Kütüphanede uyulması gereken kurallar nelerdir? Kitap okumak, ders çalışmak, araştırma yapmak için gittiğimiz kütüphanelerde hangi kurallara uymalıyız?
Kütüphane Nedir?
Okur ve araştırmacılar tarafından kullanılmak üzere oluşturulmuş kitap koleksiyonu barındıran mekan ya da yapıdır. Bugün kütüphanelerde kitapların yanı sıra süreli yayın, film, diya, ses kaydı, teyp bandı vb. gibi düşünce ve sanat ürünlerine de yer verilmektedir.
Kütüphanelerin kökeni, kayıt tutma uygulamasına dayanır. Daha İ.Ö. 3. bin yılda, Babil kenti Nippur’da kil tabletlerdeki kayıtların bir tapınakta saklandığı bilinmektedir. İ.Ö. 7. Yüzyılda Asurlardan yaklaşık 20 bin tablet kalmıştır. İlk kütüphaneler, Eski Yunan’da İ.Ö. 4. Yüzyılda tapınaklarda ve felsefe okullarında oluşturulan kitap depolarıydı. Aristoteles’in Kütüphanesi, İskenderiye Kütüphanesi, Pergamon (Bergama) Kütüphanesi, Roma’daki Bibliotheca Ulpia l.Constantinus’un İstanbul’da 4. Yüzyılda kurduğu İmparatorluk Kütüphanesi, ilk çağların en önemli kütüphaneleriydi.
Rönesans’la birlikte başlayan bazı toplumsal değişmeler, kütüphanelerin büyüklük ve işlevini önemli ölçüde etkiledi. Bu arada din savaşları, siyaset, hatta düşünce alanındaki devrimler kütüphanelerin gelişmesini engelledi.17. ve 18. yüzyıllarda gelişen büyük özel koleksiyonlar Fransa’daki Ulusal Kitaplık ve İngiltere’deki British Museum Kütüphaneleri gibi çağdaş ulusal kütüphanelerin temelini oluşturdu. 1800’de Washington, D.C.’de Kongre Kitaplığı açıldı. 1602’de Oxford’da, 1683’te de Harvvard’da üniversite kütüphaneleri kuruldu.
18. Yüzyılın sonlarında ise üyelerine kitap ödünç veren ve başvuru hizmetleri sağlayan kütüphaneler yaygınlaştı. 20. Yüzyılda çeşitli bilim dalları, mühendislik, tıp, işletme, hukuk gibi alanlardaki gelişmelerin yakından izlenebilmesi amacıyla, özellikle süreli yayınların derlendiği çok sayıda uzmanlık kütüphaneleri kuruldu. Çoğunlukla sanayi ya da meslek kuruluşlarının mali desteği ile çalışan bu kütüphaneler, kitap ve dergi koleksiyonlarının yanı sıra, okurlara başvuru kaynakları ile kaynakçalara ulaşma olanağı sağlayarak bilgi verme hizmetini de yerine getirdiler.
Kütüphanede Uyulması Gereken Kurallar
- Kütüphaneye ayakkabılar paspasa silinerek girilmelidir.
- Palto, pardösü, manto v. b. vestiyere bırakılmalıdır.
- Kimlik, ilgili memura istemeden teslim edilmelidir.
- Kütüphaneden alınacak kitabın nasıl aranacağı bilinmiyorsa ilgili memurlardan sorulmalıdır. Açıklamaları, dikkatle dinlemelidir.
- İstenen kitap için fiş doldurulmalıdır.
- Yerimize oturup kitabın gelmesi beklenmelidir.
- Okuma salonunda kimse rahatsız edilmemelidir.
- Kitap sayfaları sessiz çevrilmelidir.
- Kütüphane salonunda sessiz yürünmelidir.
- Kitapların kapağı, sayfaları çizilmemeli, yırtılmamalıdır.
- Kütüphanenin okuma salonunda hiçbir şekilde sigara içilmemelidir, sakız çiğnenmemelidir.
Belli başlı 5 çeşit kütüphane vardır. Bunlar: Milli kütüphaneler ve Devlet kütüphaneleri, üniversite kütüphaneleri, halk kütüphaneleri, okul kütüphaneleri, özel konulu kütüphaneler. Ülkemizde pek çok çocuk kütüphanesi de bulunmaktadır.
Çocuk Kitapları Seçerken Nelere Dikkat Edilmeli?
Doğru Kahramanlar Seçmek
Çocukların çoğu, eserlerdeki kahramanlarla kendilerini özdeşleştiriyor ve okuduklarından etkileniyorlar. Çocuğun bilinçaltına iyi örnekler sunulmalıdır. Olumlu ve yapıcı hayat örnekleri verilmelidir. Çocuk kitapları, hurafe ve batıl inançlardan arındırılmış olmalıdır. Saldırganlık, korku, şiddet, öfke çocuk kitaplarından uzak tutulmalıdır.
Resimlere Dikkat Etmek
Sanat ve estetik olarak uygun olmayan resimlerin, çocukların hayal dünyasına zenginlik katacak yerde zarar verebilir. Çocuk kitapları horoz şekeri tadında, kaliteli ve faydalı bir oyuncak gibi sevecen olmalıdır. Cicili bicili kapağın içinde renkli ve hayal dünyasını zenginleştiren bir resimleme ve anlatım yer almalıdır.
İlgi Alanını Doğru Belirlemek
Her çocuk, aynı tür yazılardan eserlerden hoşlanmayabilir. Çocukların ilgi alanları belirlenmeli ve buna göre kitaplar hazırlanmalıdır. İlgi alanına uygun olmayan eserler, çocuklarda okuma alışkanlığını köreltebilir.
Titiz Yayınevlerini Tercih Etmek
Çocuk yayınları editörü veya yayın yönetmeni hem pedagojiye hem çocuk psikolojisine hem edebiyatın, özellikle çocuk edebiyatının birikimlerine sahip olması gerekir. Çocuk yayınları editörleri; sanatın, eğitimin üstünden bir bakış açısıyla ve onların kazanımlarıyla eserlere eğilecek ve daha güzel ürünlerin hazırlanmasına zemin hazırlayacaklardır. Buna bağlı olarak köklü ve bu alanda titiz çalışan yayınevlerinin ürünleri, öncelikli tercihimiz olmalıdır.
