Mantarlar, kendi besinlerini üretemeyen basit yapılı canlılardır. Mantarlar dört çeşittir; şapkalı mantarlar, küf mantarları, maya mantarları ve parazit mantarları.
Mantarlar besin olarak genellikle, topraktaki besin değeri bulunan organik maddeleri ve açıkta bırakılmış yiyecekleri kullanırlar.
- Şapkalı Mantarlar: Şapkalı mantarlar besinlerini toprağa tutunmak suretiyle topraktan veya başka canlılardan hazır olarak edinir. Şapkalı mantarların bazı türleri yenilebilir ve yenilebilen bu mantarlar oldukça yüksek besin değerine sahiptir. Şapkalı mantarların doğada yetişen türleri genellikle zehirlidir ve yenilmesi çok tehlikelidir. Eğer zehirli ise, 1-2 mantar yemek bile bir insanı öldürebilir.
Özel olarak yetiştirilen mantarlara ‘kültür mantarı’ denir. Kültür mantarları protein bakımından zengin bir besin maddesi olup, zehirsizdir.
- Küf Mantarları: Küf mantarları canlı kalıntılarını çürüterek yaşar ve bazı besin maddelerinin çürümesine sebep olur. Açıkta bırakılan çeşitli besinlerin üzerinde görülürler. Örneğin; ekmek parçası, peynir ve soyulmuş meyveler.
Ekmek, peynir, elma, limon gibi besinlerin bir süre boyunca açıkta bırakılması sonucunda üzerlerinde beyaz veyaz yeşil bir tabaka meydana gelir. Bu tabakaya ‘küf’ adı verilir. Küf mantarlarının bazıları antibiyotik yapımında kullanılır. Penisilin adlı antibiyotik ilk defa peynir küfünden üretilmiştir.
- Maya Mantarları: Maya mantarları gözle görülmezler ama önemli işlevleri bulunur. Örneğin; hamurun mayalanmasını maya mantarları sağlar. Şekerli ılık su gibi uygun şartları sağlayan bir ortam bulduklarında hızla çoğalırlar. Besin, ılık su ve uygun sıcaklık maya mantarlarının çoğalması için yeterlidir.
Pasta ve ekmek yapımında hamurun kabarmasını maya mantarları sağlar. Bira yapımında da yine ekmek yapımında kullanılan maya mantarları kullanılır.
- Parazit Mantarlar: Parazit mantarlar insanlarda, hayvanlarda ve bitkilerde mantar hastalıklarına sebep olur. Parazit mantarları akciğerlere, bağırsaklara, deriye, hatta kemiklere yerleşip, yerleştikleri organlara zarar verebilir.
Parazit mantarlarının sebep olduğu hastalıklar arasında; bebeklerin ağzında görülen ‘pamukçuk’, saçlarda dökülmeye sebep olan ‘saçkıran’, derinin ve tırnakların tahriş olmasına sebebiyet veren ‘el, ayak ve tırnak mantarı’ bulunur.
Mantarlar çok eski tarihlerden bu yana bilinmektedir. Vedas (MÖ 1200) isimli bilim insanı mantarların bitkilerin üzerinde çoğalarak, bitkilere zarar verdiğini keşfetmiştir.