. Örneğin, mantar yerine, şişenin ağzına bir balon geçirerek, balonun şişmesini sağlayabilirsiniz.
Not: 33 cc’lik şişeden daha büyük şişeler de kullanılabilir. Ancak, bu durumda, karbonat ve sirkenin miktarı artırılmalı. Büyük şişe kullanılması durumunda, açığa çıkacak gaz miktarı da artar. Bu nedenle, deneyi 33 cc ya da 50 cc’lik cam şişelerde denemek daha güvenlidir.
Deneyi Yaparken Nelere Dikkat Edilmeli?
Deneyler, dikkatsiz yapıldığında, tehlikeli sonuçlara yol açabilir. Bununla birlikte, dikkatsizlik deneyin başarısız olmasına da neden olabilir. Dolayısıyla, deneyi yaparken bazı noktalara özen göstermek gerek.
- Uçan Mantar Deneyi’nde, mantar havaya fırlayacak. Bu nedenle, alçak tavanlı alanlarda bu deney yapılmamalı.
- Karbondioksit gazı açığa çıktıktan sonra, sıvının bir kısmı da şişeden taşacak. Dolayısıyla, bu deney, zarar görebilecek yüzeylerde yapılmamalı.
- Şişenin dik durması gerekiyor. Deney, şişeyi eğik tutarak ya da elinize alarak denenmemeli.
- Eldiven takmayı da unutmamak gerekiyor.
Güvenlik önlemlerini aldıktan sonra, deneyi rahatlıkla yapabilirsiniz.
