Utangaç Çocuğa Nasıl Davranılır?

Utangaç çocuğa nasıl davranılacağı çok önemlidir. Çocukta sosyal fobi oluşmaması için çocukla doğru iletişim kurulmalıdır.

Bebekte yabancılara karşı korku 4-9 aylar civarında başlar, 2 yaşa doğru son bulur. Bu, beklenen bir süreçtir. Eğer utangaçlık ve çekingenlik durumu çocuğun günlük yaşantısını etkiliyor, yapması gereken davranışları yapmasını engelliyor ve arkadaşları ile iletişimden uzaklaştırıyorsa sosyal fobiden bahsetmek uygun olmaktadır.

Çocukların rol modeli öncelikle anne ve babasıdır. Anne ve baba da utangaçlık durumu varsa, çocuk da ilişki kurma şeklini aile vasıtasıyla edindiğinden utangaç olma ihtimali artar. Özellikle 0-1 yaş döneminde ebeveyni ile sağlıklı bir bağ oluşmamış çocuklarda utangaçlık daha sık görülebilir.

Utangaç Çocuğun Özellikleri

Utangaç çocuklar, dışarıdan bakıldığında yaramazlık yapmadıkları için uyum sorununa sahip oldukları düşünülmez. Çoğunlukla bu çocuklar ‘mükemmel çocuk’ olarak değerlendirilirler. Ama bu çocuklar etkinliklere katılmaz, sadece izlemeyi tercih eder. Genellikle tek başlarına oynarlar ve diğer insanların yanında fazla rahat değillerdir.

Utangaç çocuklar, öz güveni yeterince gelişmemiş çocuklardır. Yanlış bir şey yapmaktan ve söylemekten çekinirler. Yardım istemekten utandığı ya da kendini çok yalnız hissettiği için okulda başarısız olabilirler. Sakin ve çekingen olarak düşünülen bu çocuğun uyumsuzluğu geç fark edilir.

Çocuk Neden Utangaç Olur?

Utangaçlığın en önemli nedenlerinden biri anne-babanın çocuğu sürekli kontrol altında tutması, en basit hatasında bile ayıplaması, aşağılaması, cezalandırmasıdır. Yine anne-babanın şiddetli kavgaları, çocuğun engellenmesi, sevgi ihtiyacının doyurulmaması da utangaçlığa sebep olabilir. Çocuğun model aldığı yetişkinlerin utangaç bir kişiliğe sahip olması da çocuğu etkiler.

Çocuklara sürekli “Akıllı çocukları herkes sever”, “Uslu ol herkes sana aferin desin”, Sen diğer çocuklar gibi yaramaz olma.” telkinlerinde bulunmak çocuğun utangaç olmasına sebep olabilir. “Sakın başkalarının yanına çok yaklaşma, kimseyle konuşma.” gibi sözlerle çocuğa öz güvenini kazandıracak olan ortamları ve olayları engellemek de utangaçlığa sebep olabilir.

Ebeveynler Utangaç Çocuğa Nasıl Yaklaşmalı?

Utangaçlık sorununa yönelik olarak; çocuk üzerinde fazla baskı yapmamak gerekir. Çocuğun yaptığı yanlış davranışlardan daha çok olumlu davranışlar görülmeli, bu davranışları pekiştirecek ödüller verilmelidir. Çocuğun öz güven duygusu, ihtiyaçları zamanında karşılanarak, tek başına yapacağı sorumluluklar verilerek sağlanmalı ve çocuk yavaş yavaş rahat davranmaya alıştırılmalıdır. 24 Çocuklar grup faaliyetlerine yönlendirilmeli ve aynı zamanda onları yalnız bırakmamalı ve destekleyici bir tutum içinde girilmelidir. Çocukla etkin iletişim kurulmalıdır. Aile çocuklarına iyi örnek olmalıdır. Utangaç çocuklara sık sık sevildikleri ve değerli oldukları hissettirilmelidir.