Çocuk gelişiminde oyunun ve oyuncağın önemli olduğunu belirten uzmanlar, oyun gibi, oyuncağın da çocuğun psikolojik yönden değerlendirilmesinde katkısının büyük olduğunu söylüyor.
Uzman Psikolog Aynur Sayım, çocuğu tanımanın oyunla mümkün olabileceğini ifade ederken; oyun sayesinde kişinin çocuğuyla iletişiminin güçleneceğini, çocuğa dair ilişkilerinden, ruhsal dünyası ve hayal kırıklıklarına kadar birçok duygu halini oyunda görebileceğinin altını çiziyor.
Oyuncak seçimi yaşa uygun olmalı
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Etiler Polikliniği’nden Uzm. Klinik Psikolog Aynur Sayım, çocuk gelişiminde oyun ve oyuncağın önemine dikkat çekerek oyuncağın çocuğun beş duyusunu, doğal yeteneklerini uyaran, hayal gücünü zenginleştiren, bedensel, duygusal ve sosyal gelişimini hızlandıran materyaller olduğunu söyledi.
Oyun ve oyuncak seçimi çocuğun yaşına, gelişim seviyesine uygun olmalıdır diyen Sayım, çocuğun gelişim düzeyini arttıracak, eğitici yönü olan oyuncakların seçilmesi gerektiğinin de altını çiziyor.
Oyun, ebeveynlerle olan iletişimi güçlendirir
Ebeveynlerin çocuklarını tanımaları için birlikte oyun oynamaları gerektiğini vurgulayan Aynur Sayım, ailelere şu önerilerde bulunuyor:
Oyunun, çocuğun en ciddi uğraşı olduğunu unutma
Literatürde oyunun, çocukların en ciddi uğraşısı, işi olarak tanımlanmakta olduğunu vurgulayan Sayım, şu hatırlatmalarda bulunuyor:
“Bir çocuğu oyun oynarken izlediğimizde, hele ki çok keyif aldığı bir oyunsa, ne kadar konsantre olabildiğini gözleriz. Çocuklarımız bizimle oyun oynamak isterler ve bunu da genellikle dile getirirler. Bazı anne babalar oyun oynamayı sevmez, bu isteği reddeder ya da geçiştirir. Oysaki çocuk, ‘sana ihtiyacım var, seninle ilişki kurmak istiyorum, bu yolla ilişkimizi geliştirebiliriz’ demek istiyordur.
Bu nedenle oyun saatleri ve ayrıca çocukla bire bir zaman saatlerinde, ebeveynin çocuğu ile oyun oynamaya da yer vermesini istiyoruz. Bu bağlamda biz de çalışmalarımızda oyunu hem bilgi toplama, hem de psikoterapinin içinde kullanıyoruz. Oyun oynamak ebeveynleri çocuklarının iç dünyasına götürüyor ve oradaki şifreleri çözmesine yardımcı da oluyor.”
Oyunun faydaları nelerdir?
Oyunun bedensel değeri: Oyun, çocuğun kas sistemini geliştirirken, biriken enerjisinin boşalımını ve günlük yaşamdaki gerilimden kurtulmasını sağlar.
Oyunun iyi edicilik niteliği: Oyun, çocuğun en güçlü ve doğal dürtülerinden saldırganlığın boşalımını sağlar. Çocuk, korkularından ve bu durumun yarattığı gerginlikten kurtulabilir. Yaşamındaki bazı problemleri oyun sırasında çözebilir, duygu ve ihtiyaçlarını dile getirir. Oyun çocuğun sorunlarının aynasıdır. İyi bir gözlemci çocuğun oyununu izlerken çocuğun sorunlarını, hayal kırıklıklarını ve bunların kaynağını görebilir.
Oyunun eğitici değeri: Biçim, boyut ve renkleri farklı olan oyuncaklarla oynayan çocuk, bunların anlamını kavrar.
Oyunun toplumsal ahlaki değeri: Oyun, çocuğun sosyal gelişiminin sağlıklı olması, uyum ve işbirliğini öğrenmesi, paylaşmayı öğrenmesi sağlar. Oyun çocuğun aile tutumları hakkında bilgi verir, oyunlarda kültürün etkisi büyüktür.