Vitaminler nelerdir? Vitaminlerin görevi nedir? Vücutta ne işe yarar? Hangi besinlerden alabiliriz. İşte cevaplar.
Öncelikle tanımlayalım. Vitaminler, vücudumuz için olmaza olmaz ve vücudumuzda katalizör görevi gören organik maddelerdir. Peki nedir bunlar? A, B, C, E, D ve K vitaminleri var. Bunları tek tek inceleyelim.
Vitaminler Görevleri
A Vitamini
Merhaba çocuklar ben A vitaminiyim, büyümeniz gelişmeniz ve göz sağlığınız için son derece önemliyim. Cildinizin, saçlarınızın, tırnaklarınızın, diş etlerinizin, dişlerinizin ve kemiklerinizin sağlıklı kalmalarını sağlarım. Enfeksiyona karşı direncinizi arttırıp sizi hastalıklardan korurum. Geceleri görmemizi kolaylaştırırım ve göz yorgunluğunuzu azaltırım. Beni yeteri kadar bünyenize almazsanız dişleriniz biçimsiz ve sağlıksız gelişebilir. Eğer benden çok miktarda alırsanız baş ağrısı, yorgunluk, ishal, eklem ve kemik ağrısı, iştahsızlık ve kaşıntıya neden olabilirim. En çok kırmızı ve turuncu yapraklı sebzelerde, süt ve süt ürünlerinde, yumurtada, ciğer, havuç, pişmiş ıspanak, kuru kayısı, brokoli, şeftali, kıvırcık salata ve portakalda bulunurum.
B Vitamini
Biz çok kalabalık bir aileyiz. Size enerji veririz, iştahınızı açarız, sinir sistemi ve metabolizma fonksiyonlarınızın düzgün çalışmasını sağlarız. Bizi en çok tahıllarda, et, süt ve süt ürünlerinde bulabilirsiniz.
B1 Vitamini (Tiamin):
Sinir ve sindirim sisteminizin çalışmasında, yediklerinizin enerjiye dönüştürülmesinde önemli bir tol oynarım. Benden az miktarda alırsanız iştahsızlık yapabilirm. Benden yeterli miktarda alırsanız sinir ve sindirim sistemi bozukluklarınızı, mide bulantınızı, adale ağzınızı gideririm. Beni ciğer, yer fıstığı, bezelye, kuru üzüm, portakal, kuru fasulye, pişmiş nohut, karnabahar yiyerek ve yağsız süt içerek vücudunuza alabilirsiniz.
B2 Vitamini (Riboflavin):
Yediklerinizin enerjiye dönüştürülmesini sağlarım. Yeme ve yutmada zorluk çekiyorsanız, görme bozukluğu çekiyorsanız ve deriniz kuruyorsa B2 vitamini içeren besinler tüketmiyorsunuz demektir. Ben ciğer, yağsız süt, yağsız yoğurt, tavuk, brokoli, ıspanakta bol miktarda bulunurum. Benden yeterince alın ki ben de sizi bu sorunlardan kurtarmaya yardım edeyim.
B3 Vitamini (Niasin):
Merhaba ben iştahı arttıran ve hazmı kolaylaştıran niasinim. Ben sinir sisteminizin düzenli çalışmasını desteklerim. Tavuk, somon, yer fıstığı, bezelye ve patateste bol miktarda bulunurum. Benden az miktarda alırsanız ishale neden olabilirim ama çok fazla alındığım takdirde kalp atışlarını bozabilirim.
B6 Vitamini:
Yediklerinizi vücudunuzun kullanacağı moleküler şekle dönüştürmesi için benden almalısınız. Eğer almaz iseniz ağız kenarlarında yaralara ve derinizde kaşıntıya neden olabilirim. Muz, avokado, köfte, tavuk, balık, patates, ıspanak, bezelye, cevizde bol miktarda bulunurum.
B7 Vitamini (Biotin ya da H Vitamini):
Ben Biotin ya da H Vitamini olarak da bilinen B7 vitaminiyim. Glikoz metabolizmasında ve bazı yağ asitlerinin oluşumunda etkili bir vitaminim. Ciğer, pişmiş yulaf, soya fasulyesi, yumurta, süt, tavuk, mantar, muz yerseniz benden vücudunuza alabilirsiniz ben de sizi kas ağrısı ve yorgunluklardan korurum.
B9 Vitamini (Folik Asit):
Ben kırmızı kan hücrelerinin oluşumuna yardımcı olan folik asitim. Benden yeteri kadar almazsanız diş etinde kanamaya ve hücre bölünmesinde sorunlarla karşılaşabilirsiniz. Bu sorunlarla karşılaşmamak için düzenli olarak ciğer, ıspanak, kıvırcık salata, göbek salata, pişmiş brokoli, muz, kepek ekmeği yemeli ve portakal suyu, greyfurt suyu içmelisiniz.
B12 Vitamini:
Ben, ciğer, kırmızı et, ton balığı, yoğurt, yağsız süt, yumurta, tavukta bol miktarda bulunan B12 vitaminiyim. Benden yeteri kadar almayanlar, vejetaryenler – özellikle süt, yoğurt, peynir veya yumurta yemeyenlerin kan ve sinir sisteminde hasar meydana gelir. Bu nedenle vücudunuzun bana çok ihtiyacı vardır.
C Vitamini
Merhaba çocuklar ben sizi enfeksiyonlardan ve soğuk algınlıklarından koruyan C Vitaminiyim. Bağışıklık sisteminizin güçlenmesi ve yaralarınızın iyileşmesi için benden her gün besinlerle birlikte almalısınız.
Ben diş etlerinizin sağlıklı kalmasına yardım ederim. Benden az miktarda alırsanız iştahsızlık yaparım. Ama benden çok alırsanız sizi ishal yapabilirim. Ben en çok portakal suyu, yeşilbiber, portakal, çilek, brokoli, greyfurt, domates, lahana, bezelyede bulunurum.
D Vitamini
Bedenimiz, güneş sayesinde D vitaminini kendisi üretir. Ben D Vitaminiyim ben süt ve süt ürünlerinden aldığınız kalsiyumun sindirilmesi için gerekliyim. Kulaklarınızın içindeki küçük kemikler dahil olmak üzere tüm kemiklerinizin ve dişlerinizin gelişiminde önemli bir vitaminim. Benden Güneş’te çok miktarda var güneşli havalarda gezerseniz benden vücudunuza alabilirsiniz ve kemikleriniz sağlam olur. Sardalya, taze somon, karides ve yumurta sarısı gibi besinlerle de beni vücudunuza alabilirsiniz.
E Vitamini
Merhaba çocuklar ben E vitaminiyim. Ben kırmızı kan hücreleriniz ve kaslarınız için gerekliyim. Antioksidan özelliğim sayesinde hücrelerinizin ve dokularınızın korunmasını sağlarım. En çok ayçiçek yağı, bitkisel yağlar ve tohumlarda bulunurum. Ispanak, brokoli, kırmızı et yerseniz vücudunuza benden almış olursunuz.
K Vitamini
Merhaba ben K vitamini. A ya da C vitamini gibi güçlü olmanızı sağlamadığım gibi, B vitamini gibi beyin gelişimini de destekleyemem. Benim görevim, kanın pıhtılaşmasını sağlamaktır. Yani aslında hayati bir görevim vardır, benim için bu iş oldukça kolay olsa da dikkatli yapmam gerekiyor.
Kanın pıhtılaşmasını sana şöyle açıklayayım. Parmağını kestiğinde, kanın akmaya başlar ve aslında kan kendiliğinden durmaz. Örneğin oksijen kanın durmasını sağlamaz, kan akarken deri (epidermis) de kendisini onaramaz. İşte burada ben devreye girerim ve kanın pıhtılaşmasına yardımcı olurum. Böylece kan sıvı halden katı bir hale geldiği gibi, kan akışı da durur. Elbette bu bazı yaralar için geçerlidir. Ciddi yaralanmalarda kanın pıhtılaşması oldukça zordur.
K vitamini, birçok sebze ve meyvede bol miktarda vardır. Bu nedenle K vitamini eksikliği çok nadir görülen bir durumdur. Ancak K vitamini hayati sorunlara yol açabildiğinden, bir an önce tedavi edilmelidir.
Vitaminler hakkında diğer yazılarımıza linklerden erişebilirsiniz:
Çocuklarda D Vitamini Seviyesi Kaç Olmalı?
Bebekler İçin Vitamin Kullanımı Nasıl Olmalı?
