Türk sinema ve televizyon sektörlerinde 55 yıl boyunca, her zaman gerçekleştirdiği "İlk"lerle adını duyuran Türker İnanoğlu, TÜRVAK Sinema-Tiyatro Müzesi ve Sanat Kitaplığı'nı, 1997 yılında kurduğu TÜRVAK Vakfı'nın bünyesinde "Türkiye'nin ilk ve tek sinema müzesi" olarak 2001 yılında Kavacık'ta kurmuş, daha sonra da 2010 yılında Beyoğlu'na taşımıştır. TÜRVAK Sinema-Tiyatro Müzesi ve Sanat Kitaplığı, 2011 Ocak ayında yeni binasının kapılarını ziyaretçilere açmıştır.
Türker İnanoğlu bu müzeyi kurarken, Türk Sineması'nın geçmişine ait belge, bilgi, fotoğraf, afiş, cihaz ve filmleri bir müze ve kitaplık çatısı altında toplayarak bu muhteşem arşivi gelecek nesillere aktarmayı amaçlıyor.
TÜRVAK Sinema-Tiyatro Müzesi ve Sanat Kitaplığı'nın arşivinde, 1000'nin üzerinde cihaz, 4.200 adet çeşitli Türk filmlerinin kopyaları, 6000'in üzerinde yerli film afişi, 10.000'in üzerinde sinema-tiyatro fotoğrafları, 12.000 saatin üzerinde TV programları ve TV dizileri bulunuyor. Ayrıca Müze'de, Ulvi Uraz Kitaplığı dahilinde 60.000 ciltlik dermeye sahip dev bir kütüphane de yer alıyor.
Beyoğlu TÜRVAK Sinema-Tiyatro Müzesi ve Sanat Kitaplığı'nın İçinde Bulunan Salonlar:
Giriş Katı: Cinetele Cafe ve Sergi Salonu
TÜRVAK Sinema-Tiyatro Müzesi'nin giriş bölümü, müzenin diğer katlarının genel bir özeti biçiminde dizayn edilmiş. Ziyaretçileri, sinemanın ilk yıllarına ait ve Türkiye'ye ilk gelen 1904 model film projeksiyon cihazı karşılıyor; bir tarafta üç objektifli ahşap Vedat Ar kamerası, diğer tarafta körüklü fotoğraf makinesi var. Ayrıca her tarafta sinemanın tarihsel sürecini anlatan örnek cihazlar, Arri kamera ve kömürle çalışan film gösterim cihazı bulunuyor. Duvarlarda ise sinemamızın ve tiyatromuzun belleğine kazınmış, şimdi aramızda olmayan unutulmaz sanatçılarımızın portreleri ile, sinemamızın ilk dönemlerine ait afişler asılı. 60'lı ve 70'li yıllarda Ses dergisini desenleriyle süslemiş, Faruk Alpkurt'un çizdiği sinema ve tiyatro camiamızın tanınmış simalarının karikatürleri de, toplu halde bu bölümde sergileniyor.
Müze binasının yine giriş katında bulunan CineTele Cafe, ziyaretçiler için oldukça şık ve sinemanın eşsiz zaman tünelinde hoşça vakit geçirebilecekleri, ilginç bir mekan olarak tasarlanmış.
Günün menüleri ise ismini unutulmaz Türk filmi repliklerinden alıyor: "Güzel Olduğunuz Kadar Küstahsınız da!", "N'ayır, N'olamaz", "Sen Arkadaşımın Aşkısın!", "Senin Annen Bir Melekti Yavrum!", "Size Baba Diyebilir miyim?" ve "Yumurcak".
Grup toplantıları, kutlamalar ve imza günleri için ideal ve Müze Sergi Salonu'yla iç içe olan bu mekanın atmosferi, farklı sergilere ev sahipliği yapan sergi salonu sayesinde sürekli yenileniyor.
1.Kat: Sinema Müzesi
Giriş katından müze katlarına çıkarken merdivenler boyunca, alfabetik sırayla hayatta olan sinema ve tiyatro sanatçılarımızın ve Türk sinemasına katkılarına tanık olduğumuz oyuncuların portreleri sergileniyor.
Ali Efendi Sinema Salonu: Ali Efendi, 27 Mart 1914 tarihinde Sirkeci'de adı geçen sinema salonunu bir Türk girişimci olarak hizmete açmıştır. TÜRVAK Sinema Müzesi'nin sinema salonuna da, bu isim verilmiş. Müze'nin birinci katında yer alan 82 kişilik bu çok şık ve modern salon, 35mm'lik filmler dahil DVD formatına kadar donanımlı. Festivallerden özel gösterimlere, panellerden seminerlere, sunumlardan ödül törenlerine, güncel veya nostaljik her türlü etkinlik için hizmet veriyor.
Lütfi Ö. Akad Salonu: Ali Efendi Sinema Salonu'nun fuaye alanında bulunan bu salonda, sinema filmi çekimlerinde kullanılan kameralar ve ışıklar, 16 ve 35 mm. kurgu ve montaj masaları; film kopyalama, bant okuma, tele-sine, film projeksiyon, developman (film banyo cihazı) gibi cihazların yanı sıra, sualtı kamerası ve tek çekimlik fotoğraf makineleri de bulunuyor. Salonun duvarlarında ise sinema afişleri sergileniyor.
Fuat Uzkınay Sinema Cihazları Salonu: Ziyaretçiler, sinemanın tarihini ve günümüze kadar nasıl bir yol kat ettiğini bu salonda, en ince ayrıntılarıyla görebiliyor. Sinemamıza uzun yıllar hizmet veren birçok kamera, küçüklü büyüklü film gösterim aygıtları ve eski fotoğraf makinelerinin yanı sıra, Muhsin Ertuğrul'un ilk sesli filmi çektiği kamera (İstanbul Sokaklarında / 1931) mutlaka görülmesi gereken, en ilginç parçalardan birisi olarak bu salonda yerini alıyor. Salonun duvarlarında ise film setlerinden siyah-beyaz fotoğraflar sergileniyor.
Nişan Hançer Sinema Belgeleri Salonu: Bu salon, Müzenin belge arşivinden örneklerle dolu: Sinemanın Beyoğlu'na girdiği günlerden başlayarak eski ve yeni dilde basılı belgeler, yazışmalar, el ilanları, eski sinema biletleri, çeşitli sinema ödülleri, birçok sinema salonunun kuruluş belgeleri ve fotoğrafları bu salonda sergileniyor.
2.Kat: Sinema ve TV Müzesi
Halit Refiğ Salonu: Türk Sineması'nın usta yönetmenlerinden Halit Refiğ'in adının verildiği bu salonda, günümüz Jimmy-Jib aygıtının atası sayılan vinçli şaryo, sinemanın tarihine tanıklık etmiş çok önemli cihazlardan kurgu-eşleme, kömürle çalışan film projeksiyon, tele-sine cihazları, eski ses stüdyolarında kullanılmış ve binlerce filme hizmet vermiş elle kumanda edilen miksaj masası, çeşitli ses aygıtları, dublaj mikrofonları, İstanbul Radyosu bağışı ses kayıt cihazları, duvarlarda ise film afişleri ve film sahnesi fotoğrafları sergileniyor.
Sohban Koloğlu Balmumu Heykeller Salonu: Bu sergi salonunda Türk Sinemasının unutulmaz karakter oyuncuları, Kemal Sunal, Sadri Alışık, Adile Naşit, Belgin Doruk, Ayhan Işık, Yılmaz Güney, Öztürk Serengil, Hulusi Kentmen, Vahi Öz, Necdet Tosun ve Feridun Karakaya'nın filmlerde canlandırdıkları karakterlerin balmumumdan yapılmış heykelleri sergileniyor.
Adnan Öztrak Televizyon Cihazları Salonu: Müzenin bu bölümünde, hayatımıza girdiği günden itibaren televizyonun geçirdiği tüm evrimler ve yakın tarihi sergileniyor. 2 inch, 1 inch Ampex kayıt cihazları, TV kameraları, siyah beyaz dönemi sinyal tabelaları, 70'li yılların stüdyo monitörleri, TRT'nin ilk siyah beyaz ve renkli kamerası, video kaydediciler, özel efekt cihazları (ağır çekim, hızlı çekim), stüdyo ve aktüel kameralar sergileniyor. Duvarlarda ise, nostaljik siyah-beyaz dönemi TV program fotoğrafları ve spikerlerin portreleri ve de daha sonraki yıllarda televizyonla şöhreti yakalayan ünlülerin fotoğrafları yer alıyor.
3.Kat: Tiyatro Müzesi
TÜRVAK Tiyatro Müzesi'nde, Darülbedayi turnelerinde kullanılan aksesuar sandığından, Tepebaşı'ndaki yanan "Dram Tiyatrosu"nun maketine, Behzat Butak'ın 1920'de yaptığı Küçük Kemal'in büstünden vefat eden tiyatro sanatçılarımızın portrelerine, Türk Tiyatrosu'nun Osmanlı'dan (Gedikpaşa Tiyatrosu), Darülbedayi'den günümüze 260 yıllık tarihi sergileniyor.
Muhsin Ertuğrul Salonu: Türkiye'de tiyatronun meslek olarak kabul edilmesini sağlayan Muhsin Ertuğrul, Türk Tiyatrosu'nun en büyük duayenidir. Muhsin Ertuğrul'a ait özel eşyalar, Türkiye'de ilk defa TÜRVAK Sinema-Tiyatro Müzesi'nde, 2002 yılında sergilenmeye başlanmış. Bu salonda bulunanlar: Muhsin Ertuğrul'un Dragos'taki evinde bulunan çalışma masası, yağlı boya portresi, şahsi eşyaları, eşine ve Beklan Algan'a yazmış olduğu vasiyetler, şapkaları, takım elbiseleri; ilk eşi Neyyire Ertuğrul ile ikinci eşi Handan Uran Ertuğrul'un resimleri; daktilosu, çalışma koltuğu, özel çalışmaları; kostümleri ve balmumu heykeli.
İsmail Dümbüllü Salonu: Bu salonda geleneksel tiyatro temaşa sanatlarımız, Orta Oyunu ve Karagöz-Hacivat bölümleri; Darülbedayi'nin afiş, belge ve fotoğrafları; afişçi Şeref'in orijinal baskı afişleri; Vala Somalı karikatürleri ve Mengü Ertel afişleri sergileniyor.
Behzat Butak Tiyatro Belgeleri Salonu: Türk Tiyatrosu'nun Osmanlı'dan (Gedikpaşa Tiyatrosu), Darülbedayi'den günümüze 260 yıllık tarihini belgelerle gözler önüne seren bu salonda, Fransızca, Osmanlıca ve Türkçe el ilanları; ödüller, eski tiyatro dergileri, İstanbul Şehir Tiyatroları'nın imzalı maaş bordroları, masklar, biletler ve afişler sergileniyor.
Afife Jale Sergi Salonu: Darülbedayi'den şehir ve devlet tiyatrolarına, ünlü operet topluluklarından özel tiyatrolara kadar Türk Tiyatrosu'nun ödenekli-ödeneksiz tiyatro topluluklarının yer aldığı bu salonda, grupların oyun afişleri, el ilanları ve oyunların sahne ve perde arkası fotoğrafları sergileniyor. Ayrıca Jeyan Tözüm'ün oyun kostümü("Hanımlar Terzihanesi"), Devlet Tiyatroları'nın tarihi oyunlarından padişah kostümü ya da Altan Erbulak'ın frakı bu salonda yer alıyor.
Ulvi Uraz Kitaplığı: Müzenin üçüncü katındaki, 60.000 ciltlik dermeye sahip olan kütüphane öğrencilere, akademisyenlere, araştırmacılara, yazarlara kaynak sağlayabilecek nitelikteki son derece kapsamlı sinema, tiyatro, genel kültür arşiviyle hizmet vermekte. Bu kitaplığın kurulmasına tiyatrocu Ulvi Uraz'ın eşi Selçuk Uraz, tiyatrocu Deniz Uyguner, sinemacı Kadri Yurdatap ve SİNE-SEN (Naki Turan Tekin Sav Arşivi) bağışlarıyla katkıda bulunmuşlar.
4.Kat: Türker İnanoğlu "Türk Sinemasında 50.Yıl'' Salonu:
Türker İnanoğlu, ustalarıyla ve çok sevdiği dostlarıyla bir arada kendisine de özel bir bölüm ayırıyor. Türker İnanoğlu'nun 55 yıl boyunca mesleği ile ilgili almış olduğu ödüller; kurulduğu 1960 yılından bu yana aktif durumda olan, Türkiye'deki en eski yapım şirketi Erler Film'e ait afişler, set fotoğrafları, TV program ve dizilerinden örnekler; İnanoğlu'nun siyasilerle birlikte çekilen fotoğrafları da sergileniyor. Bay Sinema: Türker İnanoğlu"nun ilk mesleki deneyiminden sinema ve televizyon sektöründeki yönetmenlik ve yapımcılık dönemlerine ilişkin film afişi, fotoğraf, belge, ödül ve plaketlerin, film senaryolarının yer aldığı bu salon, yarım asrı aşkın bir geçmişin özel bölümünü oluşturuyor.
5.Kat ve Açık Teras Katı: Cafe&Restaurant
250 kişi kapasiteli, panoramik Boğaz ve büyüleyici Tarihi Yarımada manzaralı bu mekan, kurumlara ve kişilere özel, tüm davet ve organizasyonlar, ödül törenleri, toplantılar, atölye çalışmaları ve özel tanıtımlar için eşsiz İstanbul manzarasıyla hizmet veriyor.
Adres: Yeniçarşı Cad. No.24 Galatasaray/Beyoğlu
Telefon: 0 (212) 245 80 92
Ziyaret Günleri: Pazartesi günleri hariç, her gün.
Ziyaret Saatleri: 10.00 – 18.00
CineTele Cafe: Pazartesi günleri hariç, her gün 10.00 – 18.00 saatleri arasında açıktır.
Ücret Bilgisi: 10.00 TL
İndirimli: 5.00 TL (öğrenciler,gruplar, öğretmenler, 65 yaş ve üstü)
Harp malulü gaziler ve engelliler: 1.00 TL
Müzekart+ sahipleri: Tam bilet üzerinden %20 indirim; Müze içinde bulunan CineTefe Cafe'de %20 indirim.
Museum Pass sahipleri: Tam bilet üzerinden %20 indirim; Müze içinde bulunan CineTefe Cafe'de %20 indirim.
Müzede Çocuklar
Bugüne kadar sayısız anaokulu ve ilköğretim okulu tarafından ziyaret edilen TÜRVAK Sinema-Tiyatro Müzesi, küçük ziyaretçilerine de Türk sinema ve tiyatro tarihini anlatıyor, sahneyi ve beyazperdeyi sevdiriyor.
Çocuklar, TÜRVAK Sinema-Tiyatro Müzesi salonlarında, Hacivat-Karagöz'den, beyazperdenin büyülü dünyasına kadar harika bir Müze deneyimi yaşıyor.
Türk sinema ve televizyon tarihini ilk sesli çekim yapılan kamera ve kurgu cihazlarından, sinemanın Beyoğlu'na girdiği günlerin belgelerine, resim ve afişlerine kadar sergileyen Sinema ve TV Müzesi; Türk tiyatrosunu, tarihi belgeler, fotoğraflar, maket ve oyun kostümlerinden, Muhsin Ertuğrul'un şahsi eşyalarına ve özel belgelerine kadar kapsamlı olarak anlatan Tiyatro Müzesi, geleceğin sinemacı ve tiyatrocularını ağırlıyor. Çocuklar ve gençler bu benzersiz tarih yolculuğunu, Müze'de bulunan Ali Efendi Sinema Salonu'nda nostaljik bir film izleyerek de sonlandırabiliyor.
Müze Sergi Salonu ile iç içe tasarlanmış CineTele Café, çocukların özgürce resim yapabilecekleri bir alan da sağlıyor. Gruplar, sanat derslerinde kullandıkları malzemeleri yanlarında getirerek, gezi sonrası Müze'de çizim ve boyama yapabiliyor.
Pera Fest 2012 | 11. Uluslararası Pera Festivali: "Sevmek Zamanı"
TÜRVAK Sinema-Tiyatro Müzesi, İstanbul'un disiplinlerarası sanat festivali PERA FEST kapsamında, Ağustos ayında yitirdiğimiz Metin Erksan ve Müşfik Kenter anısına düzenlenecek "Sevmek Zamanı" filminin gösterimine ev sahipliği yapıyor.
Kültürlerarası İletişim Disiplinlerarası Sanat Derneği tarafından düzenlenmekte olan uluslararası kültür ve sanat festivali PERA FEST'in bu yılki programında, günümüz yaratıcı endüstrileri içinde öncülüğü tartışılmayan sinema sanatına ilişkin etkinlikler de yer alıyor. Bu etkinliklerden biri, 3 Ekim 2012 Çarşamba günü, TÜRVAK Sinema-Tiyatro Müzesi'nde gerçekleşecek.
Sinemaseverler, yönetmenliğini Metin Erksan'ın yaptığı, başrollerini Müşfik Kenter ve Sema Özcan'ın paylaştıkları "Sevmek Zamanı" filmini, TÜRVAK Sinema-Tiyatro Müzesi Ali Efendi Sinema Salonu'nda 3 Ekim 2012, saat 19.00'da ücretsiz olarak izleyebilirler.