Carlo Collodi adı pek çok kimseye bir anlam ifade etmeyebilir, ama Pinokyo’yu, bu, dünyanın en ünlü kuklasını tanımayan yoktur herhalde. Bir kitap kahramanı olarak yaratıcısını gölgede bırakan Pinokyo’nun maceraları, birçok dile çevrildiği gibi, Türkçeye de pek çok kez çevrildi. Yapı Kredi Yayınları, Carlo Collodi’nin 120. ölüm yıldönümünde Pinokyo’nun Maceraları â Bir Kuklanın Hikâyesi’ni yayımladı. Kitabı, yazar ve çevirmen Filiz Özdem özgün dilinden çevirdi ve ressam Emine Bora muhteşem bir Pinokyo yarattı.
Pinokyo’nun hayatı, Kiraz Usta’nın bulduğu konuşabilen, çocuk gibi ağlayıp gülen bir odun parçasını marangoz arkadaşı Geppetto Usta’ya vermesiyle başlar⦠Pinokyo, iyi kalpli ve fedakâr Geppetto Usta’nın kukla evladı olarak doğar ve doğmasıyla haylazlığa başlaması bir olur. Kendisinin tek hayali gerçek bir çocuk olmak, babasının tek beklentisi ise okula gidip adam olmasıyken saflığı ve yaramazlığı yüzünden küçük kuklanın başına gelmedik kalmaz⦠Onun, hayatı tanıma ve gerçek bir çocuk olma yolunda düşe kalka ilerlemesine tanık olduğumuz eskimeyen hikâyesi, Carlo Collodi’nin Pinokyo hikâyelerini 1883’te Pinokyo’nun Maceraları – Bir Kuklanın Hikâyesi adı altında bir kitapta toplandığından bu yana, milyonlarca çocuğun hayal âlemine uğradı, uğruyor, uğrayacak.
1826 yılında Floransa’da doğan, asıl adı Carlo Lorenzini olan Collodi’nin babası aşçı, annesi ev hanımıydı. Ginori ailesinin yardımıyla okudu. 1837-1842 yılları arasında ilahiyat, 1842-44 yılları arasında felsefe okudu. 1843 yılında Floransa’daki Piatti Kütüphanesi’nde çalışmaya başlayınca kitapların dünyasına girdi, burada yasaklı kitaplı okumasına izin verildi. Collodi düzeltmenlik yapmaya ve yazmaya başladı. 1847’de Rivista di Firenze’de [Floransa Dergisi] yazıları çıkmaya başladı. 1848’de I. Bağımsızlık Savaşı’na katılmak üzere askere yazılıp Piemonte’ye gitti, dönüşte halkı aydınlatmak için Lampione [Fener] adlı bir mizah dergisi çıkardı, ama sansür kuruluna takılan derginin ömrü birkaç ay sürdü. 1853’te tiyatro üzerine yeni bir dergi çıkardı: Scaramuccia [Didişme], burada mizah yazıları yazdı. İlk kez, 1856’da Collodi imzasıyla yazmaya başladı. Bu adı, annesinin doğduğu yerden esinlenerek almıştı. İlk eserleri bu yıl yayımlandı: Gli amici di casa [Ev arkadaşları] ile Un romanzo in vapore. Da Firenze a Livorno. Guida storico-umoristica [Buharlı roman. Floransa’dan Livorno’ya tarihsel-mizahi rehber]. 1859’da II. Bağımsızlık Savaşı’na katıldı. Floransa’ya dönüşünde resmi görevlerde çalışmaya başladı ve tuhaf bir seçimle, sansürden çekmiş biri olarak sansür kurulunda görev aldı. Ünlü Fransız masallarını çevirdi. 1875’te bir uyarlama olan Racconti delle fate [Peri hikâyeleri], 77’de Giannettino [Küçük Giannetto], 78’de Minuzzolo [Ufaklık] yayımlandı. 1881’de Giornale dei bambini’nin [Çocuk gazetesi] ilk nüshasında “Bir kuklanın hikâyeleri” başlığıyla Pinokyo’yu yazmaya başladı, aynı yıl Occhi e nasi [Gözler ve burunlar] yayımlandı. Gazetede tefrika edilen Pinokyo hikâyelerini 1883’te Le avventure di Pinocchio. Storia di un burattino [Pinokyo’nun Maceraları â Bir Kuklanın Hikâyesi] başlığı altında bir kitapta topladı, aynı yıl gazetenin yayın yönetmeni oldu. 1887’de Storie allegre [Neşeli hikâyeler] çıktı. 1890 yılında hayata veda etti. Erkek kardeşi Ippolito’nun oğlu Paolo Lorenzini, Yeğen Collodi adıyla, amcası gibi çocuk edebiyatı alanında yazmayı sürdürdü.
Pinokyo’nun Maceraları / Carlo Collodi
204 sayfa, 21 TL
