Sağlıklı bir bebek sahibi olmak her anne adayının en büyük dileği. Bebeğin gelişiminde en önemli etkenlerden biri de anne adayının gebelik süreci boyunca doğru beslenmesi.
Gebelikte doğru beslenmenin çocuk ve anne sağlığı açısından çok önemli olduğunu dile getiren Hisar Intercontinental Hospital Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Prof. Dr. Kılıç Aydınlı; ‘Gıdaların içeriğinin dengeli ve gereksinimleri karşılayacak şekilde olması gerekir. Çocuk, gelişmesi için gerekli olan biyolojik yapıtaşlarını anneden alır. Ancak bu “İki kişi için” yemek yemeniz gerektiği anlamını taşımaz. Çocuğun gelişmesi için kalori miktarı değil, gıdaların içeriğinin dengeli ve yeterli olması belirleyicidir.’ diye konuştu…
Bebeğinizin Gelişimi için Biyolojik Yapıtaşı Proteindir…
Bu nedenle günlük yemek planında en azından yarım litre süt veya yoğurt ve peynir gibi süt ürünleri bulundurun. Bunun yanı sıra haftada en az iki kere yumurta ve balık yemeniz çocuğun beyin ve retina gelişimi için önemli olan yağ asitleri ile amino asitleri sağlar. D
iğer protein kaynakları tavuk, hindi, balık gibi düşük beyaz et ve yağsız kırmızı ettir. Toksoplazma enfeksiyonu riski nedeniyle çiğ kırmızı et ve kırmızı et ürünleri yememeniz gerekir. Kırmızı eti tam pişmiş olarak yiyebilirsiniz.
Gebelikte Gizli Yağlardan Uzak Durun…
- Gebelikte enerji ihtiyacı, ilerleyen gebelik haftalarına paralel olarak yavaş yavaş artar. Bu nedenle yağ alımına özellikle dikkat etmek gerekir.
- Fazla yağ aşırı kilo artışına yol açarak kalp ve dolaşım sistemi için risk oluşturur. Gebelik sırasında bu konuya dikkat etmemiş olan kadınlar, doğumdan sonra gebelikten önceki kilolarına inmek konusunda ciddi sıkıntı yaşarlar. Bu konuda tek tehlike tereyağı, margarin ve sıvı yağlar gibi gözle görülen yağlar değildir.
- Esas tehlikeli olanlar pasta, börek, çörek, çeşitli hamur işi ve çikolatadaki gizli yağlardır. Enerji gereksiniminin öncelikle patates, meyve, kepek ekmeği, çavdar ekmeği, müsli, pirinç gibi karbonhidratlardan karşılanması uygun olur.
- Rafine şekerden yapılmış saf tatlıları özellikle diş çürüklerine de yol açtığı için tüketmemek gerekir. Gebelik sırasında dişler gebeliğin yüksek hormonal ortamının diş etlerinde yaptığı değişiklikler nedeniyle tehdit altındadır.
- Dişlerinizi fırçaladıktan sonra bir bardak suya bir çay kaşığı tuz ve 7-8 damla limon sıkarak hazırlanan sıvı ile gargara yapılması faydalıdır. Bu uygulama dişetlerindeki şişmeyi azaltır. Taze sebze, baklagiller ve salata çeşitleri yüksek lif oranları sayesinde gebelik sırasında daha da artan bağırsak tembelliğine karşı etkin bir önlem oluşturur.
- Gebelik sırasında herkes için geçerli bir ideal kilo yoktur. Gebelikte almanız uygun olan azami kilo Vücut Kitle İndeksinize göre hesaplanır.
- Normal vücut kitle indeksine sahip kadınların gebeliğin ilk üç ayında kilo almaması, ikinci üç ayda 3-4 kg alması ve son üç ayda ise 6-8 kg alması doğru beslendiğinin göstergesidir.
- Vücut Kitle İndeksi gebelikten önce normalden az olan kadınlar daha fazla, gebelikten önce normalden fazla olanlar ise daha az kilo almalıdırlar.
Günlük İdeal Beslenme Planı
- Kahvaltınızı mümkün olduğunca çeşitli taze sıkılmış meyve suyu, süt ve süt ürünleri, meyve, kepek ekmeği, çavdar veya tam buğday ekmeğiyle yapın.
- Öğlen ve akşam yemeklerinin miktarını azaltın ve iki ara öğün (saat 11 ve 16-17) ekleyin. Bu şekilde vücudunuz tüm gün boyunca dengeli bir şekilde beslenir.
- Bol normal su ve taze sıkılmış meyve suyu için.
Önemli olan bir diğer nokta ise gıdaların mümkün olduğunca hafif olmasıdır. İlerleyen gebelik haftalarında rahim büyümesinin neden olduğu doluluk hissi, bağırsak fonksiyonlarındaki yavaşlama ve yemek borusuna doğru olan yanma bu şekilde azaltılabilir. Vitamin ve mineraller çocuğun sağlıklı gelişimi için çok önemlidir. Bu nedenle gıdalar hazırlanırken besin değerlerini kaybetmemesi için kızartma yerine buharda veya folyo içinde buğulama şeklinde pişirme tercih edilmelidir. Sebzeler vitamin ve mineral içeriklerini buharda pişirildikleri taktirde daha iyi korurlar. Hazır gıdalar maalesef gebelik sırasında sağlıklı bir beslenme için gerekli olan özelliklere her zaman sahip değillerdir. Bu nedenle mümkün olduğunca taze sebze ve meyve tercih edilmelidir. Modern tarım teknikleri toprağı eser elementlerden fakirleştirdikleri için eser elementlerin bir kısmı gıdalarda yeterli seviyede bulunmaz. Bunların takviyesi gerekir.
Gebelik Sürecinde Anne ve Bebeğin İhtiyaçları
Demir: Çocuğun kan ve kas gelişimi için demire gereksinimi vardır. Gebeliğin ilk aylarında bebeğiniz sizin depo demirlerinizi kullanır. Daha sonra sağlıklı beslenmeye rağmen artan ihtiyaç nedeniyle Hemoglobin seviyesi düşer. Bunun sonucunda oksijen nakli sizin ve bebeğinizin vücudunda azalır. Bunun önlenmesi için demir takviyesi gerekir. Demir emilimi taze sıkılmış meyve suyu ile daha iyi olur. Süt ve süt ürünleri ise demir emilimini engeller.
Folik asit: B Vitamini grubuna ait olan folik asit özellikle erken gebelik haftalarında beyin ve omurga (nöral oluğun) kapanmasında önemli rol oynar. Son yıllarda yapılan çalışmalar folik asitin nöral tüp defektlerinin önlenmesinin yanı sıra çeşitli bazı anomalilerin de önlenmesinde etkin olduğunu ortaya koymuştur. Hücre bölünmesi ve gelişmesi üzerinde önemli etkiye sahip olan folik asite gebelik sırasında gereksinim 8-12 misli artar. Suda çözünen bir vitamin olduğu için fazla doz riski yoktur. Çok çabuk tükenir (1-2 ayda vücut depoları boşalabilir ). Taze sebze ve meyvelerin yanı sıra sütlü gıdalarda bulunur.
Magnezyum: Magnezyum sinir ve kaslar arasındaki iletinin sağlıklı işlemesini sağlar. Bunun yanı sıra vücut magnezyumu karbonhidrat ve yağ yıkımında kullanır. Stres hormonlarının salınımını kontrol ettiği için “ antistres-mineral”i olarak da anılır. Magnezyum eksikliği huzursuzluğa, özellikle baldır kaslarında kas kramplarına ve ileri derecede eksikliklerde kalp ritm bozukluklarına yol açabilir. Magnezyum eksikliği gebelikte erken doğum riskini artırıcı bir zemin hazırlar.
Kalsiyum: Kalsiyum sinir ileti sisteminde magnezyum gibi rol oynar. Çocuğun kemik gelişimi için yüksek miktarda kalsiyum gereklidir. Süt ve süt ürünlerinde bolca bulunur.
Keyif verici maddeler: Keyif verici maddeler açısından gebelik sırasında kesin kurallar vardır. Ne kadar zor olursa olsun gebelik sırasında kesinlikle sigara içilmemelidir. Nikotin dolaşım yoluyla çocuğa geçer. Plasenta ve çeşitli damarlarda meydana gelen daralmalar çocuğun yetersiz oksijen almasına neden olarak düşük doğum ağırlıklı yüksek riskli çocukların doğmasına sebep olur. Bu tür çocuklar beyin gelişimi, psikolojik gelişme ve çeşitli açılardan ciddi risk altındadırlar. Gebelik sırasında alkol kullanımı da bırakılmalıdır. Her gün iki bardak şarap içilmesi yenidoğanda beyin ve kalp hasarlarına yol açar. Eroin, esrar ve kokain gibi maddeler de gebelik sırasında kesinlikle kullanılmamalıdır.
