Mikroskop, bir mercek sistemi sayesinde küçük nesneleri büyütüp, daha belirgin hale getirmeye veya çıplak göz ile görüemeyen nesneleri göstermeye yarayan alettir. Günümüzdeki kullanımı ile mikroskobun temel prensiplerini ilk kez 17. yüzyılda İngiliz Robert Hook ve Hollandalı Antonie van Leeuweenhoek bulmuşlardır. Robert Hooke şişe mantarını incelemiş ve gördüğü boş odacıkları hücre (cell) olarak isimlendirmiştir. Antonie van Leeuweenhoek ise mikroskop ile ilk canlı hücreleri inceleyen kişidir; kendi yaptığı mikroskop ile gölden aldığı suyu incelemiştir.
Mikroskobun Bölümleri
Mikroskop Bölümleri
Mikroskobu oluşturan çeşitli bölümler ve her bölümün özel bir işlevi bulunur.
Oküler: Gözümüz ile baktığımız kısımdır. Mercek bulundurur.
Gövde Kolu: Oküler ve objektifleri tutan kısımdır.
Döner Tabla: Objektifleri hareket ettirir.
Tabla: İncelenecek nesnelerin konulduğu kısımdır.
Klipsler: Tablanın üzerinde bulunan iki adet klips ile lam sabitlenir.
Objektifler: Mercek bulundurur. Büyütme burada olur.
Kaba Ayar Vidası: Görüntüyü ayarlamakta kullanılır.
Diyafram: Işık miktarını ayarlar.
İnce Ayar Vidası: Cismin net görüntüsünü ayarlamak için kullanılır.
Işık Kaynağı: İncelenecek cisim için gerekli ışığı sağlar.
Ayak: Mikroskobu tutar.
Mikroskobun Kullanıma Hazırlanması
- En küçük objektifi kullanıma hazır duruma getirin. (Çıt sesini duymanız gerekir.)
- Diyafram ile uygun ışığı ayarlayın.
- Merceklerin temiz olduğundan emin olun.
- Büyük objektifi kullandığınız sırada, preparat ile arasında kalan mesafe az olduğundan merceklerin kırılma ihtimali bulunur. Buna dikkat edin.
Mikroskobun Kullanılması
- İncelenecek nesneyi temiz bir lam üzerine yerleştirin.
- Lameli 45 derecelik bir açı yapacak şekilde tutun ve bırakın. Bunu yaparken, tırnak ucunuz ile lamele hafifçe vurarak, arada kalmış olan hava kabarcıklarını çıkartabilirsiniz.
- İnceleyeceğiniz objeyi lam ile lamel arasına yerleştirerek, hazırladığınız preparatı mikroskobun tablasına koyun ve klipsler ile sabitleyin.
- Objektifi en küçük ayara getirin. Preparata bakarken, kaba ayar vidasını çevirerek görüntüyü ayarlayın.
- Okülerden bakın, görüntüyü ayarladıktan sonra kaba ayar vidasını bırakıp, ince ayar vidası ile netlik ayarını yapın.
- Daha büyük görüntüler elde etmek için objektifi değiştirince kaba ayar vidası ile oynamayın.
Objektifin değiştirilmesi görüntü ayarında bozulma yaratmaz. Sadece netliğini değiştirir.
