Kulaklık çocuklarda işitme kaybına sebep olabilir. Kulaklıkların sık kullanımı, küçük çocuklarda işitme kaybını tetikleyebilir.
Bir kulaklıkla herhangi bir yerde müzik dinleme özgürlüğü, 1979’da Walkman’ın tanıtımıyla mümkün oldu. Bugün akıllı telefonlar, bir çift kulaklıkla en sevdiğimiz şarkılardan çok daha fazlasını dinleme fırsatı veriyor. Günümüzde podcast’lerden filmlere ve video oyunlarından telefon görüşmelerine kadar bir çok şeyi dinlemek için kulaklık kullanlmaktadır.
Ancak tüm bu zaman boyunca sesi doğrudan kulağımızın içinde duymak işitmemize zarar veriyor, özellikle kulaklık takarken sesi çok uzun süre çok yüksek ayarlayan çocuklar için durum böyledir. Araştırmalar, uzun süre yüksek sese maruz kalmanın işitme kaybına yol açacağını doğrulamaktadır.
2011-2012 araştırmasına göre, Amerika Birleşik Devletleri’nde 70 yaşından küçük 40 milyon yetişkin, kulaklarından birinde veya her iki kulakta işitme kaybına uğramıştı.
Daha yeni bir çalışma, çocuklarda kulaklık kullanımı ve işitme kaybı arasındaki spesifik bağlantıya odaklandı. 9 ile 11 yaş arasındaki 3,116 genci inceledi. Katılımcıların yüzde 40’ı taşınabilir müzik çalarlar kullandı ve gürültüye bağlı işitme kaybı (NIHL) nedeniyle yüksek frekanslı sesleri taşınabilir müzik çalarlar kullanmayan arkadaşlarına göre daha az duyabildikleri tespit edildi.
Araştırmacılar, bu çocukların yüksek ses yayan konser veya spor etkinlikleri gibi diğer yüksek ses kaynaklarından da işitme hasarı yaşayabileceklerini kaydetti. Bununla birlikte, bulgularını doğrulamak için ek çalışmalara ihtiyaç olduğunu da belirtmişlerdir.
Odyoloji Uzmanı Emel Uğur “Kulaklık kullanmak işitmeyi bozar” şeklinde kesin bir ifade kullanmanın hatalı bir yaklaşım olduğuna dikkat çekerek, “Öte yandan hatalı kulaklık kullanımının işitmeye ciddi olumsuz etkileri olduğu da bir gerçek. Dikkatli ve kontrollü olarak kullanılmayan kulaklıklar kalıcı işitme kaybına yol açabiliyor. Bu nedenle kulaklıktan yayılan sesin seviyesine ve kullanım süresine dikkat etmek çok önemli. Kulaklık kullanırken volüm maksimum 60 desibel şiddetinde olmalı ve gün içerisinde kesintisiz olarak 60 dakikadan uzun süre müzik dinlenilmemeli” uyarısında bulunuyor.
Kulaklık Çocuklarda Ne Gibi Hasarlara Sebep Olur?
Gürültü Kaynaklı İşitme Kaybı
Kısmi sağırlık durum orataya çıkbilmektedir. İç kulaktaki (koklea) tüyler yüksek ses nedeniyle hasar gördüğünde bu durumlar karşılaşılır. Bu durumda, cırcır böcekleri gibi daha yüksek frekanslı sesler artık kulak tarafından iyi duyulmayabilir. Genellikle, bu tip işitme kaybı da kalıcıdır.
Kulak çınlaması (kulaklarda çınlama), yaygın olarak uzun süre yüksek gürültüye maruz kaldıktan sonra ortaya çıkar ve aynı zamanda kalıcı olabilir.
Dallas Texas Üniversitesi’nde profesör ve Amerikan Odyoloji Akademisi başkanı olan Jackie Clark, ebeveynlerin çocuklarının kulaklıklarından gelen gürültüyü takip etmeleri gerektiği konusunda uyarıyor. Clark, “İşitme yorgunluğu, rahat bir ses seviyesinde bile kulakiçi kulaklıklarla saatlerce dinlemekten kaynaklı kulak çınlamasına neden olabilir” diyor.
Clark, Amerika Birleşik Devletleri’ndeki her bin bebekten üçünün işitme kaybı ile doğduğunu belirtiyor. Ebeveynleri doğumdan hemen sonra tarama testlerine başlamaya ve çocukluk boyunca rutin olarak devam etmeye teşvik eder.
Ne Kadar Yüksek Ses Hasara Sebep Olur?
Kulaklık çocuklarda yüksek sese maruz kalmarına aracılık eder. Peki ne kadar yüksek ses hasara sebep olur? Amerikan Ulusal Sağırlık ve Diğer İletişim Bozuklukları Enstitüsü’e göre (NIDCD) 85 desibel işitmenin zarar görebileceği düzeydir ve insanlar her gün farklı seviyelerde seslere maruz kalmaktadır.
Normal bir konuşma yaklaşık 60 desibelde ölçülür, işitme duyunuz için güvenli olduğu düşünülen seviye budur. Ancak, ofis pencerenizin dışına çimento dökülen beton karıştırıcı yaklaşık 85 desibelde uzaklaşır. Sadece sekiz saat sonra işitme duyunuzu etkilemeye başlayacak kadar yüksek.
Şehir sakinlerinin işe gidip gelirken bir metroda günlük olarak maruz kaldıkları 90 desibenin de duymalarını kötüleştirebileceğini unutmayın. Hem bir uçak kalkıyor hem de yakında gök gürlüyorsa saatte yaklaşık 120 desibele maruz kalınıyor demektir ve bu da işitme duyusuna anında zarar verebilir.
Ses ne kadar yüksek olursa işitme kaybının ortaya çıkması o kadar az zaman alabilir.
Yüksek Sese Maruz Kalmanın Sebep Olduğu Diğer Hastalıklar
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) düzenli olarak yüksek sese maruz kalmanın işitme kaybının yanı sıra sağlık sorunlarına da neden olabileceğini bildirmektedir:
- Yüksek tansiyon
- Kalp atış hızı
- Kalp-damar hastalığı
Clark’a göre, diğer sağlık etkileri “konsantre olamama, uyku güçlüğü, baş ağrısı ve hatta erken doğumlar” olabileceğini belirtiyor.
Columbus Speech & Hearing Center’da odyoloji ve işitme cihazı hizmetleri başkan yardımcısı ve direktörü Karen Mitchell, Healthline’ın yüksek seslerinin çocuğun davranışlarını da etkileyebileceğini söylüyor. “Uzun süreli gürültüye maruz kalma ile hiperaktivite semptomlarının artması arasında bir ilişki olduğuna dair artan kanıtlar var” diyor.
Çocuklarda İşitme Kaybı Belirtileri
CDCTrusted Source, işitme kaybının çocuğun konuşma, dil ve sosyal becerilerini geliştirme yeteneğini ciddi şekilde etkileyebileceğini bildiriyor. Ayrıca, işitme kaybının belirti ve semptomları her çocuk için farklı olabilir.
Çocuklarda işitme kaybının bazı belirtileri arasında TV sesini çok yükseğe çıkarmak, talimatlara uymamak, sizi görmezden geldikleri izlenimi vermek ve sık sık “ha” demektir.
Philadelphia Çocuk Hastanesi (CHOP), küçük çocukların kulak çınlamasını anlatmada zorlanabileceğini belirtiyor. Kulaklarındaki çınlamayı, uğultulu bir arı, tren düdüğü veya rüzgar esmesi gibi daha hayali bir şey olarak tanımlayabilirler. Ayrıca gürültülü bir restoran veya bir doğum günü partisi gibi gürültülü bir ortamda, durumu daha da kötüleştirebilir, özellikle sinirli veya rahatsız olabilirler.
Çocuk kulak burun boğaz ve boyun cerrahisi direktörü Dr. John Bent’e göre, “Kulak çınlaması için güvenilir bir tedavi yoktur. Hasarlı bir kulak belirtisidir. Yüksek sese maruzaya son verilirse düzelebilir.”
Bent ayrıca tedavi edilmeyen işitme kaybının ciddi sonuçları olabileceği konusunda da uyarıda bulunuyor, “İşitme kaybının ikincil etkileri geniştir ve konuşma ve dil zorlukları, bilişsel gerileme, sosyal işlev bozukluğu ve yetersizliği içerir” diyor.
Ebeveynler Ne Yapabilir?
Kulaklık çocuklarda işitme kaybı oluşturmaması için ebeveynlerin yapabileceği bir şeyler var. Araştırmalar, gençlerin yaklaşık yüzde 17’sinin bazı işitme kaybı belirtileri gösterdiğini bildiriyor. Nedenleri arasında yüksek sesle müzik dinlemek, yüksek sesle konser dinlemek veya spor etkinliklerinin yanı sıra çim biçme makineleri (90 desibel), elektrikli el aletleri (100 desibel) veya tarım makineleri (120 desibel’e kadar) gibi faaliyetlerden kaynaklanan gürültüye maruz kalma sayılabilir.
Clark, gürültü azaltan kulaklık satın almanın çocukların kulaklarını korumanın bir yolu olabileceğini söylüyor.
“Gürültü azaltma kulaklıkları kullanmak, çocukları çalınan müziğin ses düzeyini gönüllü olarak azaltmaya teşvik edebilir” diyor. Bunun, gürültüyü azaltan kulaklıkların ortam gürültüsünü azalttığı ve müziğin daha düşük bir ses seviyesinde daha iyi duyulmasını sağladığı için olduğuna inanıyor.
Rochester Üniversitesi Tıp Merkezi ayrıca ebeveynlerin normal ortamlarındaki seslerin farkında olmalarını, hangilerinin işitmeye zarar verebileceğini öğrenmelerini ve çocuklarının maruz kalmasını mümkün olduğunca en aza indirmelerini önermektedir.
Bent, “Genel bir kural olarak, kulaklık takmış bir çocuğun müziği dışarıdan duyulabiliyorsa, müzik çok yüksek demektir” diyor. Ebeveynlerin de örnek olması ve “söylediklerini pratikte kendilerinin de yapması” gerektiğini vurgulamaktadır.
Mitchell, çocukların oyuncaklarının da risk oluşturabileceğine dikkat çekiyor. “Ses seviyesi kontrolüne sahip sessiz oyuncaklar satın alın ve oyuncağı en düşük ses seviyesine ayarlayın” diyor.
Clark aynı zamanda “bir konuşma yapmak için bağırmak zorunda kaldığınız gürültülü durumlara girmekten kaçınmanın” iyi bir fikir olduğunu söylüyor. “Siz veya çocuklarınızın bu kadar gürültülü bir ortamda olmanız gerekiyorsa, kulaklık takmalarını veya gürültü azaltıcı kulaklıklar almalarını” söyler.
Ebeveynler, çocuklarının duyduğu her sesi kontrol edemese de, potansiyel riskleri en aza indirmek için önleyici adımlar atabilirler.
Çocuğunuzla, yüksek seslerin işitmelerinede yol açabileceği tehlikeler hakkında konuşun, böylece müziği bir sonraki açışlarında akıllı seçimler yapabilirler.
Kulak Bakımı Nasıl Yapılır?
Kulaklar çok hassas olduğundan asla kulak deliğine bir şey sokulmamalıdır. Sadece kulağın arkası ve kepçe kısmının iç kıvrımları silinmelidir. Pamuklu çubuklar bebekler için sakıncalıdır, kesinlikle kullanılmamalıdır. İstemeyerek bebeğin kulak zarına zarar verebileceği gibi daha çok pisliğin içeri kaçmasına da neden olabilir.
Banyo esnasında kulağa az miktarda sıvı kaçmasının herhangi bir zararı yoktur. Kulak içerisinde kurumuş kiri yumuşatacağı için sıvının kendi kendine dışarı çıkmasına izin verilmelidir. Ancak orta kulak iltihaplanması gibi özel durumu olan çocuklar yıkanmadan önce kulakları vazelinli pamukla kapatılmalıdır.