Kuvvet, cisimlerin hareketini ilgilendirir. Bu etki, hızlanma, yavaşlama, hareket yönünü değiştirme şeklinde olur. Topluma katkıları olan bilim adamlarından Isaac Newton, cisme uygulanan kuvvetle cismin hareketi arasındaki ilişkiyi açıklamıştır. Ağaçtan kafasına elma düştüğünde de hareket konusuyla ilgili yerçekimi kanunu ortaya koymuştur.
Kuvvet, cismin hareketini etkilediği gibi cisimlerin üzerinde de değişim etkisi yaratır. Kuvvet, sıkma, germe, bükme, vurma, bastırma gibi şekillerde olabilir. Cismin özelliğine göre kuvvetin etkisi farklıdır. Kırılganlık, esneklik, yumuşaklık, sertlik gibi özellikleri olan cisimlerdeki etkileri değişkenlik gösterir.
Tele kaleme, ince tahtaya bükme kuvveti; lastiğe, yaya germe kuvveti; lastik topa, pet şişeye, kağıda sıkma kuvveti uygulandığında cismin şekli değişir. Duvara, gümüş tepsiye, dolaba sıkma veya bükme kuvveti uyguladığımda cismin şekli değişmez.
Kuvvet etkisi cisim üzerinden kalktığında da değişik sonuçlar ortaya çıkar. Bazı cisimlerin şekli değişirken bazılarının şekli eski haline geri döner. Eski telefonlarda daha çok gördüğümüz, ahize ile telefon kutusu arasındaki kablo, çekince esner fakat bırakıldığında eski haline geri döner. Buna sünger, lastik, süpürge borusu, yay gibi örnekleri ilave edebiliriz. Kuvvetin etkisi ortadan kalktığında eski şekline dönen cisimlere esnek maddeler denir. Kuvvetin etkisi ortadan kalktığında eski şekline dönmeyen cisimlere esnek olmayan maddeler denir.
Kuvvetin cisimlere etkisi bilgisinden yararlandık. Günlük hayatımızda kanepeler, tükenmez kalemler, kapı asansörleri, mandallar, yataklar yaptık. Bu malzemeleri yaparken “ Kuvvet, etkisini kaybettiğinde cisim eski haline gelir.” kuralından yararlandık. Pastacıların pasta veya kurabiyelerini yapması, heykeltraşların heykellerini yaratması, , demir ustalarının veya camcıların çıkardığı ürünler, geridönüşüm servislerinde çalışanların uygulamaları “Kuvvet, etkisi ortadan kalktığında, cismin şekli değişir.” kuralından yararlanır.
Kendini Dene:
- Kuvvetin etkilerini açıklayın.
- Kuvvetin etkisi ortadan kalktığında ne gibi sonuçlar ortaya çıkar?
- Metal kola kutusu, kağıt, vazo gibi cisimlere hangi kuvvetler uygulanırsa şekilleri değişmez?
