Özel Yetenekli Öğrencilerin Eğitimi Nasıl Olmalı?

Özel yetenekli öğrencilerin eğitimi konusu özel ilgi gerektirir. Eğer uygun eğitim ortamı sağlanamaz ise bu çocuklar asla yeteneklerini geliştiremezler ve kullanamazlar.

Uygun ortam sağlanmaması durumunda okulla bağ kuramayan özel yetenekli öğrencilerin eğitimi için gerekenler yapılamlıdır.

Öze Yetenekli Çocukların Eğitimi

• Özel yetenekli çocuk bireysel olarak sistemli bir şekilde gözlenmeli, ilgileri ve ihtiyaçları mümkün olduğunca gerçekçi düzeyde saptanarak karşılanmalıdır.
• Sınıf programında ve uygulamalarda özel yetenekli çocuğun ihtiyaçlarına cevap verebilecek gerekli değişiklikler yapılmalıdır. Bu düzenlemeler çocukların düzenli sınıf programının ilerisine geçmesini sağlamalıdır.
• Çocukların potansiyellerini tam olarak kullanmalarına fırsat tanıyacak uygulamalar ve çevresel düzenlemeleryapılmalıdır.
• Programın amaç ve uygulamaları çocuğun düşünme becerilerini geliştirmeye yönelik hazırlanmalıdır.
• Eğitimde bireyselleştirmeye önem verilmelidir. Grup etkinliklerinde mutlaka özel yetenekli çocuğun düzeyine uygun sorular sorma, düşüncelerini ve bulduğu çözüm önerilerini açıklama fırsatları verilmelidir.
• Özel yetenekli çocukların sordukları sorular derinlemesine ve ayrıntılı bir şekilde cevaplandırılmalıdır.
• Özel yetenekli çocuklar tüm gelişim alanlarında aynı düzeydegelişme göstermeyebilirler. Çocuğun yetenekli olduğu alanın dikkate alınması özgüvenini artıracaktır.
• Yetişkinler bu çocukların geliştirdikleri ürünlerini (resim, hareket, düşünceveya orijinal bir yapı) ortaya koymalarına ya da sergilernelerine olanak tanımalıdır. Bu çabalar mutlaka ödüllendirilmelidir.

Özel yetenekli çocuk normal gelişim gösteren çocuklarla olduğu kadar, ilgileri ve ihtiyaçları yönünden kendine benzeyen özel yeteneklilerle de iletişim kurma ihtiyacı içinde olduğundan her iki çocuk grubuyla da değişik zamanlarda bir araya gelebilmelidir. Çocuk kendisi gibi yeteneklilerle bir arada olduğu zamanlarda kendisini “farklı” bir kişi olarak hissetmeyip kendine güven duygusunu geliştirebilir. Ayrıca yeteneğine ilişkin ortak yönleri paylaşmak, çocuğa haz vererek duygusal yönden rahatlamasını sağlayacaktır.

Özel yetenekli çocukların üstünlüklerini belirgin bir şekilde abartmak, bu çocukları hep ön planda tutmak vb. yaklaşımlar sınıftaki diğer çocukların onlara karşı düşmanlık, kıskançlık gibi olumsuz duygular geliştirmesine ve grup dışına itilmelerine neden olabilir. Bu nedenle eğitimcilerin, çocuklar arasındaki iletişimin ve arkadaşlık ilişkilerinin olumlu yönde gelişmesine olanak tanıyacak bir yaklaşım sergilemesigerekmektedir.

Bazı durumlarda özel yetenekli çocuklar kendilerinden beklenen performansa uygun başarı düzeyine ulaşamadıklarında bunun nedenleri araştırılmalı ve uygun önlemler alınmalıdır. Başarısızlığın üzerinde durulmaması ve gerekli önlemlerin alınmaması, çocuğun öğrenmekten zevk almasını (ki bu özellik özel yeteneklilerin en önemli özelliklerinden birisidir) engelleyecektir. Okul ortamına karşı ilgisini kaybetmesine neden olabilecektir. Daha ileri aşamalarda ise çocuğun içe kapanarak kendine sosyal yönden izole etmesine yol açabilecektir.

Özel yetenekli öğrenciler karşılaştıkları problemleri kendilerine özgü yollarla ve kendi kendilerine çözme eğiliminde olduklarından başa çıkamadıkları durumlarda sorunlarını her zaman dışarıya yansıtmak istemeyebilirler. Bu nedenle özellikle eğitimciler bu çocuklara karşı duyarlı ve uyanık olmalıdır.