Renk Sözlüğü

Bir sanat eserini analiz ederken renkler ile ilgili sağlam bir kelime dağarcığı gereklidir.

Muhteşem güzellikteki bir sanat eserini betimleyebilmek için doğru kelimeleri bilmek gerekir. Renkler ile ilgili kelimeleri öğrenerek, birbirinden güzel renkler barındıran sanat eserlerini de daha iyi anlayabilirsiniz.

Ana renkler: Boyanın ana renkleri kırmızı, sarı ve mavidir. Diğer renkleri karıştırarak elde edilemezler ama birbirleri ile karıştırıldıklarında tüm renkleri oluşturabilirler. (Boya ana renkleri ile ışık ana renkleri farklıdır. Işık ana renkleri TV ve bilgisayar monitöründe kullanılanlardır ve kırmızı, mavi, yeşil renkleridir.)

İkincil ara renkler: İkincil boya ara renkleri, iki ana rengin eşit oranda karışıtırılması ile elde edilir. İkincil ana renkler; yeşil, mor ve turuncudur. Üçüncü boya ara renkleri ise bir ana renk ile renk tekerleğinde ona bitişik ara rengin karıştırılması ile elde edilir. Bunlar; kırmızı-turuncu, kırmızı-mor, sarı-yeşil, sarı-turuncu, mavi-yeşil ve mavi-mor renkleridir.

Tamamlayıcı renkler: Tamamlayıcı renkler, renk tekerleği üzerinde birbirinin tam karşısında yer alan renklerdir. Örneğin; kırmızı ve yeşil, sarı ve mor, mavi ve turuncu. Tamamlayıcı renkler yanyana geldiklerinde birbirini yoğunlaştırır.

Sıcak renkler: Ateş ve güneşin renkleri sıcak renklerdir; kırmızılar, sarılar, turuncular ve kırmızı-morlar. Öne çıkar gibi görünürler.

Soğuk renkler: Buz ve okyanusun renkleri soğuk renklerdir; maviler, mavi-yeşiller ve mavi-morlar. Geriye gider gibi görünürler.

Pigmentler: Boyaların içindeki rengi üretmeye yarayan organik ve/ya inorganik yoğun renklendirilmiş bileşenlerdir. İnce toz halinde olur ve yağ gibi bir malzeme ile karıştırılırlar.

Ton: Bir rengin aydınlık, açıklık veya koyuluk derecesidir. Rengin kendi içindeki derecelendirmeyi ifade eder. Tonlar beyaz ile açılıp, siyah ile koyulaşır.

Armoni: Renklerin birbiri ile uyumudur.

Gölge: Siyah katarak elde edilen renk tonudur.

Doygunluk: Rengin doygunluk oranı, saflık derecesidir. (saturasyon ve kroma olarak da adlandırılır.)

Modelleme: Renkte bir derinlik algısının yaratılmasıdır. Bu koyu ve açık ton geçişleri ve renk zıtlığı ile yaratılır.

Optik karıştırma: Gözlerin saf renkli fırça darbelerini yeni bir ara ton yaratmak üzere görsel olarak harmanlamasıdır.

Palet: Bir sanat eserinde bulunan renkler, o sanat eserinin renk paletini oluşturur. Palet aynı zamanda sanatçıların renk pigmentlerini üzerine koyup, karıştırmak için kullandığı ince levhadır.

Renklerin dünyası çok zengindir. Renkleri derinlemesine anlamak, sanat eserlerini kavrayışımızı da etkiler.