Serebral palsi beynin bir bölgesindeki hasar nedeniyle ortaya çıkan kas kontrol yetersizliğidir. Serebral palsi belirtileri nelerdir? Nasıl sınıflandırılır? Nasıl tedavi edilir?
Serebral Palsi Nedir?
Serabral palsi doğum öncesi, doğum sırası veya doğum sonrası herhangi bir nedenle beyin zedelenmesi sonucu ortaya çıkan, hareket ve postur bozukluğu ile karakterize, kronik, ilerleyici olmayan gelişimsel bir nöromusküler bozukluktur.
Serebral Palsi Çeşitleri
Spastik SP: En sık görülen tiptir. Bu çocuklarda makas şeklinde yürüyüş dikkat çeker. Ayak topuklarındaki spazm nedeniyle parmak ucunda yürürler.
Atetoid SP: Bu tipte kaslar çok zayıftır ve taşıma esnasında çocuğun pelte gibi olduğu hissedilir. Yutma fonksiyonunu yetersizliğine bağlı ağzından salyalar akar.
Ataksik SP: En az görülen tiptir. Bu çocuklarda denge ile ilgili önemli sorunları vardır.
Karışık tip SP: Pek çok çocuk, birden çok tipe ait bulgulara birlikte sahip olabilir. Bulgular bir çocuktan diğerine ciddi farklılıklar gösterir.
Serebral Palsi Tipleri
Monopleji: Tek taraf kol veya bacağın etkilenmesi söz konusudur.
Hemipleji: Vücudun bir tarafındaki kol ve bacak etkilenmiştir.
Dipleji: Her iki bacak daha çok etkilenmiştir. Genellikle kol ve el fonksiyonlarında da az etkilenme söz konusudur.
Kuadripleji: Her iki kol ve bacakla birlikte gövde de tutulmuştur.
Sererbral Palsi Belirtileri
1 aylık bebekte belirtiler: Sürekli ağlama, memeyi emmede sorunlar, ısrarlı ve sürekli kusma, çevresinden gelen uyarılara cevap vermeme ve havale olması.
2 aylık bebekte belirtiler: 1 aylık bebekte görülen belirtilere ek olarak, bulunması gereken normal reflekslerin kaybı, kaslarda aşırı sertlik ya da gevşeklik.
3 aylık bebekte belirtiler: Gözde kayma, titreme, bebeğin sırtüstü yatırıldığında baş ve topuklar üzerinde yay gibi sert bir şekilde durması, kasılması, normalde gülmeye başlayan yüz ifadesinin yokluğu ve annenin yüzüne bakmaması.
4 aylık bebekte belirtiler: Başını tutamama, elin ya da ellerin başparmak içte kalacak şekilde yumruk halinde tutulması, Moro refleksi ve Asimetrik Tonik Boyun refleksinin devam etmesi. Bu belirtiler 5. 6. ve 7. aylarda da devam eder.
8 aylık bebekte belirtiler: Dönme ve oturma hareketlerini yapamaması, el-göz koordinasyonunun yokluğu, tekme atarken iki bacağını birlikte hareket ettirmesi, bebeğin bacaklarını uzatarak oturduğu pozisyonda vücudunun öne eğilmesi, bacaklarının birbiri üzerine binmesi.
10 aylık bebekte belirtiler: Emeklemenin olmaması ya da her iki ayağın birden çekilerek sıçrar tarzda emeklemesi, ayağa kalkmakta zorluk çekmesi, ismi ile çağrılınca tepki vermemesi, ağzından salya akması, verilen yiyeceği almaması ya da ağzına götürememesi.
1 yaşındaki belirtiler: Tanının en rahat konduğu devredir. Çocuğun tutunarak yürüyememesi.
Serebral Palsi Tedavisi
Serebral palsili çocuğun tedavisi bir ekip tarafından yapılması gereken çok yönlü ve uzun bir süreçtir. Bu süre içinde çocuğun rehabilitasyon ekibi tarafından değerlendirilmesi gerekir. SP’li bebekte doğum sonrası erken dönemde kol ve bacaklarda şekil bozukluğu yoktur. Bu dönemde tek önemli ortopedik sorun kalça çıkığı olabilir. Fakat bebek kendi haline bırakılırsa daha ileri evrede aşırı kasılma veya istemsiz harekete bağlı olarak kol ve bacaklarda inatçı, kolayca düzeltilemeyen şekil bozuklukları oluşabilir. Bu şekil bozuklukları daha sonra kalıcı omurga eğrilikleri, bir bacağın diğerine nazaran daha fazla içe dönmesi, leğen kemiği dönüklüğü ve tek bacak kısalığına yol açar. Erken teşhis ve fizik tedavi ile bu şekil bozukluklarının oluşmaması veya en aza indirilmesi sağlanabilir.