Uzay hakkında bilgi arıyorsanız doğru yerdesiniz. Uzay nedir? Uzayda neler vardır? İşte uzay ile ilgili bilgiler.
Uzay İle İlgili Bilgiler
Uzay nedir?
Uzay hakkında bilgi vermeye uzayın tanımı ile başlayalım.
Uzay, Dünya’nın atmosferi dışında ve diğer gök cisimleri arasında yer alır. Uzay gök cisimleri hariç, evrenin diğer kısmındaki sonsuz olduğu düşünülen boşluğa verilen isimdir. Atmosfer ile uzay arasında kesin bir sınır yoktur. Ama Dünya’nın atmosferi yukarı doğru çıkıldıkça incelir.
Uzay’dan bakıldığında, Dünya’nın üzerinde neler görülür?
Genelde Uzay’dan Dünya’ya bakıldığında, Çin Seddi’nin görüldüğü ileri sürülmüştür. 6000 kilometre uzunluğunda ve 10 metre genişliğinde olan bu yapı, uzaydan görülmesi için yeterli boyutta değildir. Büyük Mercan kayalıkları, Çin Seddi’nden daha kısa fakat daha geniştir. Bu yüzden Uzay’dan bakıldığında, Büyük Mercan kayalıklarını görmek mümkün olabilir.
Gözlem yapmak amacıyla, uzaya gönderilen ve dünya yörüngesi üzerinde dönen uzay araçları bulunur. İnsanların inşa ettiği ve uzaya gönderdiği bu uzay araçları ile çekilen fotoğraflar ve astronotların izlenimleri, uzay hakkında bilgilere katkı sağlar. Uzay araçları ile dünyadaki pek çok şey görülebilir. Bunu dünya üzerinde ortalama 165 ila 330 kilometre yükseklikte devamlı dönerek gerçekleştirirler. Bu yükseklikten ise sadece, kilometrelerce düz olarak devam eden kanallar ve otoyollar görülebilir. Dünyadaki akarsular gibi doğal oluşumlar ve insan yapısı şekiller görülmemektedir.
Uzaydan bakıldığında Çin Seddi görülebilir mi?
Gemini ve Uzay Mekikleri uçuşlarının ilk komutanı John Young, uzaya altı kere gitmiştir. Uzaya en çok gitme rekorunun sahibi Young, hiçbir uçuşunda Çin Seddi’ni göremediğini ve gören birisini de bilmediğini belirtmiştir. Ayrıca seddin, uzaydan görülebilecek kadar belirgin bir şeklinin ve renk farkının olmadığını belirtmiştir. Ancak, 250 kilometre yükseklikten Piramitleri ve Rusya’da Baykonur’daki Uzay Merkezi’ni görebildiğini bildirmiştir. Neil Armstrong (Apollo-11) ve Jim Irwin (Apollo-15) de, Ay’dan Çin Seddi’nin görülmediğini belirtmişlerdir.
Uzay’ın sonu neresidir?
Uzay, çok büyük bir alana sahiptir ve sonunun olduğunu kimse görmemiştir. Bilim adamları çok uzaktaki yıldızları görebilmek için güçlü teleskoplar üretmeye başlamıştır. Bu teleskopların bir kaçı uzaya gönderildi. Bu sayede 13 milyar ışık yılı gözlemlemek mümkün olabildi. Fakat uzay’ın sonunu görebilmek mümkün gibi gözükmüyor.
Uzay neden karanlıktır?
Dünya’yı saran gökyüzünde hava vardır. Hava, güneş ışığıyla aydınlanır. Gökyüzüne, mavi rengi veren bu durumdur. Uzayda, hava yoktur. Yıldız ve gezegenlerin arası boştur. Bu boşluk, güneş ışınlarını tutamadığından, uzay karanlık olur.
Uzay sıcak bir yer midir?
Uzayın sıcaklığı yoktur, ama uzayda bulunan cisimlerin sıcaklıkları vardır. ‘Büyük patlama” teorisi, evrenin ortaya çıkışını açıklar. Eğer bu teori doğru ise, rastlanılabilecek en yüksek sıcaklık o an, yani bu patlama sırasında yaşanmış olmalıdır. Patlama sonrası gittikçe soğuyan evrende, yıldızların ve onlara yakın gök cisimlerinin atomik yapılarına göre belli sıcaklıkları bulunur. Uzayda, cisimlerin az yoğun olduğu yerlerdeki cisimlerin sıcaklıklarının, atomik hareketlerin durduğu sıcaklıktan 3 derece fazla, yani eksi 270 derece civarında olduğu tahmin edilmektedir.
Uzay kaç derece ısıdadır?
Sıcaklık bir cismin atomik yapısı ile ilgilidir. Bir cismin molekülleri çok titreşiyorsa, o cisim sıcak olur. Cismin moleküllerinin az titreşmesi ise, onun soğuk olduğunu gösterir. Buradan da anlaşılacağı gibi, sıcaklığa sahip olabilen tek şey maddedir. Uzay ise boşluk olup, yüzde 99,99 vakumdur. Uzayın içinde; molekül, atom ve parçacıkların bulunmadıkları kabul edilir. Bu nedenden ötürü, uzayın bir sıcaklığı yoktur.
Şöyle ki uzay, boş bir yerdir. Orada, gezegenler ve yıldızlardan başka hiç bir şey yoktur. Güneş ışığını tutan hava olmadığından, sıcaklığı yaklaşık -273 derece olarak tahmin edilmektedir. Ayrıca, sesi tutacak hiçbir şey olmadığı için uzayda, sessizlik hakimdir.
Uzaydaki en soğuk bölge neresidir?
Uzaydaki en soğuk bölgenin cevabını, Avrupa Uzay Ajansı vermiştir. Yapılan açıklamaya göre, uzaydaki en soğuk bölgenin fotoğrafı, uzayda dönüp duran Hubble teleskopu tarafından çekilmiştir. Bu soğuk bölge, 5000 ışık yılı uzaklıkta, Centaurus takımyıldızında bulunmaktadır. Sıcaklık burada eksi 272 derecedir. Bu değer de, mutlak sıfır noktasından sadece 1 derece daha sıcaktır.
Uzay’daki patlamalar nasıl gerçekleşir?
Uzay hakkında bilgi vermeye patlamalar ile devam edelim. Yıldız patlamaları, füzelerin ve uyduların hareketleri, sessiz bir şekilde gerçekleşir. Uzayda hava yoktur. Dolayısıyla, gürültü de olmaz.
Uzayda hava olmadığı halde nasıl konuşulur?
Ses, dalgalar halinde yayılır. Sesin yayılabilmesi için moleküllere sahip hava ve sıvı gibi bir ortamın olması gerekir.
Uzay gibi moleküllerin olmadığı bir ortamda ses yayılmaz. Uzay bir boşluktur ve hava yoktur. Bu nedenle ses dalgalarını iletecek moleküller de yoktur. Uzayda astronotların, yer kontrol merkeziyle konuşurlar. Astronotların sesleri, radyo dalgaları halinde dünyaya ulaşır ve sese çevrilir. Uzay mekiğinden çıkıp dışarıda dolaşırken de yine radyo dalgalarıyla kendi aralarında konuşurlar.
Uzayda ses oluşumu radyo dalgalarıyla sağlanır.
Uzaya ilk olarak hangi tarihte insan gitmiştir?
Uzaya, ilk defa 12 Nisan 1961 tarihinde, Yuri Gagarin gitmiştir. Dünya çevresindeki turunu, 89 dakikada tamamlamıştır.
Uzay’a ilk füzeyi kim gönderdi?
Uzay’a ilk füzeyi, 1957 yılında Ruslar göndermiştir. Bunun yanı sıra, Dünya’nın çevresinde ilk tur atan canlı ise, Layka adında dişi bir köpektir.
Uzay Mekikleri
Columbia Uzay Mekiği: İlk üretilen uzay mekiğidir. 1981 yılında kullanılmaya başlandı. İniş yapmak üzereyken, havada patladı.
Challenger Uzay Mekiği: Columbia Uzay Mekiği’nden iki yıl sonra üretimi tamamlandı. Üretildikten 3 yıl sonra, uçuş sırasında yakıt sızdırarak havada patladı.
Discovery Uzay Mekiği: NASA’nın hala kullandığı en eski uzay mekiğidir. 1984’te üretilen Discovery Uzay Mekiği, MİR adlı istasyonun kurulmasında da kullanıldı.
Atlantis Uzay Mekiği: Discovery’den 1 yıl sonra üretilen Atlantis, başarılı birçok uçuş yaptı. Hala NASA tarafından kullanılmaya devam ediyor.
Endeavor Uzay Mekiği: NASA tarafından kullanılan en yeni uzay mekiğidir. 1991 yılında üretilen Endeavor Uzay Mekiği, birçok başarılı uçuş yaptı. Hala kullanılmaya devam ediliyor.
Niçin Uzay istasyonları vardır?
Uzay istasyonları, bir kez yörüngeye gönderilen ve daha sonra burada konumlanan çok çeşitli modüllerden oluşurlar.
Uzay istasyonları yer çekiminin sıfır olduğu koşullarda, çok uzun sürelerle teknik ekibin uzay üzerinde çalışmasına olanak sağlar. Uzay kapsülleri ya da uzay mekikleri burada sıkıştıkları zaman, uzay istasyonları çalışmak için daha uygun olurlar. Uzay istasyonları mürettebata, yemek, hava ve yer sağlaması açısından eşsizdirler.
Örneğin Rus Mir uzay istasyonu yıllarca hiçbir şey olmadan uzayda kalabilmiş ve mürettebatını aylarca içinde barındırabilmiştir.
Uzaylılar gerçekten var mıdır?
Bugüne kadar hiç kimse, uzaylıların varlığını ispatlayamadı. Fakat bu durum, uzaylıların olmadığını göstermez. Nedeni ise, uzay’ın çok az bir bölümünün keşfedilmesidir. Bilim adamları uzaya düzenli olarak sinyaller gönderir. Ayrıca, uzaydan gelen sesler çok dikkatli şekilde dinlenir. Fakat bu duruma karşı cevap olarak bir şey bulunamadı.
Uzay hakkında bilgi konusuna Uzay Haftası ile devam edelim.
Dünya Uzay Haftası
4-10 Ekim haftası Uzay Haftası olarak kutlanır. Dünya Uzay Haftası, 1999 yılında Birleşmiş Milletler tarafından ilan edilmiştir. İnsanlığın uzayla ilgili tecrübelerinde dönüm noktaları olan iki önemli olayı baz almıştır:
4 Ekim 1957 – Dünyanın ilk yapay uydusu SPUTNIK I’dir. SPUTNIK I’in uzaya fırlatılması ile, uzay keşfinin yolları açılmıştır.
10 Ekim 1967 – “Uzay Antlaşması” olarak da bilinen, “Ay ve Gök Cisimleri Dahil Uzayın Keşfi ve Kullanımı için Devletlerin Faaliyetlerini Düzenleyen İlkeler Antlaşması”nın yürürlüğe girmesidir.
